 |
Hồi tháng 4, giữa Ấn Độ đang đối mặt với làn sóng Covid-19 mới, một người phụ nữ 70 tuổi tên Shila Singh đã tử vong tại nhà riêng ở bang Bihar, miền Đông nước này. Xét nghiệm kháng nguyên nhanh cho thấy người này đã dương tính với Covid-19. Hình ảnh chụp phổi khẳng định bà Singh đã mắc viêm phổi và “có khả năng nhiễm virus corona”.
Nhưng cái chết của bà Shila Singh chưa từng được tính vào số người thiệt mạng vì Covid-19 ở Ấn Độ.
Tính đến ngày 28/6, Ấn Độ chính thức ghi nhận hơn 396.000 ca tử vong vì Covid-19. Tuy nhiên, theo các gia đình mất người thân, các chuyên gia y tế và theo một vài số liệu thống kê, con số thực tế phải cao hơn rất nhiều.
Theo Wall Street Journal, Murad Banaji - nhà toán học tại Đại học Middlesex ở London, người theo dõi đại dịch ở Ấn Độ từ khi mới bùng phát - ước tính số người tử vong thực tế có thể gấp khoảng năm lần con số được báo cáo. Ông đưa ra kết luận này một phần dựa trên dữ liệu về tỷ lệ tử vong và khảo cứu huyết thanh - phương pháp cho thấy sự hiện diện của miễn dịch cộng đồng trong số mẫu máu phân tích.
 |
| Một địa điểm hỏa táng bên bờ sông Hằng ở Allahabad, Ấn Độ, vào ngày 25/6. Ảnh: Wall Street Journal. |
Phần nhiều không được xét nghiệm
Những gia đình có người thân qua đời như bà Singh đã phải vật lộn để nhận được khoản bồi thường mà một số bang chi trả cho nạn nhân Covid-19.
Theo con trai của bà Shila Singh, Neeraj Shekhar, vào thời điểm bà Singh có kết quả xét nghiệm dương tính, gia đình bà đã phải chịu áp lực rất lớn vì căn bệnh quái ác này. Bản thân anh cũng có kết quả dương tính trước đó 5 ngày, và chồng của bà Singh và hai người cháu nhận kết quả dương tính với Covid-19 cùng ngày với bà.
Để đủ điều kiện nhận khoản bồi thường Covid-19 trị giá 400.000 rupee (5.400 USD), tiểu bang yêu cầu phải nộp bản báo cáo từ phòng thí nghiệm. Vào thời điểm đó, để nhận được một bản báo cáo như vậy mất rất nhiều ngày để xử lý. Trước đó, gia đình đã nhận được que xét nghiệm từ phòng thí nghiệm và vội vàng giao nó bác sĩ.
Bác sĩ N.P. Narain yêu cầu bà Shila Singh chụp CT, đồng thời nói với gia đình đưa bà đến bệnh viện nếu tình trạng trở nặng. “Tại thời điểm đó, gia đình họ không nghĩ những tài liệu như vậy lại cần thiết”, bác sĩ Narain nói.
Với nhiều thành viên trong gia đình bị bệnh, tình trạng của bà Singh xấu đi nhanh chóng. Bà qua đời 5 ngày sau khi có xét nghiệm dương tính. Con trai bà hiện đã nhận được khoản bồi thường của tiểu bang để trả cho gần 1.300 USD hóa đơn y tế mà họ đã tích cóp được để chăm sóc cho các thành viên trong gia đình nhiễm virus corona.
Các chuyên gia y tế cho biết tại các khu vực nông thôn nghèo của Ấn Độ - nơi ít được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc xét nghiệm Covid-19 - không đếm xuể các ca tử vong vì virus corona.
Ví dụ, tại ngôi làng Sirondhan ở bang Uttar Pradesh, miền Bắc nước này, Vijay Pal Singh cho biết người vợ 38 tuổi của mình, Mithilesh Devi, bị ốm hồi tháng 5 vì sốt và khó thở. Ông Singh đưa vợ đến bệnh viện trong làng và một số bệnh viện huyện, nhưng không có giường hay bộ dụng cụ xét nghiệm nào cả.
“Vợ tôi đã qua đời tại nhà trong tình trạng thở hổn hển”, ông Singh nói, khẳng định cái chết của vợ mình không được đưa vào số liệu chính thức của chính phủ.
Theo dân làng và các nhân viên xã hội, ít nhất 30 người mắc các triệu chứng giống như Covid-19 đã tử vong tại làng vào cuối tháng 4 và đầu tháng 5. Ở hai làng lân cận, con số này là 47.
Một người sống tại làng là Dharamvir Singh cho biết mỗi ngày tại làng có khoảng một đến hai người chết trong những tuần tồi tệ nhất của làn sóng dịch Covid-19 thứ hai. 5 người trong gia đình ông đều bị nhiễm bệnh nhưng không ai được xét nghiệm.
“Các con số chính thức, ít nhất là tại làng chúng tôi và một số khu vực lân cận, là hoàn toàn sai”, ông Singh nói.
 |
| Các nhân viên y tế vận chuyển một thi thể đến lò hỏa táng ở New Delhi. Ảnh: Reuters. |
Vật lộn đi tìm bằng chứng mắc bệnh
Một quan chức cấp cao của bang Uttar Pradesh khẳng định không có cơ sở nào cho thấy số người chết vì Covid-19 tại bang bị công bố sai lệnh, do đó bang không có kế hoạch sửa đổi hoặc cập nhật số liệu thống kê chính thức.
Nhà toán học Banaji cho biết chính quyền trung ương có xu hướng khen ngợi các bang có số người chết thấp và quy kết những bang có số lượng người chết cao hơn là không đủ năng lực y tế. “Câu chuyện kiểm soát dịch thành công hay thất bại chỉ tập trung vào con số tử vong là rất nguy hiểm”, ông nói.
Văn phòng của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi hiện chưa bình luận vấn đề này. Bộ Y tế Ấn Độ cho biết chính phủ thường xuyên nhấn mạnh sự cần thiết của hệ thống y tế nhằm theo dõi và báo cáo các trường hợp mắc và tử vong vì Covid-19 ở tất cả các quận.
Một số bang và thành phố ở Ấn Độ đã sửa đổi số liệu ca tử vong sau khi nhận chỉ trích từ một số chính trị gia và thẩm phán. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng số liệu này còn nhiều thiết sót.
Bang Maharashtra công bố thêm 8.000 ca tử vong. Thủ đô New Delhi cũng đã điều chỉnh số người nhiễm và qua đời, tăng lần lượt hơn 44.000 và 700 ca.
Một cuộc điều tra gần đây ở bang Bihar đã phát hiện thêm gần 4.000 trường hợp tử vong vì Covid-19, làm tăng hơn 72% số người chết. tiến sĩ Sunil Kumar, Thư ký Hiệp hội Y tế Ấn Độ, cho biết họ bao gồm những trường hợp tử vong tại nhà, cũng như tại các bệnh viện tư nhân hoặc do các biến chứng sức khỏe liên quan đến Covid.
Để được tính vào số ca tử vong do Covid-19, các gia đình phải xuất trình kết quả xét nghiệm từ phòng thí nghiệm hoặc xác nhận từ hệ thống chăm sóc sức khỏe. Nhưng thông thường, giống như gia đình bà Singh, họ không có đủ giấy tờ cần thiết.
Tiến sĩ Kumar cho biết ông đã điều trị cho những bệnh nhân tử vong sau khi mắc các triệu chứng Covid-19 thông thường, nhưng do gia đình của họ không thể đưa ra kết quả xét nghiệm dương tính nên những trường hợp tử vong không được tính vào số liệu gần đây.
Tình trạng các bệnh viện từ chối tiếp nhận bệnh nhân trong tháng 4 và tháng 5 vừa qua do quá tải cũng là một nguyên nhân dẫn đến vấn đề thống kê thiếu. Điều đó khiến nhiều người qua đời tại nhà mà không được xét nghiệm Covid-19.
 |
| Các nhân viên y tế đã xét nghiệm Covid-19 cho một phụ nữ tại làng Jamsoti, Uttar Pradesh vào ngày 8/6. Ảnh: AP. |
Gây ra khoảng trống nghiên cứu
Theo Christopher Murray, Giám đốc Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe của Đại học Washington, biết được chính xác số lượng các trường hợp mắc và tử vong do Covid-19 là “một phần rất quan trọng để hiểu được các biến thể mới nguy hiểm như thế nào”.
Tiến sĩ Murray ước tính quy mô của tình trạng đếm hụt tại Ấn Độ tương tự như ở một số quốc gia ở châu Mỹ Latin hoặc châu Phi. Ông cho biết viện ước tính Ấn Độ chỉ phát hiện được khoảng 3% đến 5% tổng số ca nhiễm do không đủ năng lực xét nghiệm.
Việc đếm thiếu số người tử vong tại Ấn Độ đã để lại một khoảng trống lớn trong quá trình nghiên cứu về tác động của biến thể Delta - được các chuyên gia y tế tin rằng là yếu tố thúc đẩy đợt dịch Covid-19 tồi tệ nhất thế giới vào tháng 5 vừa qua.
Ấn Độ là nơi đầu tiên phát hiện ra chủng đột biến có khả năng lây nhiễm cao này. Sau đó chủng này bắt đầu xuất hiện tại khắp nơi trên thế giới. Biến thể Delta thúc đẩy một đợt gia tăng các ca nhiễm virus corona mới tại Anh và dự kiến thống trị Mỹ trong thời gian tới.
Việc đếm thiếu các ca bệnh và ca tử vong là một vấn đề nan giải toàn cầu, ngay cả ở những quốc gia có khả năng xét nghiệm trên diện rộng.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết vào tháng 5, số ca tử vong do Covid-19 trên toàn thế giới có thể cao gấp hai hoặc ba lần con số chính thức.
Tuy nhiên, vấn đề đặc biệt nghiêm trọng ở các nước đang phát triển, nơi khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe và xét nghiệm virus corona thường hạn chế hơn.
