Mark Zuckerberg vừa đăng tải bài viết có tựa đề "những sự thật về Facebook" trên Wall Street Journal (WSJ) với nội dung giải thích mục đích hoạt động, cách kiếm tiền và một số vấn đề mạng xã hội này gặp phải trong thời gian vừa qua.
Kara Swisher là nhà báo Mỹ đã đồng sáng lập Recode, từng là phóng viên WSJ, biên tập viên All Things Digital và hiện tại là cây bút chủ lực trong mục Opinion của New York Times.
 |
| Lời giải thích của Mark Zuckerberg về phương thức hoạt động của Facebook có đáng tin? Ảnh: Bloomberg. |
Bà cho rằng Mark Zuckerberg chỉ tập trung "bào chữa" cho hệ thống quảng cáo khổng lồ của Facebook mà bỏ qua các vụ bê bối trong năm 2018 cùng nhiều góc khuất khác đằng sau đế chế trăm tỷ USD và hàng tỷ người dùng. Dưới góc nhìn của mình, Kara Swisher đã "biên dịch" nội dung thư của Mark.
Mark: "Facebook sẽ tròn 15 năm trong tháng sau. Khi khởi nghiệp với Facebook, tôi không cố gắng tạo dựng một công ty toàn cầu. Tôi nhận ra rằng có thể tìm được hầu hết trên Internet - âm nhạc, sách, thông tin - ngoại trừ thứ quan trọng nhất: con người.
Vì vậy tôi tạo ra một dịch vụ để mọi người có thể kết nối và học hỏi mọi thứ. Qua nhiều năm, hàng tỷ người đã nhận thấy sự hữu ích của nó và chúng tôi tạo ra thêm nhiều dịch vụ để mọi người trên toàn thế giới yêu thích và sử dụng hàng ngày. Gần đây tôi nhận được nhiều câu hỏi về mô hình kinh doanh của chúng tôi, vì vậy tôi muốn giải thích phương pháp vận hành của mình".
Kara dịch: Hiện tại chúng tôi đã già, chúng tôi đã lớn. Đó là một ý tưởng tốt của tôi: AOL (một mô hình tương tự mạng xã hội hoạt động trong thập niên 2000 - ND) đã thu hút tôi và tôi có thể làm tốt hơn, tôi đã thực sự làm được. Bây giờ có nhiều tai tiếng đến với tôi trên cương vị một tỷ phú, vì vậy tôi phải ra vẻ quan tâm.
Mark:"Tôi tin rằng mọi người cần thể hiện tiếng nói của mình và kết nối với nhau. Nếu cam kết phục vụ mọi người, chúng tôi cần có dịch vụ phù hợp với tất cả. Cách tốt nhất để làm việc này là cung cấp dịch vụ miễn phí và quảng cáo giúp chúng tôi làm được điều đó".
Kara dịch: Không có người giàu nào chịu trả nhiều tiền cho dịch vụ truyền thông xã hội và người nghèo sẽ không trả tiền cho chúng tôi vì họ không có tiền. Vì vậy mọi người sẽ phải chịu đựng quảng cáo mà chúng tôi đưa ra và đừng phàn nàn, không có gì là miễn phí.
Mark: Mọi người nói với chúng tôi rằng nếu họ nhìn thấy quảng cáo, họ muốn chúng có liên quan. Điều đó có nghĩa là chúng ta cần hiểu sự quan tâm của họ.
Vì vậy, dựa trên những trang mà người dùng thích, những gì họ nhấp vào và các dữ kiện khác, chúng tôi tạo ra các danh mục - ví dụ: những người thích trang về làm vườn và sống ở Tây Ban Nha - sau đó thu phí các nhà quảng cáo trên danh mục đó.
Mặc dù quảng cáo cho các nhóm cụ thể đã tồn tại từ lâu trước khi có Internet, quảng cáo trực tuyến cho phép nhắm đến mục tiêu chính xác hơn và phù hợp hơn.
Kara dịch: Chúng tôi có rất nhiều dữ liệu. Rất nhiều. Đặc biệt là về những người làm vườn Tây Ban Nha. Chúng tôi có đầy rẫy thông tin về người làm vườn Tây Ban Nha.
 |
| Mark cho rằng nhờ có Internet mà quảng cáo minh bạch hơn. Ảnh: VIR. |
Mark: "Internet cũng cho phép minh bạch và kiểm soát tốt hơn so với quảng cáo trên TV, Radio hoặc các bản in ấn. Trên Facebook, bạn có quyền kiểm soát những thông tin được dùng để hiện thị quảng cáo và có thể chặn bất kỳ nhà quảng cáo nào. Bạn có thể tìm hiểu lý do quảng cáo đó xuất hiện và thay đổi tùy chọn để có quảng cáo mà mình quan tâm".
Kara dịch: Chắc chắn, chúng tôi cung cấp cho bạn các công cụ để kiểm soát quảng cáo, giống như chúng tôi hướng dẫn bạn lập trình lại cuộn băng VCR của mình trong ngày. Do đó, bạn không thể sửa được phiên bản hiện đại của thiết bị có đèn nhấp nháy này.
Mark: "Tuy nhiên, một số người lo ngại về sự phức tạp của mô hình này. Trong một giao dịch thông thường, bạn trả tiền cho công ty để nhận được sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ cung cấp.
Tại đây bạn có được dịch vụ miễn phí của chúng tôi, Facebook làm việc với các nhà quảng cáo để hiển thị cho bạn những nội dung có liên quan. Mô hình này có thể mang đến cảm giác không rõ ràng và tất cả chúng ta đều không tin vào các hệ thống mà mình không hiểu".
Kara dịch: Xem lại: không có gì là miễn phí, người làm vườn Tây Ban Nha, VCR.
Mark: "Đôi khi điều này có nghĩa rằng mọi người nghĩ sai về những việc chúng tôi đã làm. Ví dụ, chúng tôi không bán dữ liệu người dùng, mặc dù nhiều người vẫn cho rằng chúng tôi đã làm điều đó.
Trên thực tế, bán dữ liệu mọi người cho nhà quảng cáo sẽ đi ngược lại lợi ích của chúng tôi, bởi vì nó làm giảm giá trị của dịch vụ với nhà quảng cáo. Chúng tôi có động cơ mạnh mẽ trong việc bảo vệ thông tin người dùng khỏi những người muốn truy cập".
Kara dịch: Chúng tôi không bán dữ liệu của mọi người. Chúng tôi tự kiếm tiền từ dữ liệu đó và cung cấp người xem cho các công ty quảng cáo. Tôi không thể tin được việc các bạn nghĩ chúng tôi sẽ giao một đĩa cứng chứa bài viết về quá trình nhịn ăn để giảm cân cho Procter & Gamble (tập đoàn sản xuất hàng tiêu dùng lớn tại Mỹ - ND).
Chúng tôi đã làm việc chăm chỉ để thu thập thông tin và bảo vệ nó như những con yêu tinh tại Ngân hàng phù thủy Gringotts (một ngân hàng trong bộ truyện Harry Potter - ND). Rõ ràng chúng tôi không chia sẻ dữ liệu cho ai. Tất cả dữ liệu của bạn thuộc về chúng tôi.
Mark: "Một số lo lắng rằng quảng cáo tạo nên sự đối lập lợi ích giữa chúng tôi và người dùng. Chúng tôi thường được hỏi có khuyến khích tăng tương tác trên Facebook hay không vì điều này tạo ra nhiều chỗ quảng cáo hơn, ngay cả khi nó không mang lại lợi ích tốt nhất cho người dùng.
 |
| Facebook đang tràn ngập quảng cáo. Ảnh: Found. |
Chúng tôi rất tập trung vào việc giúp mọi người chia sẻ và kết nối nhiều hơn, vì mục đích của Facebook là giúp mọi người liên lạc với gia đình, bạn bè và cộng đồng.
Nhưng từ góc độ kinh doanh, điều quan trọng là thời gian được sử dụng tốt và mọi người không dùng dịch vụ của chúng tôi nhiều quá mức. Clickbait (những tiêu đề giật gân - ND) và các thứ linh tinh khác có thể thu hút mọi người trong thời gian tới, nhưng thật ngu ngốc nếu chúng tôi cố tình làm việc đó, bởi nó không phải là điều mọi người muốn".
Kara dịch: Chúng tôi đã tạo nên những cuộc thâu đêm suốt sáng vài năm trước bằng cách cung cấp cho công ty bên thứ ba quyền truy cập vào dữ liệu của người dùng nhằm liên kết tới các trò chơi. Còn nhớ Farmville? Tôi cũng không, nó là quá khứ. Mấu chốt là chúng tôi thích sử dụng clickbait và những thứ linh tinh khác để thu hút mọi người, nhưng hiện tại chúng tôi giả vờ như chưa từng quen nó.
Mark: "Một câu hỏi khác, liệu chúng tôi có giữ lại nội dung có hại hoặc gây hấn nhằm thu hút hoạt động không. Chúng tôi không làm. Mọi người thường nói với chúng tôi rằng họ không muốn xem những nội dung đó. Các nhà quảng cáo không muốn thương hiệu của họ ở gần nơi này.
Lý do duy nhất khiến nội dung xấu vẫn còn là do con người và hệ thống trí tuệ nhân tạo mà chúng tôi sử dụng để đánh giá các nội dung đó không hoàn hảo - không phải vì chúng tôi có động cơ để giữ nó lại. Hệ thống của chúng tôi vẫn đang phát triển và cải thiện.
Kara dịch: Chúng tôi tiếp thu. OK, hãy để tôi làm rõ: Chúng tôi không đủ năng lực để kiểm soát phiên bản kỹ thuật số của rác thải Thái Bình Dương. Ngoại trừ mớ dầu mỡ hỗn độn giúp chúng tôi lớn lên.
Mark: "Cuối cùng, câu hỏi quan trọng là liệu mô hình quảng cáo có khuyến khích các công ty như Facebook sử dụng và lưu trữ nhiều thông tin hơn không.
Không thể phủ nhận việc chúng tôi thu thập thông tin cho quảng cáo - nhưng thường đó là những thông tin quan trọng đối với bảo mật và vận hành dịch vụ. Ví dụ, các công ty thường đặt một đoạn mã vào ứng dụng hoặc trang web để khi người dùng xem mặt hàng, họ sẽ nhận được lời nhắc mua chúng sau đó. Nhưng dấu hiệu này cũng quan trọng để phát hiện các tài khoản giả mạo và lừa đảo.
Chúng tôi cung cấp quyền kiểm soát hoàn toàn việc cho phép sử dụng thông tin vào quảng cáo hay không, nhưng chúng tôi không cho phép mọi người kiểm soát cách sử dụng nó vào bảo mật hoặc vận hành các dịch vụ của mình".
Kara dịch: Tất nhiên chúng tôi thu thập và lưu giữ nhiều thông tin hơn mức cần thiết. Chúng tôi giống như những người xây dựng một con đập thông tin khổng lồ. Chúng tôi cần mỗi cành cây nhỏ để biến nó thành con đập an toàn nhất từng có. Tất cả các nhánh cây trên thế giới.
 |
| Mark cho rằng các nguyên tắc sẽ giúp cho dữ liệu người dùng an toàn. Ảnh: Naked Security. |
Mark: "Chúng tôi tin rằng nguyên tắc quan trọng nhất đối với dữ liệu là sự minh bạch, quyền lựa chọn và kiểm soát. Chúng tôi cần làm rõ cách sử dụng thông tin và mọi người cần hiểu rõ những lựa chọn cho phép sử dụng thông tin của họ. Chúng tôi tin rằng quy tắc hóa các vấn đề này trên Internet sẽ mang lại điều tốt đẹp cho mọi người".
Kara dịch: Chúng tôi đã xin lỗi đủ, đã hứa đủ. Chúng tôi biết sẽ bị ràng buộc vào những quy định phù hợp khi xây dựng nên một thành phố khổng lồ mà không hề có cảnh sát, cứu hỏa, y tế, biển báo đường phố hay bất kỳ luật lệ nào để nó có thể hoạt động trơn tru. Vì vậy, bây giờ bạn sẽ có một dịch vụ giống như thành phố San Francisco hiện đại, ngoại trừ các cuộc thanh trừng diễn ra hàng tuần.
Mark: "Đối với chúng tôi, công nghệ đặt quyền hạn vào tay càng nhiều người càng tốt. Nếu bạn tin vào thế giới mà mọi người đều có cơ hội lên tiếng, đều có cơ hội được lắng nghe, nơi bất kỳ ai cũng có thể kinh doanh thì đó là nơi công nghệ được xây dựng để phục vụ mọi người. Đó là thế giới mà chúng tôi xây dựng mỗi ngày và mô hình kinh doanh của chúng tôi giúp nó trở thành hiện thực".
Kara dịch: Sức mạnh thực sự nằm trong tay một người, đó là tôi. Tôi là người sáng lập, là Giám đốc điều hành, tôi nắm giữ 60% cổ phiếu kiểm soát, tôi điều khiển hội đồng quản trị. Vì vậy ngừng phàn nàn, đặc biệt nếu bạn là người làm vườn tại Tây Ban Nha.
