Những năm gần đây, sách nói trở thành định dạng phù hợp, tiện lợi cho nhiều người yêu sách. Điều này tạo điều kiện để ngành xuất bản ở Tây Ban Nha hồi phục và có những bước tiến vượt bậc.
Sách nói đã và đang bùng nổ cùng đại dịch ở xứ sở bò tót. Nhiều nghiên cứu nhận định đây sẽ là quốc gia có lượng nghe sách lọt top 5 trên thế giới. Thế nhưng, định dạng này cũng đòi hỏi người làm sách nói phải có những cải tiến, phương thức hấp dẫn nhằm chiêu mộ người nghe.
 |
| Hai diễn viên nổi tiếng Tây Ban Nha Carlos Bardem và Mina El Hammani đảm nhiệm giọng đọc tác phẩm The Sandman (Người cát). Ảnh: Audible Inc. |
Giọng đọc "thổi hồn" vào tác phẩm
Sách nói, nếu có một giọng đọc truyền cảm, sẽ góp phần tạo nên diện mạo, đời sống cho một tác phẩm văn học. Vì lẽ đó, việc chọn lựa giọng đọc là khâu quan trọng. Người đọc phải thổi hồn được vào tác phẩm, mang đến sự hấp dẫn cho từng ấn phẩm sách nói.
Các đơn vị làm sách nói ở Tây Ban Nha nỗ lực tìm cho mình một hướng đi thuận lợi, nhằm tạo ra bứt phá. Chọn những người nổi tiếng có chất giọng tốt được coi là chiến lược hoàn hảo.
Các kênh sách nói ở quốc gia này (Audible, Storytel, Podimo...) là nơi những giọng nói quen thuộc cất lên. Juan Baixeras - quản lý kênh Audible - thông tin trên trang El país (báo có lượt truy cập nhiều thứ hai tại Tây Ban Nha) rằng: “Giọng đọc của người nổi tiếng giúp lan rộng vị trí sách nói trong xã hội. Mọi người hiểu rằng họ đang được nghe sách bằng giọng nói quen thuộc và uy tín. Đó là điểm thu hút người nghe”.
Leonor Watling được biết đến là nữ diễn viên, ca sĩ nổi tiếng ở Tây Ban Nha. Cô đảm nhiệm giọng đọc cho tác phẩm lừng danh Harry Potter. Giọng nói ấm áp như thôi miên người nghe đã truyền tải câu chuyện về cậu bé phù thủy nổi tiếng trong văn học.
Theo báo cáo mới nhất từ trang tổng hợp sách điện tử và sách nói Bookwire, ngoài Harry Potter, thành công lớn của Audible với các diễn viên và người nổi tiếng phải kể đến Drácula (tạm dịch: Ma cà rồng) do nam diễn viên José Coronado đọc lời, Mujer de frontera (tạm dịch: Người phụ nữ biên cương) do Alba Flores - nữ diễn viên vào vai Nairobi trong serie Vụ án triệu đô - đọc, Alicia en el país de las maravillas (Alice ở xứ sở diệu kỳ) với giọng đọc của nữ diễn viên truyền hình Michelle Jenner; hay Yo - Julia (tạm dịch: Tôi - Julia) do diễn viên lồng tiếng gạo cội Olga María Panadero đọc...
Với sách nói, giọng đọc “quyến rũ” người nghe bằng một âm điệu không chỉ truyền cảm, mà còn phải phù hợp nội dung từng đoạn văn trong ấn phẩm đó. Quan trọng hơn cả, giọng đọc đó phải tạo ra được sự kết nối giữa người đọc và người nghe.
 |
| Yo - Julia (tạm dịch: Tôi - Julia) là tiểu thuyết đoạt giải Planeta năm 2018 của nhà văn Santiago Posteguilio. Với phiên bản sách nói, tác phẩm được diễn viên lồng tiếng gạo cội Olga María Panadero đảm nhiệm giọng đọc. Ảnh: Nobbot. |
Sự tăng trưởng sách nói phụ thuộc nhiều yếu tố
Eva Campos - nữ nhà văn Tây Ban Nha - nhận định viết sách nói khác với viết sách in: “Không thể dành một giờ để miêu tả, vì như thế người nghe sẽ cảm thấy nhàm chán. Người viết phải luôn tưởng tượng rằng khi đang nghe sách, độc giả đang làm việc nội trợ hoặc lái xe. Nếu nghe suốt một giờ về cảnh miêu tả, họ sẽ mất hứng”.
Bên cạnh đó, nữ nhà văn nói rằng khi viết xong một đoạn văn, tác giả nên đọc lại “bằng một giọng to và diễn cảm, để cân nhắc xem như thế đã phù hợp phiên bản sách nói chưa. Phải luôn đặt mình vào địa vị của người nghe”.
Chỉn chu trong quá trình sáng tác sách nói là điều mỗi tác giả cần ghi nhớ hàng đầu. Tuy nhiên, nhiều tác nhân khác cũng thúc đẩy sự phát triển của sách nói bên cạnh giọng đọc và phong cách sáng tác.
Khi công nghệ tiếp cận sách nói đã đến với hầu hết mọi nhà, ai cũng có thể sở hữu một chiếc smartphone trên tay và dễ dàng đăng ký kênh sách nói mà mình mong muốn.
Theo Alex Gibelalde, Giám đốc điều hành kênh sách nói Storytel ở Tây Ban Nha, cho rằng chúng ta đang sống trong một xã hội “thiếu thời gian” và lựa chọn nghe sách có thể “tiết kiệm được thời gian giữa nhiều hình thức giải trí khác”.
 |
| Harry Potter được đông đảo người yêu sách Tây Ban Nha đón nhận với giọng đọc của nữ diễn viên, ca sĩ nổi tiếng Leonor Watling. Ảnh: Audible/ El país. |
Báo cáo mới nhất từ Bookwire chỉ ra rằng trước đại dịch, thị trường podcast và sách nói đã phát triển; và đại dịch đã “củng cố” vị thế đó. Năm 2020, sự gia tăng của nhu cầu giải trí kỹ thuật số do dịch bệnh tại Tây Ban Nha đã khiến mức tiêu thụ sách nói tăng 38% so với năm trước.
Juan Baixeras - đại diện kênh Audible ở Tây Ban Nha - nhận định đây là quốc gia có lượng nghe sách bình quân đầu người cao. Sau Mỹ, Pháp, Anh, Đức, Tây Ban Nha “sẽ là quốc gia có lượng người nghe sách lọt top 5 trên thế giới”.
Sự tăng trưởng của sách nói cũng phụ thuộc các dịch vụ nền tảng có sẵn ở mỗi quốc gia. Ở Mỹ, sách nói đã phổ biến từ 25 năm trước, với băng cassette được tiêu thụ chủ yếu trên xe hơi. Ở Đức, hơn 15 triệu bản sách thiếu nhi được nghe ở phiên bản sách nói. Anh hay Pháp cũng có lượng tiêu thụ sách nói lớn.
Audible nhanh chóng trở thành kênh sách nói phổ biến nhất tại Tây Ban Nha nhờ sự quảng bá rầm rộ từ những gương mặt nổi tiếng.
Bên cạnh đó, các kênh Storytel, Librivox, Podimo hay Ivoox cũng không ngừng phát triển. Tất cả đều góp phần thúc đẩy sự lên ngôi của thị trường sách nói ở Tây Ban Nha, nơi vốn đã đạt doanh thu trên dưới 15 triệu euros mỗi năm, theo Bookwire.
