Theo ông Nguyễn Văn Phước, giám đốc công ty First News Trí Việt, sách giả đã tồn tại suốt 15-20 năm qua. Hiện nay, sách giả không chỉ được bày bán trong các cửa hàng truyền thống mà còn phát hành tràn lan trên các sàn thương mại điện tử.
Tại cuộc tọa đàm Sản xuất - tiêu thụ sách giả giết chết ngành xuất bản Việt Nam, ông Nguyễn Văn Phước cho biết để chứng minh được sách giả bán tràn lan trên các sàn thương mại, First News đã thử đặt hàng, ghi hình quá trình từ khi đặt hàng đến khi nhận hàng và mời công ty Thừa phát lại chứng kiến, lập vi bằng. Kết quả là 128 đơn hàng mà đơn vị này đặt mua đều là sách giả.
Một đầu sách thật có thể bị làm giả thành 20 bản khác nhau
Trao đổi với Zing.vn, ông Nguyễn Văn Phước - người đại diện của một đơn vị đi đầu trong việc đấu tranh với sách giả cho biết: “Chúng tôi mất nhiều thời gian để đấu tranh với sách giả nhưng không đạt được kết quả. Sau khi chúng tôi đưa bằng chứng, nêu rõ các sàn điện tử bán sách giả nhưng họ cũng không liên lạc. Chúng tôi đặt hàng lại, vẫn thấy sách in lậu xuất hiện. Như vậy, đây không phải là sự nhầm lẫn mà họ cố tình tiếp tay cho việc tiêu thụ sách giả. Sách giả đang bán tràn lan ở cả các phố sách và trên khắp các trang điện tử, không thể kiểm soát”.
Mỗi đầu sách bán chạy có thể bị làm giả 20 phiên bản khác nhau. |
“First News và Nhà xuất bản Giáo dục là hai đơn vị đi đầu trong việc đấu tranh với sách giả trong nhiều năm qua. Chúng tôi từng phối hợp với các cơ quan chức năng đi bắt hàng chục vụ sách giả tại xưởng in, kho bãi… Sau này, chúng tôi không đủ sức làm vì sách giả ngày càng nhiều, bày bán ngang nhiên”, ông nói tiếp.
Ông cho rằng sách giả hiện bán công khai với bìa và giấy giống như sách thật tới 95% bởi được in ở các nhà in hiện đại. Năm vừa qua, đơn vị này đã nhận được nhiều ý kiến của độc giả, phản ánh sách bị sai lỗi chính tả, bung gáy, mực nhòe. Khi First News nhận lại sách thì số sách bị lỗi này đều là sách giả.
Đại diện của First News cho biết đơn vị xuất bản này hiện có hơn 600 đầu sách bị in lậu. Trong đó, mỗi cuốn có tới 15-20 bản in lậu. Nghĩa là cứ 20 cuốn Đắc nhân tâm bán ra thị trường thì nhà xuất bản chỉ bán được một cuốn. Vì thế, các đơn vị xuất bản tìm mọi cách thay đổi, marketing, vẫn không thay đổi được doanh thu.
Khó khăn để có được bản quyền sách
Ông Nguyễn Văn Phước kể để có được một đầu sách (ngoại) hay, mỗi lần đi hội chợ sách Frankfurt, công ty mua hàng trăm cuốn. Sau đó, chọn được khoảng 10 cuốn để mua bản quyền. Và khi công ty dịch hoàn thiện thì chọn được 5 cuốn xin giấy phép in và phát hành. Trong số sách phát hành đó, chỉ có được 1-2 cuốn bán chạy.
"Mỗi nhà xuất bản làm sách trong 6 tháng đến 2 năm mới hoàn thành một cuốn sách dịch nhưng sách lậu thì chỉ cần 1-2 tuần đã bày bán tràn lan trên mạng, cửa hàng sách. Chúng tôi làm sách phải chịu các loại chi phí, còn sách giả thì không. Như vậy làm sao chúng tôi cạnh tranh được?", ông cho hay.
Theo các nhà xuất bản, sách giả lộng hành không được xử lý triệt để. |
Trong khi sách của nhà xuất bản được các cơ quan chức năng quản lý ngặt nghèo, khó khăn. Ví dụ, với sách mua bản quyền ở nước ngoài, phải trải qua 4 lần dịch thuật, sau 8 lần biên tập, khi nội dung hoàn thiện mới được cấp giấy phép phát hành.
Theo quy định, sau khi sách in xong, đơn vị xuất bản phải gửi nộp lưu chiểu. Nếu nộp trễ một ngày thì đơn vị xuất bản sẽ bị phạt tiền.
Ông Phước cho rằng muốn xóa bỏ các ổ sách lậu cần sự quyết liệt của các cơ quan quản lý. Hơn nữa, độc giả và các cơ quan quản lý phải coi đây là vấn đề nghiêm trọng, cần cùng nhau mạnh tay xử lý để bảo vệ tri thức.
Ông gửi gắm hy vọng, nạn sách giả sớm bị loại bỏ để các đơn vị kinh doanh chân chính tồn tại và phát triển.