Tầm nhìn chiến lược phát triển ngành xuất bản sách giấy

Anh Bùi Đức Thặng (CEO Linh Lan Books - biệt danh “Vân Tứ” trên các buổi livestream của Linh Lan) trong buổi trò chuyện với chúng tôi vừa qua đã có những chia sẻ về quá trình xây dựng thương hiệu sách cùng những trăn trở anh mang theo. Đặc biệt là vấn đề phát triển văn hóa đọc và tầm nhìn chiến lược đối với ngành xuất bản sách giấy trong tương lai gần.

Nhận rõ tầm quan trọng của hoạt động xuất bản, ngày 25/8/2004, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị 42-CT/TW “Về nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản”, trong đó chỉ rõ 1 trong 6 nhiệm vụ của Chính phủ và các cơ quan ban ngành chức năng là: Xây dựng Chương trình Xuất bản Quốc gia (CTXBQG) với các loại sách thiết yếu về chính trị - xã hội và văn hóa.

- Để thực hiện được mục tiêu của CTXBQG, theo anh thì các doanh nghiệp xuất bản tư nhân cần phải hành động như thế nào?

Anh Bùi Đức Thặng, CEO Linh Lan Books.

- Theo quan điểm của riêng tôi, các tác phẩm mang yếu tố đề cao văn hóa dân tộc cần được chú trọng, tạo điều kiện phát triển, tạo sân chơi hấp dẫn hơn nữa cho các tác giả tiếp tục đam mê sáng tác. Với riêng Linh Lan Books, dựa trên xu thế phát triển hiện nay cùng với chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước, ngành xuất bản ngày càng chú trọng hơn đến nhu cầu của mỗi cá nhân, không chỉ là phát triển đời sống tinh thần mà còn là sự phù hợp, giải đáp, chia sẻ, thấu hiểu với những vấn đề mà con người hiện đại đang gặp phải.

Từ lẽ đó mà những cuốn sách của Linh Lan được ra đời với đa dạng các thể loại sẽ là sự bồi bổ phong phú cho đời sống tinh thần của cá nhân, cũng là sự kết nối của cá nhân với cộng đồng, tạo nên một cộng đồng đoàn kết, bền vững, lan tỏa những giá trị tích cực trong xã hội. Ngoài ra, bên cạnh việc chú trọng vào sản phẩm từ nội dung đến hình thức chỉn chu, đảm bảo giá trị truyền tải và thẩm mĩ, các doanh nghiệp còn cần phải đổi mới tư duy trong việc tổ chức bộ máy sản xuất, giúp doanh nghiệp của mình có thể “trụ vững” ở trong ngành nghề luôn nhiều biến động này.

- Theo anh, dòng sách nào sẽ là thế mạnh, chủ đạo trong công cuộc xuất bản sách giấy trong tương lai?

- Theo như tôi quan sát với xu thế văn hóa cá nhân đang ngày càng được đề cao, chúng ta cần phải có sự điều hướng văn hóa cá nhân phải đi đôi với văn hóa dân tộc để tránh hiện tượng lai tạp văn hóa rất dễ xảy ra trong bối cảnh hội nhập hiện nay. Một vài năm gần đây, nhất là năm 2024 với các sự kiện chính trị, lịch sử quan trọng, văn hóa dân tộc đang là đề tài rất nổi trội và nhận được sự quan tâm đông đảo của mọi người dân ở nhiều độ tuổi. Hơn nữa dự đoán rằng đây là đề tài chưa bao giờ cũ, sẽ luôn hot và là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong dòng chảy phát triển của đất nước nên tôi cho rằng, dòng sách chú trọng vào đề tài văn hóa dân gian, văn hóa truyền thống, tín ngưỡng dân tộc không chỉ bây giờ mà còn là dòng sách chủ đạo trong công cuộc xuất bản sách giấy trong tương lai.

- Bên cạnh việc chú trọng vào sản phẩm, anh có chia sẻ gì về cách đổi mới tư duy trong việc tổ chức bộ máy sản xuất không ạ?

- Với thời buổi công nghệ, văn hóa xã hội đều phát triển như hiện nay, một sản phẩm không còn chỉ hay về nội dung hay giá trị nó mang lại nữa mà phải là sự chỉn chu từ bên ngoài đến bên trong, chất lượng sản phẩm phải được nâng cao hơn nữa đáp ứng được quy chuẩn thẩm mĩ và nhu cầu ngày càng cao của con người. Việc thứ hai bên cạnh chú trọng vào chất lượng sản phẩm, đó là sự đổi mới về tư duy trong việc tổ chức bộ máy sản xuất, mà cụ thể với Linh Lan, đó là sự đa nhiệm của các biên tập viên, tập trung vào nguồn lực con người, lấy đó là cốt lõi cho sự phát triển. Mỗi cá nhân một cá tính riêng, việc phân rõ ai làm nhiệm vụ gì, công việc gì là phù hợp với khả năng và phát huy được thế mạnh của họ là điều mà tôi luôn suy nghĩ.

Nhất là hiện nay độ tuổi nhân sự phổ biến đang tập trung ở thế hệ gen Z, một thế hệ tự tin thể hiện bản thân, khẳng định cá tính và đầy sáng tạo. Những người trẻ hiện tại là thế hệ đa nhiệm, đa tính năng với nhiều kỹ năng kết hợp để phục vụ cho vị trí công việc của bản thân, từ kiến thức chuyên ngành kết hợp kỹ năng, truyền thông, thiết kế… và để khai thác, phát triển được điều này một cách triệt để, cần phải có một bộ máy hoạt động một cách tinh tế hơn.

Tôi mong muốn mỗi nhân viên của Linh Lan sẽ cảm thấy tự hào với mỗi cuốn sách mình làm ra, cảm thấy được quan tâm, chăm sóc, được hiểu thấu khi là một thành viên của Linh Lan Books.

- Với công nghệ hiện đại ngày nay, thời đại của công nghệ thông tin, công nghệ số, sách đã trở nên đa dạng, không chỉ là sách giấy mà còn có Ebooks, hệ thống sách tóm tắt, sách nói... đáp ứng rất nhiều nhu cầu của độc giả. Anh nghĩ sao về sự đa dạng này?

- Trong thời đại công nghệ thông tin, công nghệ số phát triển như vũ bão hiện nay, tôi thấy rất đáng khen và đáng mừng khi ngày càng có nhiều hình thức sách đa dạng, phù hợp với nhiều mức thu nhập, nhu cầu của người đọc được ra mắt. Đó không chỉ là sự đổi mới về công nghệ trong sản xuất xuất bản hiện đại mà còn là sự thay đổi về tư duy độc giả đang ngày càng tiến đến các chuẩn mực cao hơn.

Tôi nhận thấy dù là hình thức sách nào chỉ cần đảm bảo về chất lượng, đáp ứng được nhu cầu của người đọc thì đều đáng được đẩy mạnh. Tuy nhiên, sách giấy hiện nay vẫn luôn chiếm tỉ trọng lớn trong nhu cầu tiêu dùng của bạn đọc, như với riêng tôi, việc cầm trong tay cuốn sách yêu thích được gia công tỉ mỉ, rõ nét, chỉn chu về nội dung, bìa đẹp, mùi hương giấy mới… đối với một người yêu sách là một niềm vui sướng quá đỗi.

Bên cạnh đó vẫn có nhược điểm ví như với một cuốn sách khổ lớn khá khó khăn để mang đi khắp nơi, không quá tiện dụng như Ebooks hay sách nói nhưng sách giấy là thứ có thể sờ được, nắm được, hiện hữu có giá trị lưu giữ rất cao. Các tác giả hiện nay cũng vẫn đề cao việc xuất bản sách giấy như là một việc cần thiết và quan trọng để phát triển sự nghiệp... mặc dù lợi nhuận từ việc xuất bản sách giấy có thể không cao trong khi họ hoàn toàn có thể viết truyện và đăng tải trên block cá nhân, điều đó cho thấy tầm quan trọng chưa bao giờ hạ nhiệt của xuất bản sách giấy.

- Định hướng của Linh Lan Books từ lúc mới thành lập là mang những tác phẩm có dấu ấn văn hóa dân gian tới đông đảo bạn đọc hơn, hiện tại anh có cho rằng Linh Lan đã thực hiện điều này một cách đậm nét chưa?

- Tính đến thời điểm hiện tại, Linh Lan đã có rất nhiều dự án về văn hóa dân gian, không chỉ Việt Nam mà còn các nước khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc. Thời điểm chúng tôi phát triển dự án Ma quỷ dân gian ký cùng Duy Văn, làn sóng văn hóa dân gian đang phát triển mạnh mẽ với Hoa văn Đại Việt, Miên Trường Việt Ký,... Việt Nam là một dân tộc giàu lòng tri ân những giá trị văn hóa truyền thống ông cha để lại, và những gì Linh Lan Books đang phát triển chỉ là góp một nhánh nhỏ trong dòng chảy ấy.

Linh Lan Books lựa chọn phát triển Ma quỷ dân gian ký - dự án đầu tiên thể hiện tầm nhìn của thương hiệu. Đến hiện tại, sự đón nhận nồng nhiệt của độc giả, những người yêu thích tìm hiểu văn hóa dành cho Ma quỷ dân gian ký và những dự án tiếp nối sau đó, cùng với rất nhiều tác phẩm phái sinh sau đó - những tác phẩm văn chương viết về chủ đề văn hóa gián gian, theo tôi, chính là sự công nhận lớn nhất dành cho những nỗ lực của Linh Lan Books.

Xin cảm ơn anh!