 |
| Liêu Ninh, tàu sân bay đầu tiên của Hải quân Trung Quốc. Ảnh: Tân Hoa Xã |
Theo các báo cáo được công bố, Trung Quốc đang đóng mới tàu sân bay thứ hai và lập kế hoạch tăng số hàng không mẫu hạm lên 4 chiếc. Nhiều khả năng, chúng sẽ là các tàu sân bay trực thăng đảm trách nhiệm vụ tấn công đổ bộ.
Đối với chính phủ Trung Quốc, đây là một phần trong chiến dịch nâng tầm hải quân để xứng với vị thế siêu cường mà Bắc Kinh đang hướng tới, Tiến sĩ Greg Austin, chuyên gia nghiên cứu và là tác giả của 6 cuốn sách về an ninh châu Á, viết trên tạp chí Diplomat.
Tuy nhiên, Trung Quốc sẽ phải đối đầu với hàng loạt thách thức và rào cản kỹ thuật để hiện thực hóa giấc mơ phi đội hàng không mẫu hạm. Hiện tại, Liêu Ninh, tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc, được phục dựng từ tàu sân bay chưa hoàn thiện của Liên Xô từ nhiều thập kỷ trước. Các chuyên gia của Trung Quốc sẽ phải nỗ lực rất nhiều để tạo ra bước đột phá dù Trung Quốc liên tục đạt được những thành tựu trong thời gian gần đây.
Trung Quốc đã đưa người vào không gian dù chậm hơn Liên Xô 4 thập kỷ. Nếu Bắc Kinh đưa thành công người lên mặt trong trong thập kỷ này, họ vẫn đi sau Mỹ tới 50 năm. Trong suốt quãng thời gian đó, công nghệ của Mỹ và Nga liên tục phát triển. Vì vậy, không nên máy móc cho rằng việc Trung Quốc hiện thực hóa các sự kiện lịch sử như của Nga và Mỹ đồng nghĩa với việc Bắc Kinh đuổi kịp Washington và Moscow về công nghệ.
Nhiều quan điểm cho rằng, Trung Quốc đang ôm mộng bành trướng thông qua việc hiện đại hóa lực lượng hải quân cùng sự hiện diện của các tàu sân bay. Bắc Kinh cũng có nhiều căn cứ quân sự khiến Mỹ phải đau đầu khi chuyển trọng tâm chiến lược sang châu Á – Thái Bình Dương. Tuy nhiên, giới chức Trung Quốc sẽ không chọn cách thách thức Mỹ ở khu vực này dù Bắc Kinh luôn mang tư tưởng nước lớn.
Gây dựng thanh thế?
 |
| Liêu Ninh được đại tu từ tàu sân bay Varyag mà Trung Quốc mua của Ukraine. Ảnh: Wikipedia |
Những nguồn có thẩm quyền nhất, bao gồm Sách trắng Quốc phòng của Bắc Kinh, cho thấy việc xây dựng hạm đội tàu sân bay của Trung Quốc có tác động sâu sắc tới "kế hoạch" đảm bảo an ninh hàng hải của Bắc Kinh. Nó được coi là cần thiết để giúp Trung Quốc trở thành một cường quốc hàng hải, đảm bảo lợi ích của Bắc Kinh ở nước ngoài, một phần không thể thiếu trong lợi ích quốc gia của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.
Cụ thể, tàu sân bay có thể giúp Bắc Kinh giải cứu công dân ở nước ngoài. Tuy nhiên, khả năng này rất khó xảy ra và nó dường như chỉ là cái cớ để Trung Quốc che đậy tham vọng thực sự phía sau các hạm đội tàu sân bay. Thực tế, sự góp mặt của các hàng không mẫu hạm có thể giúp Trung Quốc giành lợi thế trong cuộc đua chủ quyền với các quốc gia xung quanh.
Ronald O'Rourke, chuyên gia phân tích hàng đầu về Hải quân Trung Quốc, nhận định, tàu sân bay có thể hữu ích trong trường hợp Trung Quốc tấn công Đài Loan. Nhưng thực tế, hòn đảo này nằm trong phạm vi oanh tạc của các chiến đấu cơ cất cánh từ mặt đất. Chính vì thế, giá trị lớn nhất của tàu sân bay Trung Quốc nằm ở các tranh chấp khác đồng thời mang tính biểu tượng cho sức mạnh và thế lực của Bắc Kinh trên trường quốc tế.
Lầu Năm Góc sử dụng tàu sân bay để can thiệp quân sự vào các vùng đất cách xa nước Mỹ nhưng gắn liền với lợi ích của Washington. Liên Xô, sau này là Nga, cũng nhìn ra lợi thế này và muốn sở hữu hạm đội tàu sân bay. Tuy nhiên, học thuyết quân sự của Bắc Kinh không đề cập tới lợi thế này vì nó chưa tương xứng với lợi ích ngoài lãnh thổ của Trung Quốc. Quy mô Hải quân Trung Quốc trong hai thập kỷ tới cũng chưa đủ để Bắc Kinh thực hiện mục tiêu như Mỹ.
