Theo đề án trình Chính phủ của Bộ Giao thông Vận tải , đơn vị này muốn thực hiện dự án xây dựng đường cao tốc Vân Đồn – Móng Cái (96 km) từ vốn vay Trung Quốc với tổng vốn vay 300 triệu USD.
Bộ Ngoại giao đồng thuận với đề xuất của Bộ GT-VT., cho rằng tại thời điểm hiện nay, việc sử dụng nguồn vốn vay Trung Quốc là hợp lý.
Phó thủ tướng Phạm Bình Minh trao đổi với báo giới. Ảnh: Việt Đức |
Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội chiều 28/7, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết, chúng ta có nhu cầu rất lớn trong việc đầu tư, xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng nhưng lại không có đủ nguồn vốn.
"Huy động nguồn vốn trong nước không đủ để phát triển cơ sở hạ tầng, nên chúng ta sử dụng các khoản vay, vốn hỗ trợ phát triển (ODA). Việc Trung Quốc hay nước nào đó có nguồn vốn ODA đáp ứng yêu cầu của chúng ta thì chúng ta sử dụng, không phân biệt nước này, nước kia", ông Minh nói.
Ông nói rõ, nguồn vốn vay ODA của Trung Quốc hay nước nào cũng kèm theo các điều kiện của các nước cho vay vốn ODA: chúng tôi cấp vốn với lãi suất thấp hơn vay thương mại thì phải chấp nhận nhà thầu của chúng tôi tham gia, hoặc sử dụng máy móc, công nghệ...
"Với các điều kiện như vậy, chúng ta xem xét nếu vay mà vẫn có lợi thì sử dụng nguồn lực đó", ông Minh nói.
Phó thủ tướng nhấn mạnh, "điểm chính là nguồn vốn đó đáp ứng điều kiện của chúng ta hay không, và chúng ta có khả năng vay và trả nợ".
Việc các dự án ODA Trung Quốc bị đội vốn do triển khai chậm, như Dự án đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông (Hà Nội), theo Phó thủ tướng Minh có rất nhiều nguyên nhân. Đơn cử, quá trình giải phóng mặt bằng chậm, việc sử dụng thiếu hiệu quả các nhà thầu phụ... chứ không phải do nguồn gốc đồng tiền làm chậm.
Ông nhấn mạnh về yêu cầu sử dụng vốn ODA thế nào cho hiệu quả. Điều đó phụ thuộc vào cơ quan, đơn vị triển khai phải biết sử dụng.
"Cũng phải nhìn nhận, nếu dùng nguồn vốn vay mà dự án bị kéo dài thì vốn vay càng đắt lên, thời gian trả nợ kéo dài, thời gian ân hạn ngắn lại. Chúng ta không triển khai nhanh thì sẽ thiệt hại nhiều", ông Minh nói.
Liên quan đến dự án này, hiện đang có nhiều tranh cãi trái chiều liên quan đến việc vay vốn ODA Trung Quốc. Bộ Tài chính cho rằng, các khoản vay ưu đãi bên mua của Trung Quốc đều là các khoản vay có ràng buộc, phải sử dụng nhà thầu, công nghệ và máy móc thiết bị Trung Quốc. Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc là dự án đầu tư phát triển có nguồn thu trực tiếp. Do đó, cần tính toán, so sánh với khả năng huy động vốn từ các nguồn khác có chi phí rẻ hơn hoặc chất lượng, công nghệ tốt hơn nhằm giảm rủi ro trong quá trình xây dựng.
Bộ này đề nghị cân nhăc thêm về chủ trương sử dụng nguồn vốn tín dụng ưu đãi bên mua của Trung Quốc.
Dự án xây dựng đường cao tốc Vân Đồn - Móng Cái có quy mô xây dựng tuyến cao tốc từ Vân Đồn đến Móng Cái trong đó, giai đoạn 1 đầu tư nền đường 4 làn xe, mặt đường 2 làn xe, tổng chiều dài 96 km, tốc độ thiết kế 80-100km/h.
Nhà tài trợ dự kiến là Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc với vốn vay dự kiến là 304,9 triệu USD (tương đương 6.860 tỷ đồng) trên tổng số 382 triệu USD tổng mức đầu tư. Dự án dự kiến thực hiện trong vòng 48 tháng.
Phía Trung Quốc đã có ý kiến nhất trí về nguyên tắc việc sử dụng khoản tín dụng xuất khẩu ưu đãi bên mua 300 triệu USD cho dự án đường bộ cao tốc Vân Đồn - Móng Cái.