Sự sụp đổ của đế chế Adani làm lung lay niềm tin vào chứng khoán Ấn Độ

Chỉ 10 ngày trước, tỷ phú Gautam Adani và đế chế của mình có vẻ vẫn bất khả chiến bại, song hiện tại, mọi chuyện đã khác. Bản báo cáo dài gần 100 trang từ Hindenburg Research đã khiến vị tỷ phú phải vật lộn với cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất lịch sử, đồng thời còn làm dấy lên nhiều hoài nghi xoay quanh uy tín của Ấn Độ với tư cách là động lực tăng trưởng toàn cầu và điểm đến hấp dẫn của nhiều nhà đầu tư quốc tế.

Tính đến nay, tập đoàn Adani đã mất 108 tỷ USD giá trị thị trường kể từ khi dính cáo buộc thao túng cổ phiếu và gian lận kế toán. Tuy nhiên, chỉ đến khi ông Adani tuyên bố hủy bỏ đợt bán cổ phiếu trị giá 2,4 tỷ USD, các tác động lâu dài của tin đồn trên mới trở nên rõ ràng.

Theo Bloomberg, ngay cả khi những tuyên bố trên được chứng minh là sai, phía nhà đầu tư vẫn rất quan ngại và mất dần niềm tin vào chứng khoán Ấn Độ.

Tỷ phú Gautam Adani đã từng giàu thứ 2 thế giới nhưng hiện tụt xuống thứ 21. Ảnh: Bloomberg.

Rủi ro cho nền kinh tế

Ngoài ảnh hưởng đến cổ phiếu của Adani Group, tình trạng hỗn loạn còn tác động đến các ngân hàng đã cho tập đoàn này vay tiền. Cổ phiếu của Ngân hàng Nhà nước Ấn Độ đã giảm 11% kể từ khi Hindenburg công bố báo cáo.

Trong giai đoạn ngày 27-31/1, các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đã rút ròng 2 tỷ USD khỏi thị trường chứng khoán Ấn Độ. Theo dữ liệu từ Bloomberg, đây là đợt bán tháo lớn nhất thế giới trong 3 ngày kể từ tháng 3 năm ngoái.

“Mọi thứ đang biến động rất nhanh trên thị trường. Các nhà đầu tư quốc tế sẽ đánh giá lại rủi ro khi đầu tư vào Ấn Độ, đồng thời xem xét cách quản trị và tính minh bạch”, ông Gary Dugan - Giám đốc Điều hành của công ty quản lý tài sản Global CIO Office - cho biết.

Được biết, tỷ phú Adani đã có mối quan hệ mật thiết với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong nhiều thập kỷ. Tập đoàn Adani của ông - với các khoản đầu tư lớn vào những dự án thâm dụng vốn như sân bay, nhà máy điện và trung tâm dữ liệu - đều là trọng tâm trong chương trình tăng trưởng của ông Modi.

Sở hữu đế chế kinh doanh lớn nhất đất nước, vị tỷ phú đã gắn liền lợi ích tài chính của mình với các mục tiêu phát triển của Thủ tướng. Ở những địa phương thiếu nguồn vốn hay năng lực sản xuất, Adani sẽ hỗ trợ, giúp tạo ra hàng nghìn việc làm.

Do đó, nếu giá trị tài sản của Adani tiếp tục trượt dốc và làm lung lay hơn nữa niềm tin của nhà đầu tư, đó sẽ là bước thụt lùi cho câu chuyện tăng trưởng của Ấn Độ ngay tại thời điểm mang tính then chốt.

Ông Adani có mối quan hệ mật thiết với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Ảnh: Getty Images.

Bà Alicia Garcia Herrero - nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Natixis - cho hay: “Quả thực, vụ bê bối của Adani xảy ra tại thời điểm bất lợi cho Ấn Độ bởi Trung Quốc đang mở cửa trở lại. Các nhà đầu tư nước ngoài rõ ràng đang theo dõi sát sao”.

Loạt câu hỏi của giới đầu tư

Trong khi đó, nhà nghiên cứu trưởng Manish Chowdhurry của Stoxbox nhận định: “Cuộc khủng hoảng của Adani đã mở ra một mảng tối. Câu chuyện Ấn Độ đang trở nên kém hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài”.

Ông Chowdhury cho biết nhà đầu tư giờ đây sẽ “hoài nghi” về hoạt động kế toán tại tất cả các doanh nghiệp Ấn Độ, minh chứng là các khách hàng của ông đã đặt thêm nhiều câu hỏi. “Một cách tự nhiên, họ yêu cầu chúng tôi cẩn trọng hơn một chút về vấn đề kế toán và quản trị doanh nghiệp ở Ấn Độ”, ông nói.

Không chỉ vướng vào bê bối cáo buộc gian lận chứng khoán, bản thân tập đoàn Adani cũng đang phải đối mặt với tình trạng “túi nợ” phình to 30 tỷ USD sau 4 năm. Được biết, tập đoàn này có truyền thống vay mượn từ các ngân hàng quốc doanh và giới đầu tư Ấn Độ.

Tuy nhiên, Adani gần đây đã chuyển sang khai thác nhiều hơn từ các ngân hàng toàn cầu và nhà đầu tư trái phiếu - những người bị thu hút bởi tốc độ tăng trưởng nhanh và dòng tiền đáng tin cậy.

“Do đó, các cổ đông hiện lo ngại rằng tập đoàn này đang tự đẩy mình vào quá nhiều lĩnh vực nhưng không có chuyên môn và không thể bứt phá”, bà Sharmila Gopinath - cố vấn chuyên môn của Hiệp hội Quản trị Doanh nghiệp châu Á - cho biết.

Báo cáo từ Hindenburg đã làm dấy lên nhiều hoài nghi xoay quanh uy tín của Ấn Độ. Ảnh: Bloomberg.

Tuy nhiên, một số nhà đầu tư kỳ cựu tại các thị trường mới nổi vẫn không hề nao núng trước cuộc khủng hoảng, đồng thời loại bỏ khả năng tiêu cực lan rộng hơn.

“Điều này không phản ánh khả năng tồn tại của thị trường và nền kinh tế Ấn Độ. Chúng tôi sẽ không đưa ra quyết định dựa trên chỉ số. Chúng tôi chỉ xem xét khả năng tồn tại của nó trong dài hạn”, ông Mobius - đồng sáng lập Mobius Capital Partners - cho biết.

Trong khi đó, ông Hugh Young - Chủ tịch châu Á của công ty quản lý tài sản abrdn Plc - thì cho biết quỹ này đang chờ thời cơ để “bắt đáy” cổ phiếu Adani.