Ông Trump trông cậy con rể

Ông Trump bắt tay con rể Kushner sau khi tuyên bố sẽ tái tranh cử Tổng thống Mỹ tại một sự kiện tổ chức ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ngày 15/11/2022. Ảnh: Reuters.

Khi nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu, một nhân vật từng gắn bó với chính quyền của ông trong nhiệm kỳ đầu đã lựa chọn đứng ngoài, không quay lại đảm nhiệm vai trò chính thức trong chính phủ. Đó là con rể của ông Trump, Jared Kushner.

Gần một năm sau khi ông Trump quay lại Nhà Trắng, Kushner mới tái xuất ở vị trí trung tâm trong những hoạt động đối ngoại quan trọng. Rất nhanh chóng, Kushner đảm nhận vai trò ngày càng lớn trong các cuộc đàm phán hòa bình phức tạp do ông Trump đứng ra hậu thuẫn.

Trước đó, các cuộc đàm phán này thường do đặc phái viên Steve Witkoff dẫn dắt một mình. Ông Witkoff vốn là một ông trùm bất động sản chưa có kinh nghiệm làm việc trong chính phủ trước đây.

Sự điều chỉnh này cho thấy sự tính toán trong nội bộ thân cận của ông Trump. Kushner, người từng có kinh nghiệm ngoại giao, sẽ bổ trợ đắc lực cho phong cách đàm phán của Witkoff, giúp thu hẹp những bất đồng tưởng chừng không thể hóa giải.

Theo AP, nhận định này được đưa ra bởi nhiều quan chức đương nhiệm và cựu quan chức chính phủ Mỹ, tất cả đều yêu cầu được giấu tên.

Kushner thường được cha vợ hỏi ý kiến

Vai trò của Kushner được thể hiện rõ vào cuối tuần qua, khi ông cùng Witkoff tham gia một loạt hoạt động ngoại giao dồn dập tại thành phố Miami (Mỹ).

Ngày 21/12, Witkoff và Kushner kết thúc hai ngày đàm phán với đại diện của Nga, ông Kirill Dmitriev, tại Miami về việc chấm dứt xung đột tại Ukraine.

Jared Kushner và vợ - Ivanka Trump - xuất hiện tại một cuộc vận động tranh cử của ông Donald Trump tại bang Florida ngày 6/11/2024. Ảnh: Reuters.

Các cuộc đàm phán với ông Dmitriev diễn ra sau khi Kushner và Witkoff gặp phái đoàn của Ukraine, cùng các quan chức an ninh cấp cao của Anh, Pháp và Đức trong ngày 19/12.

Cũng trong ngày 19/12, Witkoff và Kushner còn tranh thủ gặp gỡ các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar để thảo luận về lệnh ngừng bắn mong manh giữa Israel và Hamas tại Gaza. Các bên đang tìm cách triển khai giai đoạn hai của kế hoạch ngừng bắn do ông Trump đề xuất.

Theo các quan chức, Witkoff - người bạn lâu năm của ông Trump - được nhìn nhận trong nội bộ chính quyền của ông Trump là người có cá tính mạnh. Ông thường xuyên bay vòng quanh thế giới trên chuyên cơ riêng để tiến hành các cuộc đàm phán ngoại giao.

Trong khi đó, Kushner sở hữu các lợi ích kinh doanh tại Trung Đông và có cách tiếp cận ngoại giao theo tư duy... giao dịch. Kushner được đánh giá là một nhà đàm phán đáng tin cậy, thậm chí có sự vững vàng, cứng rắn hơn cả Witkoff trong một số trường hợp.

“Kushner có bề dày kinh nghiệm, bởi đã làm việc trong chính quyền nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump”, ông Ian Kelly, cựu đại sứ Mỹ tại Georgia, hiện giảng dạy ngoại giao tại Đại học Northwestern (Mỹ), nhận định.

Trong khi đó, Nhà Trắng nhận định Kushner “là thành viên gia đình đáng tin cậy và là cố vấn tài năng” của ông Trump, Kushner từng đóng vai trò then chốt trong một số thành công lớn về đối ngoại của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu.

Theo Phó thư ký báo chí Nhà Trắng Anna Kelly, ông Trump và Witkoff thường xuyên tham khảo ý kiến của Kushner khi đối mặt với các cuộc đàm phán phức tạp.

Phó phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ Tommy Pigott gọi Kushner là “nhà đàm phán đẳng cấp thế giới”, đồng thời cho biết Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đánh giá cao sự sẵn sàng hỗ trợ của ông Kushner trong việc giúp Tổng thống Trump giải quyết những thách thức ngoại giao phức tạp nhất.

Trong một cuộc phỏng vấn với chương trình 60 Minutes của đài CBS hồi tháng 10, Kushner cho biết ông đã được “đào tạo về chính sách đối ngoại” từ các hoạt động từng tham gia trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Kushner đã quan sát kỹ cách cha vợ áp dụng cách tiếp cận khác biệt về chính sách đối ngoại, so với cách giới chính trị gia vẫn tiến hành trong 20-30 năm qua.

Kushner đáp trả những nghi ngờ

Hiện một số nghị sĩ Dân chủ bày tỏ hoài nghi về vai trò của Kushner trong việc định hình chính sách tại Trung Đông. Với vai trò doanh nhân, Kushner đang quản lý hàng tỷ USD đầu tư tại khu vực này, trong đó có vốn từ các quỹ tài sản quốc gia của Saudi Arabia và Qatar gửi vào công ty đầu tư Affinity Partners do Kushner sáng lập và vận hành.

Kushner trong vai trò cố vấn cấp cao tại Nhà Trắng trả lời phỏng vấn báo chí ngày 20/6/2019. Ảnh: Reuters.

Witkoff cũng đối mặt với sự soi xét tương tự vì mối quan hệ kinh doanh của ông và gia đình với các quốc gia vùng Vịnh. Năm ngoái, Witkoff còn hợp tác với các thành viên trong gia đình ông Trump để thành lập công ty tiền mã hóa World Liberty Financial. Công ty này nhận khoản đầu tư 2 tỷ USD từ một quỹ do Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất kiểm soát.

“Những gì người khác gọi là xung đột lợi ích, Steve Witkoff và tôi gọi đó là kinh nghiệm và các mối quan hệ tin cậy mà chúng tôi có trên toàn thế giới”, Kushner nói, đồng thời cho biết ông không nhận lương từ Nhà Trắng cho vai trò cố vấn đang đảm nhận.

Cố vấn pháp lý Nhà Trắng David Warrington khẳng định các nỗ lực của Kushner trong việc hỗ trợ ông Trump được thực hiện “hoàn toàn tuân thủ đúng theo pháp luật Mỹ”. Ông Warrington cũng nhấn mạnh việc Kushner từng đóng vai trò quan trọng trong việc đưa đến Hiệp định Abraham trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, giúp bình thường hóa quan hệ giữa Israel và một số quốc gia Ả Rập.

"Dựa trên đóng góp quan trọng của ông Jared Kushner vào những thành công về ngoại giao trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, Tổng thống đã đề nghị ông Kushner tiếp tục hỗ trợ khi Tổng thống nỗ lực đưa lại hòa bình cho thế giới. Ông Kushner đồng ý thực hiện điều này trong khả năng của mình, với tư cách một công dân Mỹ", ông Warrington nói.

Theo các quan chức, Kushner chỉ trực tiếp tham gia khi Witkoff khó có thể một mình hoàn tất các thỏa thuận. Khi nỗ lực chấm dứt xung đột Israel - Hamas tại Gaza gặp bế tắc, Kushner mới nhập cuộc, tận dụng kinh nghiệm và mạng lưới quan hệ để giúp thúc đẩy kế hoạch hòa bình của ông Trump.

“Chúng tôi luôn đưa Jared vào khi muốn đạt được một thỏa thuận. Chúng tôi cần bộ não này ở một số thời điểm đặc biệt”, ông Trump từng nói trước Quốc hội Israel.

Sau khi thỏa thuận hòa bình ở Gaza được ký kết, Kushner khẳng định sẽ tập trung vào cuộc sống gia đình và công việc kinh doanh riêng. Việc tham gia vào hoạt động đàm phán hòa bình chỉ là tạm thời. Kushner thậm chí nói đùa rằng vợ của ông - Ivanka Trump - có thể sẽ thay khóa cửa, nếu ông không sớm trở về nhà.

"Tôi cố gắng hỗ trợ hoạt động đàm phán, nhưng tôi hy vọng sẽ có thể sớm quay trở lại cuộc sống bình thường của bản thân", Kushner từng nói hồi tháng 10.

Nhưng chỉ vài tuần sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, ông Trump lại tiếp tục đưa con rể vào các cuộc đàm phán chấm dứt xung đột ở Ukraine vốn rơi vào bế tắc suốt nhiều tháng.

Động thái của ông Trump cho thấy rằng Kushner sẽ luôn được ông trông cậy trong những thời điểm mang tính quyết định.