Thêm 70 nghị sĩ Dân chủ đã tuyên bố ủng hộ cuộc điều tra luận tội chính thức mà Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi công bố ngày 24/9, theo thống kê của New York Times. 18 nghị sĩ còn lại của đảng Dân chủ trong Hạ viện chưa quyết định hoặc chưa hồi âm.
Tổng thống Trump đang dính vụ bê bối lớn nhất sau khi chi tiết cuộc gọi của ông với tân tổng thống Ukraine hồi tháng 7 được tiết lộ.
 |
| Số nghị sĩ ủng hộ luận tội (màu xanh) so với số không ủng hộ (màu cam). Vẫn còn 64 hạ nghị sĩ chưa bày tỏ quan điểm về vấn đề này. Tất cả hạ nghị sĩ Cộng hòa tới giờ vẫn chống phương án này. Data: New York Times. |
Trong cuộc gọi, tổng thống Mỹ đã cố gây sức ép buộc Ukraine phải điều tra cựu phó tổng thống Joe Biden và con trai Hunter Biden.
Trước đó, ông Trump đã treo gói viện trợ quân sự gần 300 triệu USD cho Ukraine. Ông Biden đang là đối thủ nặng ký của ông Trump trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2020.
Con số ủng hộ ở Hạ viện được theo dõi sát vì vẫn có những nghị sĩ của đảng Dân chủ trước nay dè chừng với khả năng luận tội tổng thống. Nếu Hạ viện không đủ số phiếu sau khi đã tuyên bố chính thức điều tra luận tội ngày 24/9, đó sẽ là đòn đau đối với phe Dân chủ và chiến thắng lớn đối với ông Trump.
Sau khi quá trình luận tội được thông qua ở Hạ viện, đảng Dân chủ cần 2/3 số phiếu ở Thượng viện để phế truất ông Trump khỏi chức tổng thống, khả năng được coi là khó xảy ra vì đảng Cộng hòa đang chiếm đa số.
 |
| Các nghị sĩ Dân chủ kêu gọi luận tội Tổng thống Trump bên ngoài tòa nhà Quốc hội ngày 23/9. Ảnh: AFP. |
“Gió đổi chiều” sau vụ bê bối Ukraine
Đã có nhiều lời kêu gọi luận tội tổng thống sau báo cáo của công tố viên đặc biệt Robert Mueller, kết luận Nga can thiệp vào bầu cử năm 2016 và ông Trump đã các động thái cản trở cuộc điều tra. Hơn nửa số nghị sĩ Dân chủ đã ủng hộ luận tội dựa vào đó. Trên thực tế, các cuộc điều tra của Hạ viện cũng đã được khởi động, có thể dẫn đến luận tội.
Tuy nhiên, việc luận tội không được ủng hộ từ các nhân vật có sức nặng như Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi hay Hạ nghị sĩ John Lewis.
Nguyên nhân là vì rủi ro đối với đảng Dân chủ. Nước Mỹ vốn đã chia rẽ sẽ càng chia rẽ hơn một khi tiến hành luận tội. Ở các khu vực mà hai Đảng ganh đua sát nút, sự giận dữ của cử tri Cộng hòa có thể khiến các nghị sĩ Dân chủ mới đắc cử bị mất ghế sau này. Sự giận dữ đó còn có lợi cho Tổng thống Trump khi tranh cử nhiệm kỳ thứ hai.
Ngoài ra, luận tội cũng gây thêm chia rẽ giữa khối cử tri Dân chủ trung dung và khối cử tri Dân chủ cực đoan hơn, vốn là vấn đề đau đầu của đảng Dân chủ bước vào năm bầu cử 2020. Những người trung dung tin rằng việc luận tội bị dừng lại ở Thượng viện sẽ cho ông Trump một thắng lợi trong mắt cử tri.
Nhưng gió đã đổi chiều sau vụ bê bối Ukraine. Phía Dân chủ cáo buộc rằng về bản chất, Tổng thống Trump đã lợi dụng việc viện trợ quân sự đối với một đồng minh (Ukraine) đang chống lại một nước thù địch (Nga) để tìm thông tin bê bối về đối thủ chính trị. Họ cho rằng ông Trump đã gạt an ninh quốc gia sang một bên để phục vụ toan tính riêng về tranh cử.
 |
| Cuộc biểu tình đòi luận tội ông Trump ở New York ngày 5/8. Ảnh: Getty Images. |
Hạ nghị sĩ Elissa Slotkin, một trong những nghị sĩ ở các quận ganh đua sát nút, và sẽ phải hứng chịu sự giận dữ từ cử tri Cộng hòa, cùng 6 nghị sĩ Dân chủ khác đăng bài xã luận ngày 23/9 trên Washington Post kêu gọi luận tội tổng thống.
“Đó là lằn ranh đỏ”, Hạ nghị sĩ Mikie Sherrill của bang New Jersey, đồng tác giả bài xã luận, cho biết.
Cử tri thay đổi quan điểm?
Nhiều nghị sĩ Dân chủ, bao gồm bà Pelosi, trước đó nghĩ rằng công chúng không đủ hiểu và cũng không đủ quan tâm đến báo cáo của công tố viên Mueller. Họ khó lòng ủng hộ việc luận tội.
Nhưng sau vụ bê bối Ukraine cuối tuần qua, nhất là khi ông Trump không hoàn toàn phủ nhận vụ việc, Hạ nghị sĩ Abigail Spanberger cảm nhận “gió đổi chiều” trong số cử tri vốn chia đều hai đảng của bà, đi từ “không rõ vấn đề” tới “rõ ràng”.
“Tôi thấy sự dịch chuyển trong khu vực của mình”, Spanberger, cũng là tác giả bài xã luận trên, cho biết. “Trong các cuộc nói chuyện, có sự thay đổi. Có gì đó mới. Một giai đoạn mới. Đây là những cáo buộc mới”.
 |
| Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi từ lâu phản đối mở điều tra luận tội chính thức với tổng thống nhưng đột ngột thay đổi quan điểm vào ngày 24/9. Ảnh: Reuters. |
“Đây là vi phạm cụ thể, và dễ hiểu, của một tổng thống đang tại vị... sử dụng đồng tiền dành cho an ninh quốc gia”, Hạ nghị sĩ Chrissy Houlahan bang Pennsylvania cho biết. “Tôi nghĩ đã đến lúc đi bước tiếp theo”.
