Đối với một số người trong Nhà Trắng, ngày 24/3 dường như là ngày đầu tiên trong phần còn lại của nhiệm kỳ tổng thống của Donald Trump. Đến hôm 29/3, trong khi đám mây từ cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller đã được xua tan, tình trạng hỗn loạn trong phần lớn thời gian tại nhiệm của ông Trump vẫn không biến mất.
Quyết định đột ngột về đạo luật chăm sóc sức khỏe được đưa ra sau những tranh cãi tại Phòng Bầu dục cùng với sự đảo ngược về tài trợ giáo dục và nhiều vị trí trống trong Nội các chưa được lấp đầy cho thấy tình hình không thay đổi là bao.
Theo CNN, sau khi cuộc điều tra của Mueller kết thúc, đội ngũ nhân viên ở Cánh Tây của Nhà Trắng lại phải lao vào một cuộc chiến mới. Một số phụ tá Nhà Trắng bày tỏ sự tiếc nuối vì kết thúc của cuộc điều tra, vốn được xem là chiến thắng cho tổng thống, lại không thể thúc đẩy chương trình nghị sự của ông. Các nghị sĩ đảng Cộng hòa đang vò đầu bứt tai vì dự luật chăm sóc sức khỏe bị nhiều người cho là vô lý.
Nhiều người hy vọng sự kết thúc của cuộc điều tra có thể mở kỷ nguyên mới hiệu quả hơn trong điều hành chính phủ, một bước ngoặt đối với tổng thống khi ông không còn bận tâm về vị công tố viên quyền lực.
 |
| Robert Mueller là công tố viên đặc biệt giám sát cuộc điều tra về sự can thiệp của Nga trong cuộc bầu cử năm 2016. Ảnh: Reuters. |
Các quan chức hào hứng, tổng thống viết "tweet" ăn mừng, các trợ lý thậm chí đã tụ tập trong văn phòng của thư ký báo chí Sarah Sanders để nâng ly sau khi chánh văn phòng của bộ trưởng tư pháp gọi điện tới thông báo cho tổng thống về kết quả báo cáo. Nhưng mọi thứ nhanh chóng thay đổi sau đó.
Xu hướng kiêu ngạo sau chiến thắng
Theo thông báo bất ngờ hôm 26/3, chính quyền sẽ yêu cầu tòa án vô hiệu hóa toàn bộ luật y tế được gọi là Obamacare trước khi chính sách thay thế được đề xuất.
Trong cuộc họp nảy lửa hôm 25/3 ở Phòng Bầu dục, các quan chức Nội các cao cấp đã phản đối. Họ đặt câu hỏi về sự khôn ngoan chính trị và pháp lý của việc loại bỏ các phần được ủng hộ của đạo luật khi chưa có kế hoạch rõ ràng để sửa đổi chúng.
Cuối cùng, ông Trump đã làm theo lời khuyên của các cố vấn Cánh Tây, chủ yếu là quyền chánh văn phòng Mick Mulvaney, thay vì các thành viên Nội các liên quan chặt chẽ nhất với vấn đề này.
 |
| Tổng thống Trump đến một cuộc vận động tranh cử ở Grand Rapids, Michigan vào tuần trước. Ảnh: AFP/Getty. |
Theo một số nguồn tin, cả Bộ trưởng Y tế Alex Azar và Bộ trưởng Tư pháp William Barr đều không đồng ý với quyết định này.
"Tôi tin rằng đây là vụ đánh cược liều lĩnh đối với ông ấy. Ông ấy có thể gỡ bỏ nó. Ông ấy từng làm chúng ta bất ngờ nên điều này có thể lường trước. Nó rất giống với khi các tổng thống giành được nhiệm kỳ thứ hai. Họ có thể trở nên rất kiêu ngạo. Họ có thể lạm quyền và phạm sai lầm”, David Gergen, nhà phân tích chính trị và cố vấn cao cấp của CNN, cho biết.
Theo một phụ tá Nhà Trắng, nhóm phụ trách lập pháp của tổng thống không được giao nhiệm vụ xây dựng kế hoạch thay thế cho Obamacare. Các trợ lý nói rằng thương mại, không phải y tế, là ưu tiên hàng đầu của chính quyền trong mùa hè này.
Tuy nhiên, ngay cả thương mại dường như cũng thụt lùi trong danh sách ưu tiên. Các quan chức từng tin rằng thỏa thuận thương mại mới của Tổng thống Trump với Canada và Mexico sẽ là chiến thắng chính sách kinh tế quan trọng nhất của chính quyền kể từ cải cách thuế nhưng thỏa thuận này cũng đang gặp khó khăn.
Kế hoạch thay thế Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ đang phải đối mặt với những rào cản từ cả hai đảng tại Quốc hội. Ông Trump từng tuyên bố thỏa thuận này sẽ chi trả cho bức tường biên giới nhưng một quan chức chính quyền cho biết hiện có rất ít cơ hội để thỏa thuận được thông qua.
Mớ hỗn độn mới ở Nhà Trắng
Nói về động lực chính trị mới của ông Trump sau khi cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt kết thúc, một nghị sĩ đảng Cộng hòa ví von rằng ông Trump đã đập bóng ở cuối sân và “quả bóng chết tiệt nảy lên và đập vào mũi chúng tôi”.
Các nhà lập pháp khác nói rằng đây sẽ là một mớ hỗn độn mà Nhà Trắng phải dọn dẹp.
“Tôi rất háo hức muốn xem những gì chính quyền đề xuất," Thượng nghị sĩ Roy Blunt của bang Missouri nói.
“Chúng tôi đang hồi hộp chờ xem”, Thượng nghị sĩ John Cornyn của bang Texas, một thành viên của ban lãnh đạo đảng Cộng hòa, bình luận.
 |
| Trong bức thư gửi các nhà lập pháp tuần trước, Tổng chưởng lý William Barr đã đề cập đến các tuyên bố công khai của Tổng thống Donald Trump về mong muốn báo cáo của ông được công bố. Ảnh: Getty. |
Sau những bất đồng về việc tài trợ cho Ủy ban Thể thao dành cho người khuyết tật, Tổng thống Trump tiếp tục gây khó hiểu với các lệnh trừng phạt Triều Tiên.
Hôm 29/3, ông Trump đột ngột viết trên Twitter rằng các lệnh trừng phạt đang được đảo ngược, một thông điệp gây nhầm lẫn lan rộng tại Hội đồng An ninh Quốc gia, Bộ Tài chính và Bộ Ngoại giao.
Sau đó, các quan chức hành chính khẳng định ông đang đề cập đến một loạt biện pháp trừng phạt không được báo trước trong tương lai. Tuy nhiên, một số quan chức nói với CNN rằng không có gói trừng phạt nào và chỉ thị của ông Trump vẫn là bí ẩn với nhiều người.
Dù dụng ý của ông Trump là gì, động thái này đã hạ thấp Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, người một ngày trước đó đã tuyên bố bộ lệnh trừng phạt đối với các công ty bị cáo buộc tạo thuận lợi cho thương mại với Triều Tiên. John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia của Trump, cũng đã nhấn mạnh các lệnh trừng phạt mới, cảnh báo các công ty khác có thể là đối tượng tiếp theo.
 |
| Chủ tịch ủy ban tư pháp Hạ viện Jerrold Nadler thông qua nghị quyết cho trát đòi hầu tòa báo cáo đầy đủ của Robert Mueller tại Tòa nhà Quốc hội ở Washington DC, ngày 3/4. Ảnh: AP. |
Ngay cả khi cuộc điều tra của Mueller đã kết thúc, mối bận tâm của ông Trump đối với nó dường như vẫn không suy giảm so với lúc ban đầu. Phản hồi trước thông tin Bộ trưởng Tư pháp William Barr cung cấp cho Quốc hội phiên bản sửa đổi của báo cáo đầy đủ của Mueller, ông Trump vẫn tỏ thái độ bất bình.
"Tôi không có gì để che giấu. Đây là một trò lừa bịp. Đây là một cuộc săn phù thủy. Tôi hoàn toàn không có gì để che giấu và tôi nghĩ rằng rất nhiều điều đang lộ diện liên quan đến phía bên kia. Nhưng tôi rất tin tưởng vào tổng chưởng lý", ông nói.
