Sau nói 'không', Hy Lạp sẽ về đâu ?

Những người về hưu ngồi chờ tới lượt rút tiền bên ngoài một chi nhánh của Ngân hàng Quốc gia Hy Lạp tại thủ đô Athens ngày 6/7. Ảnh: Reuters.

Ngay sau khi Bộ Nội vụ công bố kết quả trưng cầu, hàng nghìn người dân Hy Lạp đã đổ về quảng trường Syntagma ở trung tâm thủ đô Athens để thể hiện sự vui mừng. Người dân đổ ra từ các bến tàu điện ngầm hò reo nhảy múa, thậm chí đốt cờ Liên minh châu Âu (EU).

Tuy thế, Bộ trưởng Tài chính Hy Lạp Yanis Varoufakis bất ngờ tuyên bố từ chức với lý do các chủ nợ không còn muốn thương thuyết thêm. Ông cho rằng, quyết định của ông sẽ giúp Thủ tướng Alexis Tsipras dễ đạt thỏa thuận hơn với các chủ nợ.

Đã khó càng thêm khó

Theo báo New York Times (NYT), mặc dù kết quả trưng cầu ý dân diễn ra đúng như mong muốn của Thủ tướng Tsipras, Hy Lạp sẽ phải đối mặt với khả năng các chủ nợ “dứt áo ra đi”, bỏ mặc họ loay hoay đối diện với vỡ nợ, sụp đổ hệ thống tài chính, buộc phải rời khỏi Eurozone (khối sử dụng đồng euro), và tệ nhất là rời khỏi Liên minh châu Âu (EU).

Sau 5 năm thực thi chính sách thắt lưng buộc bụng với tỷ lệ thất nghiệp vượt quá 20% và kinh tế sụt giảm tới 25%, với nhiều cử tri Hy Lạp, lá phiếu nói “Không” ít nhất cũng đem lại một hy vọng, một khả năng về thỏa thuận mới thay vì phải cắn răng chấp nhận các điều kiện ràng buộc vốn không thể giúp Hy Lạp thiết lập lộ trình khôi phục kinh tế.

Tuy nhiên, sau cuộc bỏ phiếu, ngày 6/7 người dân Hy Lạp sẽ bớt vui một chút vì toàn bộ ngân hàng trên cả nước sẽ lại đóng cửa và nhiều khả năng tiếp tục cắt giảm hạn mức rút tiền mặt tại các máy ATM.

Diego Iscaro, một chuyên gia cao cấp của Tổ chức nghiên cứu kinh tế IHS Global Insight, nhận định rằng có khả năng rất lớn là các ngân hàng Hy Lạp sẽ cạn tiền mặt trong những ngày tới. Ông nói: “Chúng tôi ước tính các ngân hàng sẽ không mở lại vào ngày 7/7 và hạn mức rút 60 euro một ngày hiện tại sẽ giảm tiếp”.

Mặc dù Thủ tướng Tsipras nói rằng ngay sau cuộc trưng cầu, ông sẽ lập tức ngồi vào bàn đàm phán với các chủ nợ châu Âu, khả năng đạt được một thỏa thuận nào đó là rất xa vời.

“Tôi tin rằng kết quả bầu cử vừa rồi sẽ không thể giúp nới lỏng những điều kiện của các chủ nợ với Hy Lạp. Đảng cầm quyền Syriza cũng sẽ không thể chấp nhận những thỏa thuận hiện hữu, vậy thì có nghĩa nguy cơ thất bại toàn bộ các cuộc đàm phán là rất lớn”, Iscaro bình luận.

Châu Âu họp khẩn

Một số nhà lãnh đạo châu Âu nay bắt đầu bàn tính những giải pháp giảm thiểu nguy cơ tổn thất. Thủ tướng Đức Angela Merkel gặp Tổng thống Pháp François Hollande ngày 6/7 để cùng đánh giá tình hình. Sau đó hai nhà lãnh đạo sẽ triệu tập cuộc họp thượng đỉnh EU ngày 7/7.

Với một số quan chức châu Âu, cuộc bỏ phiếu ngày 5/7 là cánh cửa dẫn tới “bước đường cùng” với Hy Lạp. Trên báo Tagesspiegel, Bộ trưởng Kinh tế Đức Sigmar Gabriel cho rằng ông không thể hình dung việc nối lại đàm phán vay nợ của Hy Lạp sẽ diễn ra như thế nào.

“Tsipras và chính phủ của ông ấy đang đưa người dân Hy Lạp theo con đường rời bỏ EU một cách cay đắng và vô vọng. Họ đã cố tình phá những cây cầu cuối cùng để Hy Lạp và châu Âu có thể thỏa hiệp với nhau”, ông nhận định.

IMF đã tuyên bố Hy Lạp vỡ nợ sau khi Athens không thể hoàn trả 1,5 tỷ Euro vào ngày 30/6. Và Hy Lạp vẫn phải thanh toán 3,5 tỷ euro cho Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) vào ngày 20/7.

Vào thời điểm này, giới quan sát nhận thấy khả năng Hy Lạp có thể trả nợ đúng hạn cho ECB gần như không thể.

Đài Russia Today của Nga dẫn ý kiến của ông Lode Vanoost, cựu phó phát ngôn viên Quốc hội Bỉ, cho rằng trường hợp của Hy Lạp có thể sẽ kéo theo những tình huống tương tự tại các nền kinh tế cũng đang lao đao trong khối eurozone. Đó mới là viễn cảnh đáng sợ nhất.