 |
| Các thành viên Hội đồng Chung khảo Giải thưởng Sách Quốc gia 2023 làm việc. Ảnh: Bảo Ngọc. |
Mùa giải năm nay, 41 đơn vị đã gửi đến Giải thưởng Sách Quốc gia 312 tên sách và bộ sách, bao gồm 435 cuốn. Từ đây Hội đồng Sơ khảo gồm 5 tiểu ban (Sách Thiếu nhi, Sách Văn hóa - Văn học - Nghệ thuật, Sách Khoa học Xã hội va Nhân văn, Sách Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, Sách Chính trị Kinh tế) đã lựa chọn ra hơn 40 tên sách và bộ sách tiêu biểu để vào vòng Chung khảo.
Quy trình chấm giải chặt chẽ
Nhà văn Lê Phương Liên, Trưởng tiểu ban Sơ khảo hạng mục Sách Thiếu nhi, cho biết quy trình lựa chọn tác phẩm xét giải tương đối giống với các năm trước đây.
Theo đó, các tác phẩm dự thi do các nhà xuất bản (NXB) đề xuất. Bản thân các NXB sẽ có hội đồng sơ khảo nội bộ riêng, chọn ra những đầu sách tiêu biểu để gửi lên Hội Xuất bản. Từ đây Hội Xuất bản sẽ phân chia theo các hạng mục và gửi về cho các Tiểu ban Sơ khảo.
Giải thưởng ưu tiên những tác phẩm có tính mới và tiêu biểu.
Nhà văn Lê Phương Liên
Công việc đầu tiên mà Tiểu ban làm là lược ra những cuốn sách chưa đủ tiêu chuẩn. Theo đó, không ưu tiên các sách tuyển tập tác phẩm cũ từ nhiều năm trước, hay các sách kinh điển vốn đã nổi tiếng từ lâu, trừ phi có những cải biên lớn hoặc các bản dịch mới. Giải thưởng ưu tiên những tác phẩm có tính mới và tiêu biểu.
Sau lần họp thứ nhất, thành viên tiểu ban sơ khảo sẽ có thời gian đọc các cuốn sách theo phân công. Vào buổi họp thứ hai, các thành viên báo cáo lại quá trình đọc, viết nhận xét và cho điểm theo khung điểm của ban tổ chức. Từ đây, tiểu ban sẽ đề cử các tác phẩm vào chung khảo và cho điểm.
Tiểu ban lại tiến hành lần đọc thứ hai, đọc chéo (đảm bảo mỗi tác phẩm đều được ít nhất 2 giám khảo đọc). Sau đó tiểu ban sẽ tiến hành một cuộc họp nữa, thảo luận sâu hơn về các tác phẩm, đặc biệt là các tác phẩm còn phân vân và các tác phẩm được điểm cao. Cuối cùng Tiểu ban tiến hành bỏ phiếu kín và kết quả bỏ phiếu cùng Báo cáo chi tiết công việc của Tiểu ban sẽ nộp lên Hội đồng chung khảo.
Hội đồng Chung khảo phân công thành viên đọc các tác phẩm được đề xuất vào giải. Các thành viên Hội đồng Chung khảo có ý kiến và cho điểm lại các Tác phẩm theo quan điểm riêng. Các tác phẩm đề xuất giải cao có thêm người đọc phản biện, là các chuyên gia ngoài Hội đồng.
Người phản biện giải cao là các chuyên gia trong lĩnh vực tương ứng với thể loại sách được phân công phản biện. Người phản biện sẽ tiến hành đọc, nhận xét, đánh giá tác phẩm dựa trên các tiêu chí do ban tổ chức gửi kèm. Năm nay, GS.TS. NGƯT Lê Phương Nga, một trong những người phản biện giải A khẳng định bà làm việc hoàn toàn độc lập trong quá trình thực hiện phản biện sách.
Hội đồng Chung khảo họp thảo luận và tranh luận về mức giải đã được các Tiểu ban Sơ khảo đề xuất. Sau đó Hội đồng Chung khảo tiến hành bỏ phiếu kín. Kết quả kiểm phiếu được chuyển lên Hội đồng Giải thưởng sách Quốc gia quyết định danh sách các tác phẩm được giải thưởng.
Các chuyên gia hàng đầu tham gia chấm giải
 |
| Hình ảnh tại Hội nghị Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia. Ảnh: Bảo Ngọc. |
Chia sẻ với Tạp chí Tri thức - ZNews, PGS.TS Bùi Hoài Sơn - thành viên Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia - khẳng định Giải thưởng Sách Quốc gia 2023 được hội đồng gồm các chuyên gia hàng đầu chấm qua nhiều vòng chặt chẽ.
Qua các vòng, hội đồng sơ khảo, chung khảo và người phản biện đã làm việc nghiêm túc. Do đó, các tác phẩm lọt vào đến vòng xét chọn cuối cùng đều là những cuốn sách có chất lượng tốt, từ nội dung đến hình thức.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn tin rằng các tác phẩm đạt giải sẽ nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ đông đảo độc giả. Ông đánh giá cao nỗ lực của các nhà xuất bản, đơn vị làm sách, các tác giả, dịch giả cùng đội ngũ biên tập viên, toàn thể nguồn nhân lực của ngành đã ra mắt và giới thiệu nhiều đầu sách tâm đắc, đáng đọc.
Giải thưởng Sách Quốc gia do Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức. Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ sáu (2023) tổ chức ngày 29/12/2023 tại Nhà hát Lớn (Hà Nội). Đơn vị tài trợ Kim cương: Ngân hàng VIB, Đơn vị tài trợ bạc: THACO.
