Trả lời Zing, Trợ lý Ngoại trưởng David Stilwell, chuyên trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, xác nhận Biển Đông sẽ là một trong những chủ đề có khả năng được đưa ra và thảo luận trong hội nghị ngoại trưởng lần thứ 2 của nhóm "Bộ tứ Kim cương" (gồm Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia). Cuộc họp dự kiến diễn ra vào ngày 6/10 tại Tokyo.
Ngoại trưởng Mỹ Pompeo sẽ tham dự hội nghị này trong thời gian thăm và làm việc tại Nhật Bản, nằm trong khuôn khổ chuyến công du từ ngày 4 đến ngày 8/10 tại các nước Nhật Bản, Mông Cổ và Hàn Quốc. Đây cũng là chuyến công du châu Á đầu tiên của Ngoại trưởng Pompeo kể từ tháng 7/2019.
 |
| Tàu hải cảnh Trung Quốc hoạt động trên Biển Đông. Ảnh: AFP. |
Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Mỹ cuối tháng 8 đã lần đầu công bố lệnh trừng phạt đối với 24 công ty Trung Quốc và những cá nhân liên quan đến những hoạt động trái phép trên Biển Đông. Trả lời Zing về khả năng các nước "Bộ tứ" sẽ thảo luận về hợp tác quốc tế trong thực thi các lệnh trừng phạt, ông Stilwell nói "những chủ đề này có thể được đặt ra".
"Như bạn đã đề cập, có những công ty, doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc đang thực hiện những hoạt động trên Biển Đông hủy hoại rất lớn môi trường tự nhiên và các rạn san hô. Những hoạt động của họ còn liên quan đến nhiều vấn đề khác. Tất cả đều nằm trong danh sách những chủ đề có thể được đề cập trong hội nghị", ông cho biết.
"Tính trung tâm của ASEAN và việc hỗ trợ ASEAN là những vấn đề mà cả 4 nước cùng chia sẻ lợi ích. Vì vậy, những chủ đề này có thể được đặt ra", ông nói.
Trong thông báo ngày 26/8 về các lệnh trừng phạt công ty và cá nhân Trung Quốc liên quan đến vấn đề Biển Đông, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã mạnh mẽ lên án Bắc Kinh cải tạo quy mô lớn, xây dựng hoặc quân sự hóa những tiền đồn bị quốc tế phản đối.
Ông đồng thời cáo buộc Trung Quốc cưỡng ép các bên tranh chấp Đông Nam Á ngăn cản tiếp cận tài nguyên xa bờ.
Các công ty Trung Quốc đã bị đưa vào "danh sách đen" của Bộ Thương mại Mỹ. Biện pháp này hạn chế công ty Mỹ cung cấp công nghệ có nguồn gốc Mỹ cho những công ty bị trừng phạt nếu không có giấy phép đặc biệt.
Trao đổi với Zing sau động thái này, chuyên gia Collin Koh Swee Lean, Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam của Singapore, dự báo Mỹ sẽ siết chặt hợp tác với đồng minh then chốt như Australia và Nhật Bản để củng cố "sự bền bỉ trên phương diện kinh tế cho Đông Nam Á, giảm rủi ro cho các nước trong khu vực trước hành vi cưỡng ép kinh tế của Trung Quốc".
