Các quan chức Bộ Ngoại giao đang xóa đi các điểm nhắc đến WHO trong các bản thông tin về virus và Ngoại trưởng Mike Pompeo ra lệnh “bỏ qua đối tác trung gian” khi nói đến các dự án y tế cộng đồng mà Mỹ trước đó đã triển khai thông qua WHO.
Thay vào đó, Mỹ đang cố chuyển hướng các quỹ dành cho WHO sang các tổ chức phi chính phủ khác trong lĩnh vực y tế cộng đồng, Washington Post dẫn nguồn tin từ các quan chức Mỹ và các thư nội bộ.
 |
| Năm 2019, Mỹ đóng góp 553 triệu USD cho WHO. Ảnh: AFP. |
“Bộ trưởng đã yêu cầu Bộ Ngoại giao và USAID tìm các đối tác triển khai khác ngoài WHO”, văn bản nội bộ của Bộ Ngoại giao viết.
Hiện chưa có chi tiết về các kế hoạch chuyển vốn cho các đối tác khác, hay liệu Mỹ có dừng cấp vốn cho WHO vĩnh viễn hay không.
Các quan chức chính quyền cho biết vẫn đang xem xét lại chính sách với WHO. Năm 2019, Mỹ đóng góp 553 triệu USD cho WHO.
Ở Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, chính quyền Trump đã hoãn thông qua một nghị quyết ứng phó đại dịch mà Pháp thúc đẩy nhiều tuần nay, vì Mỹ bất đồng với bản thảo có ngôn từ ủng hộ WHO, theo các quan chức châu Âu.
Việc Mỹ chống WHO cũng ngăn không cho các bộ trưởng y tế của G20 ra tuyên bố chung về đại dịch trong tháng này.
Nhà Trắng đang vận động các đồng minh đặt dấu hỏi về uy tín của WHO và đẩy mạnh các cáo buộc rằng nhân viên WHO thường xuyên “đi công tác một cách xa xỉ”, một quan chức Nhà Trắng nói với các cộng sự gần đây.
Các quan chức WHO ban đầu hy vọng khiến Mỹ tạm thôi ý định ngừng cấp vốn, bằng những nhượng bộ mang tính biểu tượng cho Tổng thống Trump, nhưng các cuộc thảo luận giữa WHO và đại sứ Mỹ tại WHO đã không thành.
Tổng thống Trump nói dịch bệnh có thể đã được kiểm soát, với “số tử vong rất ít” nếu WHO đã làm đúng chức trách, và nhắc lại cáo buộc này trong cuộc họp G7 trực tuyến trong tháng này. Ông cũng cáo buộc WHO “thiên vị” Trung Quốc, và đã tin ngay vào những gì Bắc Kinh nói.
Các lãnh đạo thế giới cảnh báo việc lên án WHO lúc này là không nên, giữa một đại dịch, và việc điều tra các sai phạm nên được tiến hành sau khi khủng hoảng dịu đi, các quan chức châu Âu biết về tình hình nói.
Các chuyên gia cho biết các động thái của chính quyền Trump có thể gây thiệt hại lớn hơn nhiều cho WHO, vượt xa động thái ban đầu là ngừng cấp vốn.
Họ cho rằng nếu Mỹ bắt đầu chuyển vốn cho các đối tác triển khai chương trình y tế cộng đồng, có rủi ro là tiền của Mỹ sẽ bị phân tán, thiếu hiệu quả.
“Nếu khủng hoảng này dạy chúng ta điều gì, thì đó là luôn cần phối hợp quốc tế tốt hơn để xử lý thách thức y tế toàn cầu”, Richard Gowan, nhà nghiên cứu tại International Crisis Group, nói.
Một số ý kiến cho rằng Tổng thống Trump đang muốn đổ lỗi để đánh lạc hướng khỏi trách nhiệm của chính mình, khi đã đợi quá lâu để thi hành các biện pháp phòng ngừa mà lẽ ra có thể cứu mạng rất nhiều người ở Mỹ. Các ý kiến cũng không đồng tình với việc tìm những đối tác khác khi dịch bệnh đã đến mức như hiện nay.
Từ tháng 1, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus tổ chức họp báo gần như hàng ngày về virus và đã luôn cảnh báo các lãnh đạo thế giới rằng “cánh cửa” ngăn chặn lây lan “đang đóng dần”.
Các quan chức chính quyền Trump và cơ quan kiểm dịch Mỹ (CDC) vốn gắn kết chặt chẽ với WHO, và từ đầu dịch đã luôn lên tiếng cảnh báo về dịch bệnh tại Trung Quốc, nhưng Tổng thống Trump lại công khai phản bác lại CDC.
Trước đây, chính ông Trump đã ủng hộ ông Tedros cho vị trí tổng giám đốc WHO.
