"Ngoại giao thượng đỉnh" đóng vai trò ngày càng quan trọng trong quan hệ quốc tế hiện nay, cả về phương diện song phương lẫn đa phương, kể từ khi từ "thượng đỉnh" lần đầu tiên được sử dụng để mô tả cuộc gặp giữa lãnh đạo các chính phủ.
Giờ đây, ngay cả việc lựa chọn địa điểm tổ chức một cuộc thượng đỉnh quan trọng cũng mang những ý nghĩa biểu tượng và hàm ý địa chính trị.
Hàm ý địa chính trị
Thực tế, việc đăng cai tổ chức một kỳ thượng đỉnh với tầm vóc quan trọng như cuộc gặp vừa qua giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un, lần gặp mặt thứ hai trong tám tháng, chắc chắn sẽ được xem là một cơn địa chấn ngoại giao.
Canh bạc ngoại giao lớn giữa hai nhà lãnh đạo đặt nước chủ nhà là Việt nam vào tâm điểm sự quan tâm của toàn cầu, nâng cao vị thế trên sân khấu địa chính trị.
Kết quả này vẫn không thay đổi mặt dù không có thỏa thuận này được ký kết sau hai ngày họp thượng đỉnh vào tuần trước.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh lần hai. Ảnh: Hoàng Hà. |
Việc Nam được lựa chọn là địa điểm tổ chức sự kiện cũng là thông điệp thể hiện rõ rệt những thay đổi địa chính trị to lớn trong nhiều thập niên qua, khi cả thế giới chứng kiến hành trình của một đất nước từ chỗ kẻ thù của nước Mỹ giờ đang dần trở thành đối tác an ninh.
Việt Nam được chọn giữa một danh sách nhiều địa điểm tiềm năng khác không đơn thuần vì lập trường trung lập trong vấn đề hạt nhân của Triều Tiên. Việc chọn lựa cũng không chỉ vì Mỹ và Triều Tiên đều có đại sứ quán tại đây. Việt Nam có mối quan hệ thân thiện với tất cả những "tay chơi" then chốt, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Nga nhưng đây cũng không phải là lý do chính.
Điều quan trọng nhất là sự lựa chọn mang tên Hà Nội đảm bảo những lợi ích lớn nhất cho cả Bình Nhưỡng và Washington.
Việt Nam và Triều Tiên không chỉ cùng chia sẻ những liên kết mạnh mẽ về ý thức hệ, mà cùng có quá khứ chiến tranh với Mỹ. Việt Nam có thể gợi ý cho ông Kim một lộ trình để vừa đạt được hòa bình với siêu cường hùng mạnh nhất thế giới, vừa đạt được thịnh vượng mà không thay đổi chế độ.
Bản thân ông Trump từng nói ông muốn gửi đi thông điệp tương tự với lựa chọn địa điểm tổ chức hội nghị, cho rằng ông Kim nên đi theo hình mẫu của Hà Nội.
Hình mẫu gần gũi cho Triều Tiên
Tương tự trường hợp Trung Quốc, kể từ khi bắt đầu cải cách thị trường trong giai đoạn giữa thập niên 1980, Việt Nam đã trở thành một trong những nền kinh tế mới nổi năng động nhất thế giới.
Với sự tương đồng về kích thước địa lý và dân số, Việt Nam có thể là một hình mẫu gần gũi hơn cho Triều Tiên so với Trung Quốc.
 |
| Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tiếp đón nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un ngày 1/3. Ảnh: Hoàng Hà. |
Triều Tiên hiện là một trong những nước nghèo nhất thế giới. Nhiều người vẫn đang sống trong tình trạng nghèo đói nghiêm trọng, còn nạn đói quy mô lớn vẫn thường xảy ra. Đất nước vẫn bị cô lập với phần còn lại của thế giới. Tuy nhiên, trong năm qua, ông Kim đã thể hiện ngày một rõ mong muốn phát triển kinh tế đất nước, có thể nhằm đảm bảo sự sống còn của chế độ.
Trong khi đó, sự kiện ngoại giao lần này là cơ hội để Hà Nội khẳng định những thành công kinh tế của mình, thu hút được sự quan tâm khổng lồ từ truyền thông quốc tế. Nhờ đóng vai trò then chốt trong một sự kiện tầm cỡ toàn cầu, Việt Nam cũng thu về được những thắng lợi lớn về cả ngoại giao và địa chính trị.
Kể từ khi bình thường hóa quan hệ với Mỹ và trở thành thành viên Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 1995, Việt Nam đang tiến dần đến vị thế trung tâm của các vấn đề Đông Nam Á.
Đóng vai trò nước chủ nhà thượng đỉnh Trump - Kim, Việt Nam củng cố vai trò là một trong những đối tác lớn nhất của Washington tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời thúc đẩy vị thế trong các vấn đề khu vực.
