Toon Tellgegen, sinh năm 1941, là nhà văn, nhà thơ, bác sĩ nổi tiếng của Hà Lan. Ông bắt đầu sự nghiệp sáng tác vào những năm 1980, với một số tác phẩm dành cho người lớn, nhưng không thành công. Đến năm 1984, ông sáng tác tập truyện đầu tiên dành cho thiếu nhi và theo đuổi công việc đó cho đến nay.
Trong số những tác phẩm của ông, câu chuyện về khu rừng già nơi những loài vật sinh sống, nơi mọi điều đều có thể xảy ra, tập hợp khoảng 300 tác phẩm ông viết trong suốt 25 năm qua chính là những tác phẩm nổi tiếng nhất, đã giúp ông trở thành bậc thầy truyện ngắn thiếu nhi của Hà Lan.
 |
| Bộ truyện của Toon Tellegen xuất bản tại Việt Nam, qua bản dịch của Huy Toàn. |
Một thế giới nhỏ và những tình cảm ấm áp
Thế giới truyện mà Toon Tellegen tạo nên là một không gian thật nhỏ bé. Thế giới ấy chỉ có một dòng sông, một đại dương, một cây sồi, nhưng ở đó, có tới hơn 100 loài động vật sinh sống, và ở đó, bất kể điều gì cũng có thể xảy ra.
Những câu chuyện động vật của Toon Tellegen được tập hợp trong bốn cuốn sách tựa đề Những lá thư nhờ gió gửi ai đó, Sinh nhật ở rừng và những cuộc vui tưng bừng, Ở nơi xa tít mù khơi, Một cuộc phiêu lưu ra trò và rắc rối. Mỗi cuốn sách là những câu chuyện rất ngắn xoay quanh cuộc sống của các loài động vật sống trong một khu rừng già như Sóc, Kiến, Voi, Gấu, Hải Âu, Cáo, Châu Chấu….
Chuyện diễn ra hàng ngày như một đời sống bình thường, nhưng lại chất chứa đầy thơ mộng, rung cảm. Ở thế giới ấy, khi Sóc bị ngã xuống một hẻm vực, nó gọi tên Kiến, người bạn thân thiết của mình, dù biết Kiến không có ở đó. Sóc gặp Sên Trần, đã sống ở dưới vực rất lâu. Và đúng lúc ấy, Kiến xuất hiện cưỡi trên mình thiên nga. Khi nhìn thấy Sóc cùng Sên Trần dưới vực, Kiến cùng Thiên Nga đã cứu chúng, đưa chúng thoát khỏi vực sâu (Hẻm vực).
Ở nơi ấy, mặt trời có thể “lao ùm xuống biển” khiến các con vật nóng bừng bừng, và các con vật cùng nhau trốn mình trong cát sâu (Mặt trời); bác Dế có thể “mở cửa hiệu bán danh sách điều ước”, và Tê Giác có thể chọn được món quà yêu thích, rồi sau đó nhận được cùng “đủ thứ” khác từ bạn bè sống trong khu rừng (Danh sách điều ước của Tê Giác); Cá Voi và Mòng Biển có thể khiêu vũ cùng nhau “trên bãi biển chan hòa ánh trăng”, và Cá Voi cảm thấy “mình thực sự đang vui”…
Cuộc sống xoay quanh ấy chứa đầy những rộn ràng, tươi vui. Trong câu chuyện Sinh nhật ở Rừng, mỗi độc giả sẽ được tham dự vào một bữa tiệc có một không hai, bữa tiệc sinh nhật của Sóc. Sóc muốn tổ chức một bữa tiệc sinh nhật thật tưng bừng. Sóc đã viết thư mời cho tất cả những con vật trong khu rừng, dưới biển sâu và bay trên bầu trời.
Mọi loài vật đều tới, chúng cùng nhau ăn những chiếc bánh ngọt to đùng, thật no, rồi cùng nhau hát ca, khiêu vũ vui vẻ… Cả khu rừng đã có “một bữa tiệc sinh nhật hay ra trò”, nối dài thêm niềm vui là rất nhiều những buổi tiệc tùng, hội hè miên man nữa. Dưới những tán rừng xanh ngời ấy, thật nhiều chuyện vui tươi. Không có những đố kị, ganh ghét, chỉ có sự vui vẻ, thơ mộng và yên bình.
Nâng cánh những tâm hồn bay bổng
Thế giới trong những trang sách của Toon Tellegen là thế giới ngập tràn sự thơ mộng, bởi những sáng tạo vô biên của tác giả. Một thế giới kì diệu, thế giới nâng cánh cho những tâm hồn trẻ thơ được bay bổng thật tự do.
 |
| Tác phẩm thêm sinh động với tranh minh họa của họa sĩ Jessica Ahlberg. |
Trong những câu chuyện của Toon Tellegen, sự xuất hiện của những lá thư không chỉ đơn thuần là một phương tiện liên lạc, mà Thư trở thành một nhân vật sống động, một nhân vật lớn lên bởi những dòng chữ của người viết, và bé nhỏ lại khi ta xóa chúng đi. Ở đó, lá thư được “đội mũ, mặc áo khoác”, và lá thư có thể “cẩn trọng bước ra ngoài, leo xuống cây sồi, băng qua tuyết ngập”.
Những tưởng tượng mới thực thú vị làm sao! Lá thư có thể ăn bằng cách “viết món gì ngọt ngọt ở đầu thư”, “món gì ấm nóng cuối thư”, như vậy là thư có thể ăn món ngọt, và uống món ấm nóng…. Lá thư và Kiến có thể ngồi bên nhau một lúc lâu, khiến cho ngày mùa đông trong khu rừng ấy thật ấm áp (Một ngày mùa đông).
Trong thế giới nhỏ bé ấy, các bạn có thể “viết thư cho bất kì ai, kể cả một trận mưa, một đợt nóng… hay buổi đêm”, và chú Sóc khi không biết viết thư gửi cho bạn nào của mình đã viết thư cho Lá Thư, rồi tự nhủ “Liệu một lá thư có thể viết thư được không?” (Lá thư thân mến)….
Trí tưởng tượng quả thực cao như bầu trời, sâu thẳm như đại dương, không có gì có thể ngăn trở được. Bằng lối viết đầy khơi gợi, trong một vùng ngôn ngữ hóm hỉnh, thơ mộng, Toon Tellegen đã tạo nên một thế giới văn chương đầy quyến rũ, khiến mỗi đứa trẻ khi bước vào đều say đắm.
Những chuyện ấy, người lớn tưởng rằng thật phi lí bởi càng lớn, con người càng tự định hình mình trong những khuôn mẫu, quy tắc của xã hội, nhưng những đứa trẻ thì khác. Trẻ con luôn đón nhận mọi điều bằng vẻ thân thiện, háo hức, trìu mến. Và những câu chuyện Toon Tellegen viết có sự thấu hiểu trẻ thơ, từ ấy chắp đôi cánh nâng bổng chúng để chúng được bay lượn trên bầu trời tự do.
 |
| Những tác phẩm này vốn là các câu chuyện trước đây Toon Tellegen tưởng tượng và kể cho con gái nhỏ của mình. |
Như Toon Tellegen từng tâm sự, đây là những câu chuyện ngày xưa ông từng tưởng tượng và kể cho con gái nhỏ trước giờ đi ngủ. Sau này khi con gái đã trưởng thành, ông đã ngồi viết lại rất nhiều, để tất cả những đứa trẻ đều có thể được chạm vào thế giới trong trẻo bay bổng ấy.
Được kể bằng tấm lòng nồng ấm của người cha dành cho con gái, cộng với tài biến hóa trong ngôn ngữ của mình, Toon đã trở thành người kể chuyện của cả thế giới. Phiêu lưu trong thế giới của Toon chính là phiêu lưu trong một không gian đẹp đẽ, được tạo dựng bởi trái tim rộng mở, ấm áp của một người cha.
Những câu chuyện trong bốn cuốn sách Sinh nhật ở rừng và những cuộc vui tưng bừng; Những lá thư nhờ gió gửi ai đó; Một cuộc phiêu lưu ra trò và rắc rối; Ở nơi xa tít mù khơi sẽ ở đây, đợi các bạn nhỏ bước vào, để được phiêu lưu trong thế giới cổ tích rộng mở, những khơi gợi rộng mở, và với những người đã lớn, có lẽ nó giống như các bạn quay trở về ngôi nhà thơ ấu của mình thêm một lần nữa, để được cưỡi mây, cưỡi gió, để quấn quýt, để ngậm ngùi, và biết bao nhiêu thẩn thơ nữa.
