“Siêu thứ ba” là một ngày thứ ba trong tháng 2 hoặc tháng 3 của năm bầu cử tổng thống Mỹ, đánh dấu giai đoạn quan trọng trong cuộc đua. Vào ngày này, cử tri tại hàng loạt bang sẽ bỏ phiếu hoặc các đại biểu họp kín để chọn ra ứng viên mà họ tâm đắc nhất.
Do vậy, "Siêu thứ ba" là cơ hội lớn đầu tiên để các ứng viên “giành giật” đại biểu, theo hình thức tỷ lệ dựa trên phiếu bầu, hoặc người chiến thắng được tất cả. Một ứng viên đảng Cộng hoà cần kiếm được 1.237 đại biểu để đạt thế đa số, trong khi ứng viên đảng Dân chủ phải bảo đảm có được ủng hộ của ít nhất 2.383 đại biểu.
Với ý nghĩa đó, "Siêu thứ ba" là giai đoạn nhằm quyết định một ứng viên có khả năng lôi kéo cử tri ở tầm quốc gia không, chứ không còn ở từng bang riêng lẻ. Những cuộc bỏ phiếu diễn ra rải rác ở các bang để phản ánh sự đa dạng về địa lý và xã hội. Vì vậy, người chiến thắng trong ngày "Siêu thứ ba" sẽ có nhiều triển vọng để trở thành ứng viên chính thức của đảng tranh cử tổng thống.
 |
| Một số bang sẽ tổ chức bầu cử sơ bộ trong ngày "Siêu thứ ba", 1/3/2016. Ảnh: Vocativ |
Những ngày "Siêu thứ ba" đáng nhớ
Sự “hồi sinh” của ông Bill Clinton kể từ cuộc bầu cử sơ bộ ngày 10/3/1992 là sự kiện quan trọng tạo đà chiến thắng cho ông. Trong giai đoạn Chiến tranh Vùng Vịnh, Tổng thống George H.W.Bush duy trì tỷ lệ ủng hộ cao đến gần 90%. Điều này khiến đảng Dân chủ lo lắng về cơ hội chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 1992.
Ở giai đoạn tranh cử đầu tiên cho đến cuối năm 1991, ứng viên tiềm năng của phe Dân chủ không phải là ông Clinton. Tại cuộc bỏ phiếu ở Iowa, vị thống đốc bang Arkansas chỉ về thứ 3 với khoảng cách khá xa.
Tuy nhiên, đến ngày "Siêu thứ ba", ông Clinton khiến dư luận kinh ngạc, khi không chỉ càn quét chiến thắng ở các bang miền Nam, mà còn đạt được hai “phần thưởng lớn” là bang Florida và Texas. Loạt chiến thắng tiếp theo giúp ông trở thành ứng viên chính thức của đảng Dân chủ, và tự tin thách thức Tổng thống Bush “cha”.
Ngày "Siêu thứ ba" trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2008 (diễn ra ngày 5/2) ghi nhận số lượng bang tham gia đông nhất trong lịch sử là 25. Cũng trong dịp này, ông Barack Obama (khi đó còn là thượng nghị sĩ đại diện bang Illinois) đã định hình tương lai của cuộc đua đến Nhà Trắng.
Khi đó, ngôi sao chính trị trẻ tuổi giành chiến thắng ở nhiều bang hơn bà Clinton (12 bang so với 11 bang). Tuy cựu đệ nhất phu nhân chiến thắng ở các bang có đông đại biểu nhất, bà vẫn để thua ông Obama về tổng số đại biểu (834 so với 847 người).
Nguyên nhân thất bại của bà Clinton được cho là bà chỉ mãi tập trung vào những bang lớn như Florida, California và New York. Trong khi đó, chiến thuật của ông Obama là bám sát về tỷ lệ ủng hộ ở những bang lớn và chiến thắng ở các bang nhỏ hơn.
 |
| Bà Hillary Clinton và tỷ phú Donald Trump đang giành được nhiều đại biểu ủng hộ nhất đến nay. Ảnh: Reuters |
Lúc này, ông Obama rõ ràng đã thu hẹp khoảng cách đáng kể so với bà Clinton vốn là ứng viên sáng giá ngay từ đầu giai đoạn tranh cử. Kể từ đây, chiến dịch tranh cử của bà Clinton không thể phục hồi vị thế như những ngày đầu. Dù bà tiếp tục chiến thắng ở các bang quan trọng như Ohio và Texas, ông Obama ngày càng chứng tỏ uy tín và khả năng với các cử tri và những thành viên cao cấp trong đảng.
"Siêu thứ ba" năm 2016
Theo lịch bầu cử năm 2016, ngày "Siêu thứ ba" sẽ là ngày 1/3, diễn ra tại 12 bang và một vùng lãnh thổ Mỹ. Đó là các bang Alabama, Arkansas, Colorado, Georgia, Massachusetts, Minnesota, Oklahoma, Tennessee, Texas, Vermont và Virginia; các bang Alaska, North Dakota và Wyoming sẽ tổ chức họp kín để chọn ứng viên của đảng Cộng hoà; vùng Samoa thuộc Mỹ họp kín để chọn ứng viên của đảng Dân chủ.
Theo phân bổ ở các bang, 595 đại biểu ở đảng Cộng hoà sẽ tham gia ngày "Siêu thứ ba" tới đây; con số này ở đảng Dân chủ là 1.004 người. "Phần thưởng" lớn nhất nằm ở bang Texas, với 155 đại biểu của đảng Cộng hoà và 252 đại biểu của đảng Dân chủ.
Sau những vòng bầu cử ở Iowa, New Hampshire, Nevada (đảng Dân chủ) và South Carolina (đảng Cộng hoà), AP cho biết các ứng viên hàng đầu của mỗi đảng là ông Donald Trump và bà Clinton bước vào ngày "Siêu thứ ba" với lần lượt số đại biểu ủng hộ là 82 và 505 người. Những con số này lần lượt bỏ xa đối thủ đeo bám sau họ là Thượng nghị sĩ Ted Cruz chỉ với 17 đại biểu và ông Bernie Sanders với 71 đại biểu.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vòng bầu cử sơ bộ diễn ra sau ngày "Siêu thứ ba". Một số bang quan trọng sẽ tổ chức bầu cử vào ngày 15/3 như Florida, Illinois… và bang New York vào ngày 19/4. Ngày cuối cùng đánh dấu nhiều bang cùng tổ chức bầu cử sơ bộ là 7/6, diễn ra ở California, New Jersey, New Mexico, Montana, South Dakota và North Dakota...
