Tác phẩm dự giải Sách Quốc gia chất lượng, phản ánh bức tranh xuất bản

Hình ảnh tại Hội nghị Chung khảo Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 năm 2023. Ảnh: Bảo Ngọc

Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 đang đi vào giai đoạn cuối, công tác chấm giải đã hoàn thiện. Tham gia chấm giải là 70 nhà khoa học, chuyên gia ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Đọc, thẩm định và xét giải, thành viên hội đồng đánh giá các tác phẩm dự giải đều có chất lượng cao, phản ánh bức tranh xuất bản.

GS Nguyễn Khoa Sơn là Trưởng Tiểu ban Sơ khảo sách Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, và thành viên Hội đồng Chung khảo Giải thưởng Sách Quốc gia 2023.

Với kinh nghiệm nhiều năm đồng hành cùng Giải thưởng Sách Quốc gia và có điều kiện so sánh các bước phát triển của Giải, GS Nguyễn Khoa Sơn nhận thấy Giải năm nay đã có những tiến bộ rất rõ nét, về số lượng lẫn chất lượng sách tham dự. Nội dung tác phẩm rất phong phú, đa dạng.

Riêng tiểu ban sách Khoa học tự nhiên và Công nghệ có 57 tác phẩm do 21 Nhà xuất bản đăng ký dự giải, chủ đề liên quan đến đa dạng các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và y học, thể loại trải rộng từ sách chuyên khảo-chuyên môn sâu, sách phổ biến tri thức, đến giáo trình giảng dạy và sách dịch…

Theo cảm nhận của riêng GS Nguyễn Khoa Sơn, các sách dự giải, đặc biệt là mảng sách khoa học tự nhiên và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn, văn hóa nghệ thuật, đều có chất lượng nội dung chuyên môn, hình thức kỹ thuật mỹ thuật xuất bản, biên tập, dịch thuật... tiếp tục được nâng cao, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế.

Giáo sư nhận định hai tác phẩm mà hội đồng đề cử cho giải A năm nay hướng đến các đối tượng người đọc rất khác nhau và với các mục tiêu cũng rất khác nhau, nhưng đều rất quan trọng và có ý nghĩa đối với sự nghiệp khoa học công nghệ và giáo dục, nói rộng ra là đối với sự phát triển của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Ngoài ra, trong các tác phẩm tham dự giải trong lĩnh vực Khoa học tự nhiên và Công nghệ có cuốn Chuyển đổi số như thế nào của GS Hồ Tú Bảo và TS Nguyễn Nhật Quang (Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông ấn hành) đã trình bày một cách có hệ thống và có tính logic các nội dung cốt lõi của “chuyển đổi số”, có giá trị thực tiễn và giá trị lan tỏa cao, nhất là trong giai đoạn thực hiện cấp thiết nhiệm vụ chuyển đổi số hiện nay.

Bên cạnh đó, Giải thưởng cũng nhận được những cuốn sách tham dự thuộc dòng sách chuyên biệt, là những nghiên cứu chuyên ngành về y học, cập nhật về công nghệ, kỹ thuật.

Nhà văn Lê Phương Liên tham gia tiểu ban Sách Thiếu nhi nhận định các đầu sách gửi về tranh giải cho hạng mục Sách Thiếu nhi rất đa dạng về thể loại và hình thức, nhìn chung đều có chất lượng tốt. Nhiều cuốn không đoạt giải hoặc không vào vòng chung khảo nhưng đều là sách hay, chỉ sít sao thua kém các sách vào vòng trong, do đó đòi hỏi công tác tuyển chọn, thẩm định kỹ lưỡng.

Mùa giải năm nay, sách thiếu nhi tham dự giải tương đối phong phú. Sách đa dạng từ hình thức, thể loại đến nội dung. Văn học thiếu nhi có đại diện tham gia từ nhiều vùng miền (tác giả từ TP.HCM, Daklak, Tuyên Quang…).

Mảng truyện tranh có những tác phẩm khơi gợi tình yêu quê hương đất nước rất phù hợp với tâm lý trẻ em. Hoặc những cuốn sách khác về nghệ thuật múa rồi nước, bộ sách hướng dẫn các kỹ năng an toàn trong cuộc sống.

Một số sách thiếu nhi tham dự Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 6 năm 2023. Ảnh: Việt Linh.

Trên thực tế ở các mùa giải trước, tác phẩm đoạt giải Sách Quốc gia đều là những cuốn có chất lượng xứng tầm. Giới làm sách còn cho rằng danh sách tác phẩm đoạt giải thể hiện chất lượng sách trong năm, đồng thời tôn vinh những công trình nghiên cứu vốn rất giá trị nhưng chỉ dành cho nhóm độc giả chuyên biệt.

Ông Nguyễn Xuân Minh - Giám đốc Kế hoạch - Bản quyền Nhã Nam - chia sẻ dù không giải thưởng sách nào có thể phản ánh một cách toàn diện thị trường xuất bản đa dạng, nhưng Giải thưởng Sách Quốc gia là một giải thưởng quan trọng thể hiện được một phần lớn của bức tranh xuất bản hàng năm, với các hạng mục phong phú từ sách thiếu nhi, sách văn học đến sách nghiên cứu…

Đồng thời đây cũng là một thước đo quan trọng về chất lượng và tầm ảnh hưởng của các cuốn sách. Sách đoạt giải các mùa trước đây đều là các công trình có giá trị, quan trọng trong lĩnh vực của mình.

Bà Trần Hoài Phương, Giám đốc Omega Plus, nhận định Giải thưởng Sách Quốc gia hàng năm tôn vinh rất nhiều công trình sách có giá trị tri thức cao, đòi hỏi quá trình thực hiện công phu mới đến tay độc giả, dẫu có những cuốn trong số đó chỉ có đối tượng độc giả rất hẹp. Điều này vừa là một sự công nhận dành cho người làm sách, cũng là một điều góp phần nâng cao uy tín của Giải thưởng.