"Năm 2017 tôi cho là một năm thành công trong quan hệ Việt Nam - Mỹ. Ở Mỹ có sự thay đổi chính quyền. Ở khu vực, có những biến động mới rất phức tạp, xong chúng ta không những duy trì được đà phát triển hợp tác mà còn đưa được quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Mỹ lên một tầm mức mới", Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc phấn khởi chia sẻ với báo giới hôm 29/12.
Trong buổi chiều cuối năm, Zing.vn có cuộc trao đổi ngắn với ông Hà Kim Ngọc về tình hình quan hệ Việt - Mỹ trong 2017 và triển vọng hợp tác của hai bên trong thời gian tới. Ông từng đảm nhiệm vị trí vụ trưởng Vụ châu Mỹ với nhiều năm công tác và bề dày kinh nghiệm ngoại giao trong quan hệ Việt - Mỹ.
 |
| Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc trả lời phỏng vấn Zing.vn chiều ngày 29/12. Ảnh: Tiến Tuấn. |
2017 và những điều "chưa từng có"
"Một điều chưa từng có trong quan hệ Việt - Mỹ kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ năm 1995 là chỉ trong một năm có hai chuyến thăm cấp cao", Thứ trưởng Hà Kim Ngọc đánh giá. "Tháng 5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là vị lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên đi thăm Mỹ và Việt Nam cũng là nước Đông Nam Á đầu tiên mà Tổng thống Mỹ Donald Trump thăm vào tháng 11".
Ông nhấn mạnh một điều "chưa từng có" nữa là việc Tổng thống Trump thăm Việt Nam vào năm đầu tiên của nhiệm kỳ. Các vị tổng thống Mỹ trước đây thường thăm Việt Nam vào năm cuối tại nhiệm sở.
Quan hệ song phương chứng kiến những "tiến triển đáng khích lệ" trên cả 9 trụ cột của quan hệ đối tác toàn diện, từ chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư đến quốc phòng, an ninh, văn hóa, giáo dục, khoa học - công nghệ, khắc phục hậu quả chiến tranh hay giao lưu nhân dân.
 |
| Ông Hà Kim Ngọc công tác trong ngành ngoại giao từ năm 1988 với nhiều vị trí công tác khác nhau và có nhiều kinh nghiệm ngoại giao song phương, đặc biệt là giữa Việt Nam và các đối tác khu vực châu Mỹ. Ảnh: Tiến Tuấn. |
Về hợp tác kinh tế, kim ngạch thương mại hai chiều tiếp tục tăng, xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ tăng. Xuất khẩu của Mỹ vào Việt Nam cũng tăng khá nhanh trong những năm qua, với tốc độ cao nhất ở Đông Nam Á. "Tuần vừa rồi, những lô hàng xoài và vú sữa của Việt Nam đã được xuất sang Mỹ", Thứ trưởng Hà Kim Ngọc chia sẻ.
Hai bên cũng hoàn tất dự án tẩy độc dioxin ở sân bay Đà Nẵng và Mỹ cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam triển khai dự án tẩy độc ở sân bay Biên Hòa với quy mô lớn hơn, đồng thời tiếp tục hợp tác để tháo gỡ bom mìn, hỗ trợ các nạn nhân chiến tranh và tìm kiếm các bộ đội Việt Nam mất tích trong chiến tranh.
Trên lĩnh vực đào tạo, thứ trưởng đánh giá con số khoảng 30.000 sinh viên Việt Nam đang học tập tại Mỹ "là nguồn đóng góp vào việc tạo công ăn việc làm và tăng trưởng cho Mỹ".
Thứ trưởng nêu rõ trong vấn đề Biển Đông, Việt Nam và Mỹ chia sẻ lập trường là giải quyết hoà bình các tranh chấp trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật biển năm 1982 của Liên Hợp Quốc (UNCLOS).
Hai nước đồng tình việc không sử dụng vũ lực hoặc đe doạ sử dụng vũ lực, đảm bảo tự do, an toàn, an ninh hàng hải và hàng không, tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, trong đó có Tuyên bố của các bên ở Biển Đông (DOC) và tiến tới đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Việt Nam hoan nghênh việc Mỹ tiếp tục đóng vai trò tích cực vào việc duy trì hoà bình ổn định hợp tác và phát triển ở khu vực.
"Để có được những thành tựu đó, hai nước đã cùng coi trọng lẫn nhau trong chính sách đối ngoại của mỗi nước, tính đến một cách thoả đáng các lợi ích, các ưu tiên của nhau", thứ trưởng khẳng định.
Hai nước cũng thực hiện các nguyên tắc như tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thể chế chính trị của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của mỗi nước và hợp tác hai bên cùng có lợi. Với những vấn đề còn khác biệt, hai bên tiếp tục đối thoại một cách xây dựng, tích cực và thiện chí.
2018 cần tập trung triển khai các thỏa thuận
"Tôi rất lạc quan về triển vọng của hợp tác Việt Nam - Mỹ trong năm 2018 với nhiều điểm thuận. Hai bên tiếp tục chia sẻ nhiều điểm tương đồng về lợi ích và vẫn tiếp tục đối thoại để giải quyết những vấn đề còn khác biệt", Thứ trưởng Hà Kim Ngọc nói.
Theo ông, dư địa của quan hệ trên cả 9 trụ cột còn nhiều. Điều mà hai bên cần tập trung là thực hiện tốt những thỏa thuận mà cấp cao hai nước đã đạt được và đã được nêu rất rõ trong tuyên bố chung vào tháng 5 và tháng 11 năm 2017.
"Lĩnh vực kinh tế - thương mại và đầu tư vẫn là lĩnh vực mà ta coi là trọng tâm và là động lực để thúc đẩy quan hệ", thứ trưởng nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục tăng cường xuất khẩu sang Mỹ, và đồng thời tăng nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam.
"Nhiệm vụ rất cấp bách là phải triển khai thỏa thuận trị giá trên 20 tỷ USD đã đạt được trong hai chuyến thăm cấp cao và Việt Nam cũng phải tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh đầu tư hấp dẫn hơn với các doanh nghiệp của Mỹ", ông nói.
 |
| Thứ trưởng Hà Kim Ngọc lạc quan đánh giá rằng trong thời gian tới, dư địa của quan hệ Việt - Mỹ trên cả 9 trụ cột còn nhiều . Ảnh: Tiến Tuấn. |
Hai nước cần duy trì các chuyến thăm, trao đổi tiếp xúc ở cấp cao cũng như các cơ chế đối thoại giữa hai nước, để thông qua đó tăng cường xây dựng quan hệ, xây dựng lòng tin và đặc biệt là kịp thời giải quyết những vướng mắc nảy sinh trong quan hệ.
Việt Nam và Mỹ có thể tiếp tục hợp tác giải quyết vấn đề hậu quả của chiến tranh, triển khai các lĩnh vực hợp tác khác như quốc phòng, an ninh hay giáo dục, khoa học công nghệ, du lịch, giao lưu nhân dân, quan hệ giữa các địa phương.
"Tóm lại, tôi cho rằng triển vọng của quan hệ còn rất lớn và rất thuận lợi trong năm 2018", thứ trưởng chia sẻ. "Với những thành tựu đạt được trong năm 2017 và với thiện chí, quyết tâm chính trị của cả hai bên, tôi rất tin vào tương lai phát triển mạnh mẽ hơn của quan hệ trong năm 2018".
