'Sứ mệnh Hail Mary': Chạy đua với kỷ băng hà

Trong những năm qua, Andy Weir là cái tên nổi tiếng trong mảng sci-fi (khoa học viễn tưởng) với những tác phẩm lấy bối cảnh không gian vũ trụ, có thể kể đến Người về từ sao Hỏa, Artemis - Cuộc chiến trên Mặt trăng. Trong đó, cuốn sách đầu tiên đã được chuyển thể thành phim, nhận đề cử Phim hay nhất ở giải Oscar.

Ra mắt năm 2021, Sứ mệnh Hail Mary là tác phẩm mới nhất của Andy Weir. Sau khi phát hành, cuốn sách được đánh giá tích cực, thắng giải Goodreads Choice Award cho Tiểu thuyết khoa học viễn tưởng hay nhất năm 2021 và được đề cử giải Hugo 2022 danh giá.

Bộ phim chuyển thể cùng tên cũng được thực hiện trong thời gian qua, có sự góp mặt của những ngôi sao như Ryan Gosling và Sandra Hüller, dự kiến ra mắt vào tháng 3 năm sau, do Christopher Miller đạo diễn.

Sứ mệnh Hail Mary là tiểu thuyết mới nhất của Andy Weir, ra mắt vào năm 2021. Sách do As Novel và NXB Văn học ấn hành, Trương Duy Hiệu dịch. Ảnh: A.N.

Con người trong kỷ nhân sinh

Sứ mệnh Hail Mary lấy bối cảnh tương lai gần, khi ánh sáng Mặt trời mờ dần bởi ảnh hưởng của “thực tinh thể” - một loại vật chất sinh sản nhờ quang năng và lấy năng lượng từ đó. Nếu không giải quyết, một kỳ băng hà thảm khốc có thể xảy ra khi nhiệt độ Trái đất đột ngột giảm xuống.

Để giải quyết vấn đề này, lãnh đạo các nước đã nhóm họp, từ đó thực hiện Sứ mệnh Hail Mary nhằm cứu hành tinh khỏi cảnh diệt vong. Đóng vai trò chủ chốt trong nhiệm vụ này là Ryland Grace - vốn là nhà sinh học phân tử khét tiếng nhưng do “thất thế” đã trở thành giáo viên khoa học bình lặng.

Trong quá trình nghiên cứu, ông phát hiện tiểu hành tinh Tau Cati có thể kháng lại ảnh hưởng nói trên, từ đó đã cùng các phi hành gia đi vào vũ trụ tìm hiểu lý do. Trong hành trình kéo dài nhiều năm, phi hành đoàn đã được đưa vào tình trạng “ngủ đông” nhưng khi tỉnh dậy, anh thấy bản thân rơi vào tình cảnh đơn độc giữa vũ trụ bao la. Điều gì đã xảy ra và liệu sứ mệnh này có thành công?

Điểm thu hút nhất ở tác phẩm này cũng chính là thế mạnh của Andy Weir: một câu chuyện khoa học viễn tưởng sáng tạo, hấp dẫn, thu hút, đầy sức thuyết phục. Điều này càng thức thời hơn khi nhân loại bước vào kỷ nhân sinh với các ảnh hưởng đến môi trường ngày càng dễ thấy.

Ryan Gosling thủ vai Ryland Grace trong phim chuyển thể tiểu thuyết Sứ mệnh Hail Mary dự kiến ra mắt vào tháng 3 năm sau. Ảnh: IMDb.

Kết hợp với lượng kiến thức khổng lồ về vật lý, hóa học, sinh học, hàng không, vũ trụ, quan hệ quốc tế… tất cả làm nên một cuốn sử thi sinh thái độc đáo với các mạch truyện bất ngờ, liên tục thay đổi.

Phong cách hài hước của tác phẩm này cũng là một “làn gió mới”, khi tiểu thuyết sci-fi đa phần thường rất nghiêm túc. Có thể nói bên cạnh “hào quang của nhân vật chính”, Andy Weir đã xây dựng Ryland Grace rất gần gũi khi cũng bất toàn như nhiều người ngoài kia.

Từ những điều trên, ông đã cảnh báo con người hiện nay về sự mong manh của hành tinh này khi thiên nhiên, vũ trụ “quay lưng” lại với nhân loại. Bên cạnh đó tác giả cũng khẳng định để giải quyết những vấn đề ấy, điều cần thiết nhất là hợp tác quốc tế, tìm tiếng nói chung giữa các quốc gia.

Andy Weir cũng không tô hồng khả năng giải quyết, mà cho thấy trong kỷ nhân sinh, con người không thể tránh khỏi thảm họa môi trường, vì vậy phương án duy nhất đó là lựa chọn cách nào đỡ gây ra hậu quả thảm khốc. Và bởi đó là những lựa chọn đau đớn, khó khăn, từ đó ông đã truyền tải thông điệp hãy hành động ngay, không chờ đợi thêm khi ảnh hưởng đến Trái đất ngày càng rõ ràng và có khả năng không thể đảo ngược.

Cuộc gặp giữa các hành tinh

Bên cạnh đó, Sứ mệnh Hail Mary cũng đầy sáng tạo. Nối tiếp các bậc thầy khoa học viễn tưởng đi trước, Andy Weir tạo ra cốt truyện có liên quan trực tiếp đến sự sống ngoài hành tinh.

Theo đó khi đến Tau Ceti, tàu Hail Mary đã được phi thuyền của “người ngoài hành tinh” tiếp cận. Trong tác phẩm này, họ không có hình dáng biến dạng “nhại” theo cơ thể con người như ta thường thấy, mà là một cỗ máy gần giống robot có năm chân, trông như con nhện, làm bằng siêu vật liệu.

Tác giả Andy Weir bên cạnh bản gốc Sứ mệnh Hail Mary. Ảnh: IMDb.

Bằng bộ biến đổi tín hiệu “tự chế”, Ryland trò chuyện được với Rocky - cái tên anh đặt cho sinh vật này, qua việc biến âm thanh mà nó phát ra trở thành từ ngữ. Cũng như Ryland, Rocky là sinh vật duy nhất còn lại trong phi thuyền khi đang tìm cách giải cứu hành tinh Eridani cũng bị thực tinh thể đe dọa.

Qua sáng tạo này, Andy Weir đã xóa bỏ các ngộ nhận thường thấy về các sinh vật ngoài hành tinh với vẻ đáng sợ. Trong vũ trụ bao la với hai cá thể trôi dạt, Ryland và Rocky đã cùng hợp tác nghiên cứu, từ đó tìm ra sự thật dù không dễ dàng với những khác biệt về nền khoa học và môi trường sống.

Cuốn sách lên đến đỉnh điểm bằng một câu hỏi mang tính đạo đức, rằng Ryland sau khi truyền đi những gì mình biết về thực tinh thể để cứu Trái đất thì sẽ quay lại tận hưởng vinh quang, hay tiếp tục du hành đến Erid để cứu Rocky và đồng loại mình khỏi sự diệt vong? Khi ấy hẳn nhiên ký ức về anh sẽ phai mờ dần và bị quên lãng.

Sau cuối, Sứ mệnh Hail Mary không chỉ là một tác phẩm giải trí thông thường, mà còn đặt ra một câu hỏi lớn hơn về sự hợp tác và chung sức giữ Thái Dương hệ giữa các giống loài đến từ khắp nơi.

Qua hình tượng Ryland Grace, ta còn thấy được sự thích nghi tuyệt vời của con người để trong những tình cảnh khốn cùng nhất, loài người vẫn có thể sống sót, tồn tại và không ngừng đưa những giá trị tốt đẹp đó lan xa hơn nữa.

Nhận xét về cuốn sách, Bill Gates chia sẻ bản thân đã dành trọn một tuần để đọc một mạch tác phẩm “thú vị, hấp dẫn, đầy chất khoa học” này. Ông cũng nói thêm nếu có điều kiện, mình sẽ “đọc hết chỉ trong một ngày cuối tuần”.

Sứ mệnh Hail Mary có thể nói không chỉ là một tác phẩm sci-fi thu hút, hấp dẫn, mà còn đặt ra những vấn đề thức thời mang tính cảnh báo, từ đó lưu ý về những thảm họa có thể xảy ra và nỗ lực nào để giải quyết chúng.