Ngày 1/3, Tổng thống Donald Trump cho biết ông đã quyết định áp các hình thức trừng phạt lên thép và nhôm nhập khẩu. Động thái này gây thất vọng cho các nghị sĩ đảng Cộng hòa, cố vấn của Trump và làm rúng động thị trường chứng khoán thế giới.
Phát biểu tại Nhà Trắng, tổng thống nói rằng ông sẽ áp mức thuế 25% đối với thép nhập khẩu nước ngoài và 10% đối với nhôm.
"Chúng ta sẽ áp đặt thuế lên thép và nhôm nhập khẩu", ông nói. "Lần đầu tiên sau một thời gian dài các bạn sẽ có sự bảo vệ, và chúng ta sẽ tái phát triển lại các ngành công nghiệp".
Theo CNN, Tổng thống Trump nói rằng ông sẽ ký thông qua mức thuế này vào tuần sau nhưng cũng thừa nhận văn bản chính thức vẫn "đang được hoàn tất".
 |
| Tổng thống Trump tuyên bố mức thuế trong cuộc gặp với các nhà sản xuất nhôm thép của Mỹ hôm 1/3. Ảnh: AFP. |
Đồng minh phản ứng
Washington Post lưu ý mức thuế nhập khẩu được công bố trong khi quan chức phụ trách kinh tế hàng đầu của Trung Quốc đang ở Mỹ. Ông Lưu Hạc, một trong những cộng sự gần gũi nhất của Chủ tịch Tập Cận Bình, đang ở Washington D.C. để thảo luận nhằm ngăn chặn một cuộc chiến thương mại giữa 2 nước.
Trong khi Bắc Kinh chưa có phản ứng chính thức, một loạt đồng minh của Mỹ đã lên tiếng chỉ trích biện pháp thuế mới.
"EU sẽ phản ứng kiên quyết và tương xứng (với mức thuế mới) để bảo vệ lợi ích của chúng tôi", Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker nói. "Ủy ban châu Âu trong vài ngày tới sẽ đưa ra biện pháp đáp trả phù hợp với WTO để cân bằng tình hình".
Bộ trưởng Thương mại Canada Francois-Philippe Champagne cũng chỉ trích quyết định này là "không thể chấp nhận được".
"Bất cứ quyết định nào như vậy sẽ ảnh hưởng tới cả hai phía biên giới", ông nói và cho biết quốc hội Canada theo dõi tình hình "rất sát sao". Hiệp hội thép của Đức WV Stahl thì chỉ trích đây là biện pháp bảo hộ và "vi phạm quy định của WTO".
Thị trường rúng động
Diễn biến mới làm rúng động thị trường chứng khoán. Chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm khoảng 500 điểm, tức 2% vào phiên giao dịch đầu giờ chiều ngày 1/3.
Quyết định của tổng thống dựa trên kết luận của Bộ Thương mại rằng việc tăng nhập khẩu có thể đe dọa an ninh quốc gia Mỹ. Biện pháp này dựa trên một điều khoản ít được sử dụng trong luật thương mại của Mỹ.
 |
| Chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm khoảng 500 điểm sau khi mức thuế trên được công bố. Ảnh: AFP. |
Không chỉ bất chấp sự phản đối mạnh mẽ của đảng nhà, tổng thống còn "quay lưng" lại với các công ty Mỹ vốn là nhà tiêu thụ thép, nhôm lớn, trong đó có các công ty sản xuất ôtô, rằng mức thuế mới sẽ làm tổn hại doanh thu của họ và có thể gây ra việc cắt giảm nhân công.
Năm 2002, lần cuối cùng Mỹ áp hàng rào nhập khẩu lên thép, những công ty sử dụng thép đã chỉ trích đó là lý do làm mất 200.000 việc làm.
Nhà kinh tế Christine McDaniel của Đại học George Mason nói rằng việc tăng thuế thép và nhôm sẽ khiến giá thành các sản phẩm này tăng lên, đồng nghĩa với việc chi phí kinh doanh sẽ tăng lên đối với các nhà sản xuất của Mỹ. "Số người phụ thuộc vào thép trong ngành sản xuất của Mỹ thì nhiều hơn số người phụ thuộc thép trong ngành thép. Về mặt kinh tế học, sự đánh đổi này là vô nghĩa", ông nói.
Việc áp thuế có thể sẽ kéo theo các hành động pháp lý từ đối tác thương mại của Mỹ trong WTO và cả sự trả đũa đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ.
Trước đó 1 ngày, Trung Quốc đã cảnh báo họ sẽ sử dụng "các biện pháp phù hợp để bảo vệ quyền lợi và lợi ích chính đáng" của mình.
