Zing.vn lược dịch bài viết của Nikki Sun, phóng viên trang Nikkei Asian Review có gia đình bị cô lập do virus corona.
Vẫn như mọi năm, tôi trở về từ Hong Kong để ăn Tết cùng gia đình tại Thanh Đảo, thành phố nằm ở phía đông Trung Quốc. Năm nay, vali của tôi không còn chocolate, rượu vang hảo hạng hay thuốc lá cao cấp, thay vào đó là hàng chục khẩu trang N95 và viên vitamin C.
 |
| Nhân viên y tế đến thăm một gia đình bị cách ly ở Thanh Đảo. Thành phố 9 triệu dân bị cô lập để tránh virus bùng phát dù cách Vũ Hán đến 1.000 km. Ảnh: EPA. |
Tôi đến Thanh Đảo vào ngày 23/1, tức 2 hôm trước Tết Nguyên Đán. Đó là lúc thành phố Vũ Hán - tâm chấn dịch virus viêm phổi chủng corona mới - bị chính quyền phong tỏa để ngăn sự lây lan vì virus có thể lây từ người sang người.
Thách thức từ tin giả
Thanh Đảo quê tôi cách Vũ Hán khoảng 1.000 km. Do nằm xa Vũ Hán, mọi người ở đây khá bình tĩnh. Rất ít ai đeo khẩu trang, những khu chợ vẫn tấp nập người mua kẻ bán chuẩn bị mâm cỗ cuối năm.
Thế nhưng chỉ 2 ngày sau, mọi thứ đã thay đổi. Tin tức xác nhận một người đàn ông từ Vũ Hán đã ngồi 2 giờ trên 4 tuyến tàu điện chạy về Thanh Đa trước khi có triệu chứng nhiễm virus. Vào hôm đó, số ca nhiễm trên khắp Trung Quốc là hơn 1.000 với 41 người tử vong.
Tôi bắt đầu rửa tay 20 lần mỗi ngày, đeo khẩu trang và găng tay mọi lúc.
Trong tình hình dịch bệnh vì virus corona vẫn còn nhiều diễn biến khó lường, mạng xã hội Trung Quốc đã lan truyền rất nhiều thông tin thất thiệt về cách phòng ngừa virus. Bên cạnh dịch bệnh, đây cũng là thử thách mà Trung Quốc và nhiều quốc gia đang đương đầu.
Theo tổng hợp của tổ chức bảo vệ nhân quyền Trung Quốc (CHRD) dựa trên các hãng truyền thông, Trung Quốc đã bắt giam và phạt 250 người lan tin đồn thất thiệt về virus.
Do chưa có bộ luật được thông qua để kiểm soát thông tin giả, những nỗ lực kiểm soát của chính quyền nhiều lúc khiến các thông tin chính xác không được phổ biến. Đơn cử như lời cảnh báo của một bác sĩ vào tháng 1 nói về dịch viêm phổi mà ông đang chữa trị. Lúc đầu, bác sĩ này cho rằng đó là virus SARS, nhưng sau đó đính chính rằng đây có thể là virus mới.
Cảnh sát Vũ Hán đã triệu tập bác sĩ này, yêu cầu ông ký cam kết không tiếp tục chia sẻ về dịch bệnh mới. Tới cuối tháng 1, một thẩm phán tòa án tối cao Trung Quốc đăng bài đổ lỗi hành vi cấm chia sẻ thông tin của cảnh sát Vũ Hán đã khiến dịch bệnh lan rộng hơn.
Một người đàn ông ở Thẩm Dương (Trung Quốc) đăng lên mạng xã hội cho biết đã có 90.000 ca nhiễm virus ở quê nhà của anh. Theo Xinhua, người này sau đó đã bị mời lên làm việc và tạm giữ 10 ngày. Tính đến hiện tại, số ca nhiễm virus trên toàn cầu là hơn 37.000.
 |
| Những chiếc khẩu trang được tôi mang theo trên hành trình về Thanh Đảo. |
Bố tôi vẫn chưa uống viên vitamin C để tăng cường hệ miễn dịch. Ông ấy chỉ mới đọc hướng dẫn sử dụng. "Bỏ vào nước rồi uống thôi phải không?", ông hỏi lại tôi.
Không gian bên ngoài yên tĩnh đến lạ thường.
Học tập, làm việc mùa dịch bệnh
Trong lần đi dạo duy nhất của tôi ở Thanh Đảo, người ra đường lác đác, hầu hết là dắt chó đi chơi và nhân viên vệ sinh. Những chiếc xe buýt chạy qua nhưng không có khách. Chỉ có vài cửa hàng mở cửa, các nhà thuốc để bảng: "Hết khẩu trang". Trong một tiệm tạp hóa, chuối và nhiều loại trái cây đã thối rữa trên kệ hàng.
Nếu như bình thường, mọi người sẽ thăm nhà nhau với hộp quà trên tay. Những đứa trẻ lễ phép chào hỏi người lớn, chúc Tết rồi nhận lì xì. Các cặp đôi đi dạo quanh hội chợ xuân ở bãi biển, nhâm nhi kẹo hồ lô. Hòa vào không gian là tiếng pháo nổ vang trời.
Thế nhưng năm nay, mọi người chỉ tụ tập vào siêu thị, nhanh chóng mua nhu yếu phẩm để dự trữ trong nhà.
Không thể tưởng tượng đây là cách chúng tôi đón chào năm mới.
 |
| Thành phố Vũ Hán, nơi chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của dịch bệnh do chủng virus corona mới, đang tiến hành rà soát lại từng cộng đồng để đảm bảo tất cả đối tượng nghi nhiễm hoặc đã nhiễm bệnh được xác định, cách ly và điều trị. Ảnh: Tân Hoa xã. |
Gia đình tôi quyết định không chen chúc ở siêu thị, thay vào đó sẽ ăn ít lại so với những bữa tiệc tất niên mọi năm. Vào đêm giao thừa, chúng tôi có tổng cộng 20 món khác nhau, từ từ xuống còn 15, 10 rồi đến 8 khi tôi rời Thanh Đảo. Chúng tôi thấy mình vẫn may mắn khi những bác sĩ tại Vũ Hán chỉ cứu đói nhờ mì ăn liền.
Cả gia đình tôi trải qua kỳ nghỉ Tết trong nhà. Những hoạt động ngoài trời bị hủy bỏ nên chúng tôi tự tạo ra cuộc vui.
Lúc nhỏ tôi rất thích chơi Bao Huang, một trò đánh bài có nguồn gốc từ Thanh Đảo. Sau này, mọi người chú tâm vào công việc nên không còn nhiều thời gian chơi. Đến khi virus làm đình trệ cả thành phố, tôi mới có dịp quay lại thời thơ ấu và chơi Bao Huang.
Cả nhà tôi cũng thường theo dõi tin tức. Không gì buồn hơn khi nhìn số người chết tăng mỗi ngày. Gần khu tôi sống, nhiều ngôi làng, gia đình bị cách ly do nghi ngờ có người nhiễm virus.
 |
| Thức ăn được gia đình tôi chuẩn bị mùa dịch bệnh. |
Cháu gái 8 tuổi phải học online vì trường cho nghỉ tránh dịch. Diễn biến khó lường của virus vô tình trở thành cơ hội cho các dịch vụ học trực tuyến. Hôm 27/1, Youku - dịch vụ chia sẻ video được mệnh danh là "YouTube của Trung Quốc" - thông báo sẽ mở các lớp học trực tuyến miễn phí dành cho học sinh tiểu học và trung học sau khi hàng loạt trường học đóng cửa vì virus corona.
Các công ty giáo dục trực tuyến khác cũng đã cung cấp lớp học miễn phí trong dịch bệnh, bao gồm Tập đoàn New Oriental, công ty giáo dục tư nhân lớn nhất Trung Quốc và nền tảng học tiếng Anh VIPKid.
Người cậu của tôi phải hủy vé đi Thượng Hải vì công ty của ông chưa thể hoạt động. Có rất nhiều doanh nghiệp cho nhân viên làm việc tại nhà để phòng tránh dịch bệnh. Cha tôi cũng phải ngừng cơ sở sản xuất máy móc của ông dù thời gian giao hàng sắp đến.
Không chỉ vậy, mọi người còn rủ nhau chơi game để giết thời gian. Trên thực tế, số người chơi game gia tăng đột biến đến mức máy chủ của Game for Peace, phiên bản PUBG Mobile tại Trung Quốc bị quá tải liên tục.
Một trò chơi đặc biệt đã thu hút rất nhiều sự quan tâm: Plague Inc. Tựa game 8 tuổi này đã trở thành ứng dụng trả phí hàng đầu trên iOS tại Trung Quốc vì mô tả loại virus chết người lây lan trên toàn thế giới. Mọi người cũng bàn tán về dịch bệnh giết chết rất nhiều người chơi trong game World of Warcraft.
Chưa dừng lại, người dân Trung Quốc cũng đang có xu hướng sử dụng các dịch vụ tư vấn sức khỏe trên Internet. Theo phát ngôn viên của tập đoàn WeDoctor, họ đã cung cấp khoảng 777.000 lượt tư vấn trực tuyến trong khoảng thời gian từ 23-30/1. Người này cho biết thêm các tư vấn thường có chi phí từ 19-29 USD. Tuy nhiên, nó sẽ được miễn phí nếu liên quan đến virus corona.
Bản thân tôi đã rất xúc động khi phỏng vấn từ xa những người dân Vũ Hán cho bài viết của mình. Tôi mừng thầm rằng bà ngoại tôi không phải chứng kiến sự đau khổ của những người nơi đây, nếu không chắc bà sẽ buồn lắm. Bà mới qua đời vào tháng trước.
Nhưng cuộc sống thì phải tiếp tục. Sau khi dành một tuần với gia đình, tôi bay đến Tokyo (Nhật Bản) để làm việc. Đêm cuối trước khi rời đi, tôi trò chuyện với bố.
"Con phải đi sao?", bố tôi hỏi.
"Vâng. Sẽ tốt hơn khi có ai đó trong gia đình không ở Trung Quốc nếu mọi thứ tệ hơn", tôi đáp lại.
Bố tôi bỏ điếu thuốc, cúi đầu trong im lặng.
"Tất nhiên chúng ta luôn muốn con ở đây. Nhưng bố nghĩ con hãy đi, điều đó sẽ tốt hơn", ông ấy trả lời.
Nước mắt tôi trào ra. Bây giờ tôi đã ở Tokyo, anh họ tôi cũng quay lại Thượng Hải làm việc, cháu gái vẫn học online. Tôi gọi bố tôi hàng ngày, ông khẳng định vẫn uống vitamin C điều độ.
