Phật ở tầng áp mái (tác giả: Julie Otsuka) là câu chuyện về cuộc sống của những người phụ nữ Nhật di cư sang đất Mỹ vào đầu thế kỉ XX. Các cô gái Nhật với đủ các thành phần từ trí thức đến nông dân, từ những em bé ngây thơ đến phụ nữ quá lứa lỡ thì đều chung một niềm háo hức, ôm giấc mộng sang Mĩ đổi đời.
Giấc mơ Mỹ đã khiến bao nhiêu thiếu nữ Nhật tràn trề hi vọng vào một sự đổi đời, một cuộc sống hôn nhân viên mãn, để rồi thất vọng vào ngay giây phút đầu tiên. Những tưởng hạnh phúc sẽ mỉm cười với mình, họ hồi hộp đến với những vị hôn phu trong mộng, vốn được giới thiệu là chủ nhà băng, luật sư, bác sĩ nhưng thực ra chỉ là những tá điền, nông dân người Nhật làm thuê cho những ông chủ Mĩ, hoặc là những kẻ vô công rồi nghề. Vừa đặt chân lên đất Mĩ, những người phụ nữ Nhật đã hiểu rằng tất cả chỉ là ảo vọng và khi đó tấn bi kịch của họ mới thực sự bắt đầu.
 |
| Ảnh bìa cuốn sách "Phật ở tầng áp mái". |
Trước mặt là cuộc sống hôn nhân bị bạo hành, sau lưng đã không có con đường trở lại quê mẹ, những người phụ nữ buộc phải lựa chọn cách đối mặt với thực tại nghiệt ngã xứ người. Họ dần trở thành những chiếc bóng câm lặng, nhẫn nhục. Giống hệt những người tù khổ sai, họ không có quyền được sống cho bản thân mà họ phải phục tùng mệnh lệnh của chồng, của ông chủ và bị vắt kiệt sức lao động, nhưng đau đớn nhất là họ luôn bị kỳ thị, bị coi thường và không thể hoà nhập với cộng đồng người bản xứ.
Tiểu thuyết lấy bối cảnh trước chiến tranh thế giới thứ hai, khi trào lưu phụ nữ Nhật di cư tìm miền đất hứa đang thịnh hành. Bằng giọng kể khách quan và ngôi kể đặc biệt – “chúng tôi”, tác phẩm đã khắc họa thành công bi kịch miền đất hứa. Đây là bi kịch không phải chỉ của một cá nhân, mà là của cả một thế hệ, một thời đại. Tuy nhiên, điểm sáng của cuốn tiểu thuyết chính là ở chỗ vượt lên những sự vỡ mộng và khổ đau, vượt lên mọi biến cố dồn dập, những người phụ nữ Nhật đã cho chúng ta thấy tinh thần, sức sống Nhật, cũng như khát vọng vượt thoát khỏi nghịch cảnh ở người phụ nữ. Bằng bản năng sống, bản năng của người mẹ, họ đã mạnh mẽ, kiên cường học cách tồn tại.
Cuốn tiểu thuyết là một bài ca buồn mà đẹp về sức mạnh và tình yêu cuộc sống của người phụ nữ. Tác phẩm cũng đồng thời khơi gợi lòng cảm thông, sự thấu hiểu, sẻ chia. Những bài học và sức cảnh tỉnh sâu sắc của Phật ở tầng áp mái còn nguyên giá trị với thế hệ trẻ Việt Nam thời hội nhập hôm nay.
Các giải thưởng và bình chọn dành cho tác phẩm:
- Giải PEN/Faulker dành cho tiểu thuyết năm 2012.
- Một trong những cuốn sách được yêu thích do tờ Philadelphia Iriquier bình chọn năm 2011.
- Một trong những cuốn sách hay nhất của năm 2011 do tờ tờ San Francisco Chronicle bình chọn.
- Một trong mười cuốn sách hay nhất năm 2011 do tờ Library Journal bình chọn.
- Một trong những cuốn sách đáng để lựa chọn nhất năm 2011 do tờ Chicago Tribune giới thiệu.
