Trong cuộc chiến định đoạt tương lai của đảng Cộng hòa, hai nhân vật đầy quyền lực, một thời là đồng minh nay đã trở thành đối thủ. Đó là cựu Tổng thống Donald Trump và Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện, theo The Hill.
Bất kể chiến thắng nghiêng về bên nào, cuộc chiến trong nội bộ đảng Cộng hòa nếu kéo dài sang năm 2022, khi bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra, sẽ mang lại lợi ích lớn nhất cho phe Dân chủ.
Nỗi sợ của giới lãnh đạo nòng cốt Cộng hòa
Những ngày gần đây, Thượng nghị sĩ McConnell đang đẩy mạnh khẳng định lập trường của bản thân. Ông McConnell chỉ trích các phát biểu của Hạ nghị sĩ Taylor Greene, một người ủng hộ nhiệt thành của cựu Tổng thống Trump, gọi bà là một nhân tố có hại cho đảng Cộng hòa và nước Mỹ.
Thượng nghị sĩ McConnell cũng công khai ủng hộ Hạ nghị sĩ Liz Cheney, lãnh đạo hàng thứ 3 của đảng Cộng hòa tại Hạ viện, đồng thời là một trong 10 nghị sĩ Cộng hòa bỏ phiếu ủng hộ luận tội cựu Tổng thống Trump.
Sau vụ bạo loạn tại Điện Capitol hôm 6/1, Thượng nghị sĩ McConnell buộc tội ông Trump đã "kích động" đám đông bằng "những lời nói dối".
 |
| Cựu Tổng thống Trump và Thượng nghị sĩ Mitch McConnell. Ảnh: Getty. |
Toan tính của Thượng nghị sĩ McConnell dĩ nhiên không đơn thuần là công kích bà Green, bảo vệ bà Cheney, hay lên án vụ tấn công Điện Capitol.
Rõ ràng, Thượng nghị sĩ McConnell đã coi ông Trump và những người ủng hộ cựu tổng thống là một vấn đề của đảng Cộng hòa trong tương lai.
Hiện tượng "Trump hóa" đảng Cộng hòa được so sánh với phong trào Tea Party xuất hiện khoảng 10 năm trước. Tea Party là một phong trào cánh hữu kêu gọi cắt giảm thuế, giảm nợ công và thâm hụt ngân sách liên bang, thông qua cắt giảm chi tiêu của chính phủ.
Một mặt, Tea Party mang lại cho đảng Cộng hòa sức sống mới. Nhưng mặt khác, phong trào này đem tới những ứng viên không được lòng cử tri và các nhà tài trợ, khiến đảng Cộng hòa thất bại trong những cuộc chạy đua đáng lý có thể chiến thắng tại Thượng viện.
Thượng nghị sĩ McConnell và nhóm lãnh đạo đầu não của đảng Cộng hòa tuyệt đối không muốn một kịch bản Tea Party lặp lại.
Thực tế, một số doanh nghiệp tài trợ tuyên bố họ sẽ tạm dừng hậu thuẫn các ứng viên đảng Cộng hòa từ chối công nhận kết quả bầu cử tổng thống năm 2020.
Nhưng những người ủng hộ ông Trump có cái nhìn hoàn toàn khác. Phe ông Trump cho rằng giới lãnh đạo tinh hoa của đảng Cộng hòa đang tưởng tượng quá mức về uy tín của họ đối với cử tri.
Những người ủng hộ cựu tổng thống nhấn mạnh ông Trump mới là cái tên nổi bật nhất của đảng Cộng hòa trong mắt cử tri bảo thủ toàn quốc. Và điều này không sai.
Theo kết quả thăm dò do Economist/YouGov tiến hành tuần trước, ông Trump nhận được sự ủng hộ của 81% cử tri Cộng hòa. Mặc dù vậy, trong tổng thể tất cả cử tri đăng ký trả lời, số người ủng hộ ông Trump chỉ là 41%.
Về phần mình, Thượng nghị sĩ McConnell chỉ nhận được sự ủng hộ của 27% cử tri Cộng hòa.
Có đến 17% cử tri bảo thủ không đưa ra quan điểm về vị lãnh đạo Cộng hòa tại Thượng viện. Trong khi đó, chỉ 1% cử tri Cộng hòa không chắc chắn quan điểm của họ về ông Trump.
Câu chuyện trở nên tồi tệ hơn cho Thượng nghị sĩ McConnell, khi số cử tri bảo thủ nói không ủng hộ ông là 57%. Ngược lại, ông Trump chỉ bị 18% cử tri Cộng hòa phản đối.
"Không nên đánh giá thấp sự coi thường của cử tri Cộng hòa đối với giới lãnh đạo đảng ở Washington", một cựu cố vấn giấu tên từng làm việc trong chiến dịch tranh cử của ông Trump cho biết.
Người này nói hai ông Trump và McConnell có thể "đang cạnh tranh quyền lực" trong giới lãnh đạo đảng ở thủ đô, nhưng ở bên ngoài Washington, không có cuộc cạnh tranh nào và đảng Cộng hòa rõ ràng là đảng Trump.
Khó tránh nội chiến trong đảng?
Với những gì xảy ra từ sau cuộc bầu cử tháng 11/2020, vẫn có nhiều đảng viên Cộng hòa hoan nghênh vai trò của Thượng nghị sĩ McConnell. Họ tin rằng cần có một nhân vật tầm cỡ như thượng nghị sĩ bang Kentucky để ngăn con tàu đảng Cộng hòa đi chệch đường ray.
Những ồn ào xung quanh phát biểu mới đây của Hạ nghị sĩ Cộng hòa Taylor Greene là ví dụ mới nhất.
Bà Greene công khai ủng hộ lời kêu gọi ám sát Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Hạ nghị sĩ này cũng ủng hộ thuyết âm mưu cho rằng một số vụ xả súng trong trường học chỉ là "giả".
Hôm 30/1, bà Greene viết trên Twitter tuyên bố đã trò chuyện qua điện thoại và nhận được sự ủng hộ từ cựu Tổng thống Trump.
Trong tuyên bố đưa ra hôm 1/2, ông McConnell thẳng thừng lên án những ý tưởng của bà Greene dù không trực tiếp nêu tên.
"Những lời nói dối và thuyết âm mưu ngu ngốc là căn bệnh ung thư đối với đảng Cộng hòa và đất nước chúng ta", Thượng nghị sĩ McConnell cho biết.
Một cựu nghị sĩ Cộng hòa nói ông tin Thượng nghị sĩ McConnell đã làm đúng khi đứng lên chống lại không chỉ cựu tổng thống mà còn cả những người ủng hộ ông Trump. Tuy nhiên, việc phần còn lại của đảng Cộng hòa chưa đứng về phía ông McConnell là điều gây bất ngờ.
 |
| Ông Trump hầu như im lặng kể từ khi rời nhiệm sở. Ảnh: AP. |
Ông McConnell tới nay vẫn cẩn trọng đối với các phát biểu công khai, không đi quá xa quan điểm chung của các nghị sĩ Cộng hòa tại Thượng viện.
Tuy nhiên, CNN hồi tháng 1 đưa tin trong các trao đổi cá nhân, ông McConnell từng nói sẵn sàng xem xét khả năng luận tội cựu Tổng thống Trump.
Mặc dù vậy, vào lúc này, mọi động lực luận tội cựu Tổng thống Trump từ phía đảng Cộng hòa gần như đã không còn. Mới đây, chính ông McConnell cũng bỏ phiếu coi việc luận tội ông Trump trước quốc hội sau khi nhiệm kỳ tổng thống kết thúc là trái hiến pháp.
Cả cựu Tổng thống Trump và Thượng nghị sĩ McConnell đều muốn tránh châm ngòi cho một cuộc nội chiến trong nội bộ đảng.
Kể từ khi bị Twitter và một số mạng xã hội khác cấm cửa, ông Trump vẫn gần như hoàn toàn im lặng.
Tuy nhiên, các đồng minh cảnh báo cựu tổng thống sẽ phát động cuộc chiến với nhóm tinh hoa của đảng, thông qua hỗ trợ một số ứng viên thách thức các nghị sĩ đương nhiệm trong vòng sơ bộ cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022.
Nếu kịch bản ấy xảy ra, cuộc chiến giữa hai phe trong đảng Cộng hòa nhiều khả năng sẽ mang lại lợi ích lớn nhất cho chính đảng Dân chủ.
"Chúng ta đang sa lầy trong cuộc chiến cá nhân. Đến cuối cùng, Mitch McConnell đã bỏ nhiều công sức không kém cựu tổng thống trong những thành tựu mà ông Trump đã đạt được. Tốt hơn hết là chúng ta nên đoàn kết và chĩa nòng súng về đối phương", Barry Bennett, cố vấn chiến dịch tranh cử năm 2016 của ông Trump, nói.
Nhưng xét tới phần thưởng là quyền định đoạt tương lai của đảng và những cá tính mạnh trong cuộc đối đầu, khả năng hai phe trong đảng Cộng hòa đình chiến vẫn còn xa.
