 |
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm 4/4 nói rằng các nhà lãnh đạo quốc tế “không nên vội vàng đưa ra những cáo buộc vô căn cứ về tình hình ở Bucha, mà nên yêu cầu thông tin từ nhiều nguồn khác nhau”, TASS đưa tin.
“Tình hình thực sự nghiêm trọng… Ít nhất là hãy lắng nghe lập luận của chúng tôi”, ông nói.
Ông cũng không bình luận liệu cáo buộc “sát hại” dân thường ở Bucha sẽ ảnh hưởng tới tiến trình cuộc đàm phán ra sao, đồng thời nói không biết thông tin về lịch trình vòng đàm phán tiếp theo.
Cùng ngày, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đến thăm Bucha. Nói với phóng viên, ông gửi lời tới “các nhà lãnh đạo chủ chốt của những quốc gia hàng đầu đưa ra quyết định liệu Ukraine có nên trở thành thành viên NATO hay không”.
“Tôi nghĩ họ nên tới đây và xem cảnh tượng này”, ông nói.
Trước đó, giới chức Ukraine cho biết họ đang điều tra về khả năng lực lượng Nga sát hại dân thường khi phát hiện hàng trăm thi thể quanh các thị trấn bên ngoài thủ đô Kyiv. Thị trưởng Bucha tuyên bố "có gần 300 người dân vô tội đã thiệt mạng", Reuters đưa tin.
Phía Nga cho rằng các bức ảnh và đoạn phim quay Bucha là "hành động khiêu khích" nhằm phá vỡ các cuộc đàm phán hòa bình giữa Moscow và Kyiv. Bộ Quốc phòng Nga nói những hình ảnh này là "màn trình diễn được dàn dựng khác của Kyiv".
Tâm điểm Bucha
Ngày 4/4, Chủ tịch Ủy ban Điều tra Nga, Alexander Bastrykin, đã chỉ đạo cơ quan này phân tích các báo cáo về “vụ giết hại dân thường” ở Bucha. Ông lặp lại tuyên bố của Bộ Quốc phòng Nga, phủ nhận liên quan tới vụ việc.
Trước đó, Bộ Quốc phòng Nga cho biết lực lượng Nga đã rời Bucha vào ngày 30/3, trong khi "bằng chứng chết chóc" xuất hiện 4 ngày sau đó, sau khi nhân viên cơ quan an ninh Ukraine đến thị trấn.
Bộ này nhấn mạnh rằng vào ngày 31/3, Thị trưởng Anatoly Fedoruk đã xác nhận không có quân đội Nga ở Bucha. Tuy nhiên, ông không đề cập tới việc thường dân bị bắn trên đường phố.
Cùng ngày, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov cho biết không có thương vong dân sự nào được báo cáo tại thị trấn Bucha khi nằm dưới quyền kiểm soát của Moscow. Ông cho rằng việc Ukraine “bất ngờ đăng tải những đoạn phim giật gân nhằm làm hoen ố hình ảnh của Nga”, đồng thời cáo buộc Ukraine đã pháo kích vào Bucha sau khi quân Nga rời đi.
 |
| Hố chôn tập thể gần nhà thờ khu vực phía tây nam ở Bucha, Ukraine, ngày 31/3 nhìn từ vệ tinh. Ảnh: Maxar. |
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết sẽ yêu cầu một lần nữa Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhóm họp để thảo luận về "hành động khiêu khích" của quân đội Ukraine ở Bucha. Trước đó, bà từng ám chỉ việc phương Tây ngay lập tức lên án Nga sau khi hình ảnh được công bố nằm trong "kế hoạch" làm "hoen ố danh tiếng Nga".
Trong khi đó, nhiều quốc gia châu Âu đã lên án vụ việc và yêu cầu các biện pháp trừng phạt mạnh tay hơn nữa nhằm vào Nga.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng hình ảnh thường dân thiệt mạng ở vùng ngoại ô Kyiv là "không thể chịu đựng được". Ông ủng hộ việc áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga, trong đó nhắm vào than và dầu.
Nhiều thành phố Ukraine thiệt hại nặng nề
Lực lượng Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát ở khu vực xung quanh thủ đô Kyiv, trong khi quân Nga rút dần và tập trung hoạt động ở khu vực phía đông, theo BBC.
Thị trưởng thành phố Chernihiv ở miền Bắc Ukraine nói rằng cơ sở hạ tầng tại đây đã bị phá hủy khoảng 70%. “Hậu quả từ các cuộc tấn công của Nga ở Chernihiv là nghiêm trọng, tương tự hậu quả ở các thành phố và thị trấn bị thiệt hại nặng nề khác như Bucha, Kharkiv và Mariupol”, ông nói.
Nga cũng đang tích cực rút quân ở khu vực Sumy, theo thống đốc khu vực.
Trong bản cập nhật thông tin tình báo ngày 4/4, Bộ Quốc phòng Anh cho biết lực lượng quân sự Nga đang “tiếp tục củng cố và tái tổ chức khi tập trung tấn công vào khu vực Donbas ở phía đông Ukraine”.
Thông tin này được đưa ra sau khi quan chức Mỹ nói Nga đang chuyển chiến lược để tập trung giành quyền kiểm soát Donbas và các khu vực phía đông. Thời hạn để đạt mục tiêu này là đầu tháng 5.
 |
| Binh sĩ Ukraine đứng trên xác xe tăng Nga ở Bucha hôm 3/4. Ảnh: New York Times. |
Một quan chức chính quyền quân sự cho biết thành phố cảng phía nam Odesa đã bị tấn công bởi một cuộc không kích trong đêm. Thông tin liên quan vẫn đang được làm rõ. Không chỉ vậy, một quan chức khác nói Nga tấn công bờ biển phía nam của Ukraine bằng không kích, bắn tên lửa vào thành phố Mykolaiv.
Trong khi đó, Mariupol vẫn là điểm nóng giữa những đòn pháo kích. Nhiều dân thường bị mắc kẹt và sống trong cảnh thiếu điện, thiếu nước.
Phó thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk nói rằng một hành lang nhân đạo được mở vào ngày 4/4. "Tuyến đường này mở cho các phương tiện. 15 xe buýt sơ tán đã rời Zaporizhzhia đến Mariupol", bà nói.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) nhận định giao tranh còn lâu mới kết thúc và tình thế vẫn có thể xoay chuyển nếu quân đội Nga thành công trên mặt trận miền Đông.
Giới tuyến kiểm soát hiện tại của Nga ở miền Nam và miền Đông vẫn là lợi thế trên bộ. Nếu thỏa thuận ngừng bắn thiết lập như ranh giới hiện tại, Nga có thể gây thêm áp lực lên Ukraine so với trước khi có chiến sự. Chiến thắng của Ukraine trong mặt trận Kyiv có ý nghĩa quan trọng, nhưng không mang tính quyết định.
Triển vọng đạt thỏa thuận vẫn bỏ ngỏ
Các cuộc đàm phán giữa Nga - Ukraine tiếp tục dưới hình thức trực tuyến vào ngày 4/4. Cả hai bên đều ghi nhận những tiến bộ trong tất cả vấn đề, nhưng vẫn khác nhau trong quan điểm ai sẽ là người dẫn dắt đàm phán, TASS đưa tin.
Phía Ukraine cho rằng đàm phán phải được tổ chức ở cấp tổng thống, trong khi trưởng đoàn đàm phán Nga, ông Vladimir Medinsky, khẳng định “còn quá sớm để nói về cuộc gặp này” trước khi 2 bên hoàn tất một thỏa thuận.
Trong khi đó, sau vụ việc ở Bucha, ông Zelensky nói rằng Ukraine "rất khó" đàm phán với Nga sau những gì "Nga làm" ở Bucha. Ông cảnh báo "Liên bang Nga trì hoãn càng lâu" các cuộc đàm phán với Ukraine thì tình hình càng trở nên tồi tệ hơn.
 |
| Ông Zelensky (giữa, không đội mũ) tới Bucha hôm 4/4. Ảnh: AFP. |
Một trong những trở ngại hiện nay chính là công nhận hiện trạng của Crimea và Donbass. Chính phủ Ukraine đưa ra một số đề xuất. Về Crimea, họ nói rằng hiện trạng của bán đảo sẽ duy trì trong vòng 15 năm tới, với việc Ukraine đảm bảo sẽ không tái chiếm bằng vũ lực trong thời gian chờ đợi. Tại Donbas, Ukraine đề xuất tổng thống 2 nước sẽ bàn thảo trong cuộc đàm phán trực tiếp.
Mặc dù vậy, vẫn có khả năng một cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo sẽ diễn ra. Tuy nhiên, tất cả điểm của thỏa thuận cần được chuẩn bị kỹ lưỡng trước đó, theo Giám đốc Chương trình Hội đồng vấn đề Quốc tế Nga (RIAC) Ivan Timofeev.
Theo ông, tiến trình đàm phán chủ yếu phụ thuộc vào tình hình trên thực địa. Ông không loại trừ khả năng lập trường của Kyiv và Moscow cứng rắn hơn tùy thuộc vào thành công quân sự.
"Kyiv có thể coi việc lực lượng Nga tái tập hợp là một chiến thắng. Hiện nay, Nga đang hoạt động tích cực ở Donbas. Nếu thành công, Moscow có thể tiếp tục hành động" , chuyên gia nhận định. "Đây là lý do cho đến nay 2 bên khó thỏa hiệp".
Theo đánh giá của ông, Nga và Ukraine có khả năng xích lại gần nhau hơn về vị thế trung lập và đảm bảo an ninh của Ukraine. Tuy nhiên, thỏa hiệp đối về Donbass và Crimea "có vẻ vẫn khó đoán", ông nói.
