Từng được NBC Sport nhận xét là "vận động viên bơi tự do vĩ đại nhất mọi thời đại" sau khi lần thứ 9 giành HCV nội dung bơi tự do tại giải vô địch thế giới diễn ra năm 2017.
Tuy nhiên, Sun Yang tự đẩy sự nghiệp của bản thân vào ngõ cụt vì những scandal sử dụng chất cấm, mâu thuẫn với đồng nghiệp, và cả sự tự mãn hiếm thấy ở một vận động viên thể thao thành tích cao.
 |
| Sun Yang nhận án phạt khiến anh gần như kết thúc sự nghiệp bơi lội. Ảnh: SCMP. |
"Kẻ gian lận" Sun Yang
Sun Yang nổi tiếng với bảng thành tích bất hảo bên ngoài đường đua xanh. Kình ngư sinh năm 1991 từng công khai chỉ trích HLV của mình vì ông này bày tỏ sự không đồng thuận mối quan hệ của Yang với một nữ tiếp viên hàng không. Chính anh tự thừa nhận bản thân bị ám ảnh bởi các nữ tiếp viên.
Năm 2013, Sun Yang bị cấm thi đấu sau khi bị bắt giam do lái chiếc Porsche không có bằng và gây tai nạn.
Năm 2014, Sun Yang bị cấm bơi 3 tháng sau khi có kết quả dương tính với chất cấm. Hiệp hội Chống doping của Trung Quốc lẽ ra có thể cấm Sun Yang thi đấu lâu hơn nhưng cuối cùng họ chỉ đưa ra án phạt 3 tháng bởi VĐV này quả quyết mình không biết loạt thuốc ấy có chất cấm Trimetazidine và đã dùng nó như một liệu pháp chữa trị bệnh tim.
Năm 2015, Sun Yang bị tố dùng cùi chỏ và đá một VĐV nữ người Brazil ở giải vô địch bơi lội thế giới diễn ra ở Kazan, Nga.
 |
| Sun Yang bị đồng nghiệp ghét thậm tệ. Ảnh: Getty. |
Đỉnh điểm của mâu thuẫn đến tại Olympic Rio de Jarneiro 2016. Sun Yang giành HCV nội dung 200 m bơi tự do, nhưng nhận sự lên án mạnh mẽ của đồng nghiệp.
"Sun Yang ư, anh ta đi tiểu ra thứ nước có màu tím", kình ngư người Pháp Camille Lacourt mỉa mai trên RMCsport sau khi Sun Yang giành HCV. Mack Horton, kình ngư Australia, giành HCV 400 m tự do gọi Sun Yang là "kẻ gian lận bằng chất cấm".
Trước đó trong một buổi tập, Sun Yang còn chủ động khiêu khích Mack Horton. Các VĐV Australia sau đó còn tẩy chay Sun Yang và VĐV Trung Quốc khác vì cho rằng họ sử dụng chất cấm và được liên đoàn bơi nước này bao che khi giấu nhẹm và chỉ công bố lúc án phạt đã kết thúc.
Kình ngư Australia Thomas Fraser-Holmes từng khẳng định trong khi anh và các đồng đội phải xét nghiệm doping 4 tuần/lần, thì những VĐV Trung Quốc chỉ làm điều tương tự đúng 1 lần trong suốt 18 tháng.
Cuối năm 2018, Sun Yang tiếp tục gây sốc khi dùng búa đập vỡ mẫu thử nước tiểu của mình. Liên đoàn Bơi lội thế giới (FINA) vẫn cho phép siêu kình ngư Trung Quốc tham dự giải vô địch thế giới trước khi có phiên điều trần.
Tháng 1/2019, Sun Yang được tuyên trắng án bởi FINA. Song cơ quan Phòng chống doping Thế giới (WADA) quyết không cho qua khi lại kiện lên Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS) để chống trả phán quyết của FINA.
Lần này, Sun Yang không tránh khỏi án phạt. 8 năm cấm thi đấu là quá đủ để biến 3 HCV Olympic và 11 lần vô địch thế giới vĩnh viễn trở thành câu chuyện của hôm qua. Nếu không kháng cáo thành công, Sun Yang chỉ có thể trở lại đường đua xanh khi đã 37 tuổi, già hơn cả Michael Phelps lúc này.
Án phạt cấm 8 năm dành cho thiên tài
Sun Yang là con nhà nòi trong một gia đình theo thể thao nổi tiếng tại Trung Quốc. Cả bố lẫn mẹ anh đều là cựu VĐV bóng chuyền và đảm nhiệm cương vị giảng viên tại Đại học Hàng Châu (Trung Quốc), bởi vậy Sun Yang được tạo điều kiện để sớm theo đuổi đam mê bơi lội mà không phải lo cơm áo gạo tiền.
Sở hữu chiều cao 1,98 m theo gen bố mẹ, Sun Yang sớm được chú ý tại Olympic Bắc Kinh 2008 khi về đích thứ 7 ở nội dung 1.500 m bơi tự do. Khi ấy, Sun Yang mới 17 tuổi.
 |
| Sun Yang nhiều khả năng sẽ chỉ dừng lại ở việc sở hữu 3 HCV Olympic, kém Michael Phelps 25 HCV. Ảnh: Getty. |
Với bàn đạp đó, Sun Yang nhanh chóng công phá đường đua xanh với 2 HCV tại Olympic London 2012 ở nội dung 400 m và 1.500 m tự do. Tại Olympic Rio de Janeiro 2016, Sun Yang ẵm thêm 1 HCV nội dung 200 m. Xen kẽ với những thành tích đó là những lần vô địch thế giới.
Sau khi giành HCV nội dung bơi 400 m tự do nam tại giải VĐTG ở Gwangju (Hàn Quốc) hồi tháng 7/2019, Sun Yang tuyên bố: "Tôi đã đạt được 3 chức vô địch liên tiếp ở nội dung 800 m và sẽ cố gắng để bước lên bục cao nhất lần thứ 4. Tôi là VĐV đầu tiên trong lịch sử bơi tự do làm được điều đó. Tôi nghĩ ở độ tuổi này, Michael Phelps cũng khó để so sánh và duy trì đẳng cấp cao như vậy trong một thời gian dài".
So với những hành động gây hấn đối thủ trước đó, tuyên bố này của Sun Yang có thể là quá nhẹ nhàng. Song đặt trong bối cảnh Phelps là tượng đài số một trong lịch sử bơi lội, những lời lẽ này vẫn là quá ngạo mạn và cho thấy Sun Yang chưa đủ cả tâm lẫn tầm để so bì với kình ngư người Mỹ.
Phát biểu đó của Sun Yang về Michael Phelps cũng có thể xem là câu tóm gọn cho sự nghiệp của kình ngư này: Có tài năng, vinh quang, nhưng thiếu sự khiêm tốn để vươn tới ngôi vị huyền thoại.
