Khi nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đến thăm thành phố biên giới tây bắc Sinuiju vào năm 2018, ông được cho là cảm thấy khó chịu vì vô số biển hiệu neon lòe loẹt thắp sáng bờ sông Áp Lục phía Trung Quốc.
Những tấm biển này chiếu sáng ngay phía sau hai bức tượng đồng lớn - ông nội và cha ông, những cố lãnh đạo Triều Tiên. Hai bức tượng nhìn xuống quảng trường được dùng làm địa điểm giáo dục cho quân nhân và sinh viên, theo Asahi Shimbun.
Ngày nay, một tòa nhà cao tầng màu đỏ có hình dáng giống chiếc đĩa được xây dựng gần con sông, như thể Mặt Trời mọc sau những bức tượng, chắn tầm nhìn về phía thành phố Đan Đông nhộn nhịp của Trung Quốc.
 |
| Tòa nhà gợi lên hình ảnh Mặt Trời nằm trong mây. Ảnh: Asahi. |
Chỉ thị của ông Kim Jong Un
Tòa chung cư cao hơn 20 tầng vừa hoàn thành bên cạnh cầu Hữu nghị Trung - Triều ở Sinuiju.
Hầu hết diện tích mặt ngoài tòa nhà được sơn màu đỏ nhạt, trong khi một số phần ở các tầng thấp hơn có màu trắng, gợi lên hình ảnh Mặt Trời tỏa sáng giữa những đám mây. Mặt Trời tượng trưng cho ông Kim Nhật Thành, ông nội ông Kim Jong Un và là người sáng lập Triều Tiên.
Đèn bên trong những ô cửa sổ tắt tương đối sớm vào buổi tối, nhưng bốn chữ lớn có nghĩa là "đoàn kết một lòng" ở trên đỉnh tòa nhà vẫn sáng suốt đêm.
Theo các nguồn tin, quyết định xây dựng tòa nhà cao tầng bên bờ sông Áp Lục ra đời khi ông Kim Jong Un đến thăm Sinuiju vào năm 2018.
Vào tháng 3 năm đó, ông Kim đi thăm Trung Quốc lần đầu kể từ khi nắm giữ quyền lực tối cao tại Triều Tiên. Ông Kim ghé qua Sinuiju vào khoảng thời gian đó.
Người ta tin rằng ông Kim đã nhìn thấy những biển hiệu đèn màu sặc sỡ ở Đan Đông, thuộc tỉnh Liêu Ninh của Trung Quốc, khi ông đến thăm quảng trường nơi đặt tượng ông nội và cha mình.
Tòa nhà khi đó đã được xây dựng như một phần trong dự án tái phát triển. Ông Kim ra lệnh ngay tại chỗ rằng tòa nhà phải được xây lớn hơn để chắn tầm nhìn sang phía bờ sông bên kia và việc xây dựng cần được đẩy nhanh.
Công trình sau đó được xây dựng theo chỉ thị của nhà lãnh đạo Triều Tiên, nhưng vẫn phải mất tới hai năm để hoàn thành.
 |
 |
Tòa nhà nằm cạnh cầu hữu nghị Trung - Triều, nối thành phố Sinuiju của Triều Tiên và thành phố Đan Đông của Trung Quốc. Ảnh: Asahi. |
Hai lần ngừng thi công
Ban đầu, dự án diễn ra với tiến độ nhanh chóng. Gần 70% cấu trúc "chiếc đĩa" đã hình thành chỉ vài tháng sau đó.
Vào khoảng thời gian đó, ông Kim đưa ra đường lối chính sách mới về tăng cường xây dựng kinh tế. Ông gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump trong hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa hai nước và cũng có cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In.
Người dân Triều Tiên ngày càng kỳ vọng vào mối quan hệ được cải thiện với Trung Quốc, đồng minh chính của Bình Nhưỡng, và khả năng các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc được dỡ bỏ. Hai yếu tố này, kết hợp lại, có thể cho phép nền kinh tế Triều Tiên phục hồi.
Tuy nhiên, dự án đã bị đình trệ vào mùa hè năm 2018. Vật liệu xây dựng không thể mua được do các lệnh trừng phạt kéo dài của Liên Hợp Quốc, các nguồn tin cho biết.
Ông Kim đến thăm lại Sinuiju vào tháng 7 năm đó để kiểm tra tình trạng của dự án tái phát triển. Ông cũng đã chỉ đạo sâu rộng về quy hoạch đô thị tại thành phố vào tháng 11/2018.
Hãng thông tấn Triều Tiên KCNA dẫn lời ông nói: "Công việc tu sửa thành phố Sinuiju mà Chủ tịch Kim Nhật Thành và Chủ tịch Kim Jong Il đã chỉ thị hàng chục lần là nhiệm vụ rất quan trọng".
Nhà lãnh đạo tối cao cũng nhấn mạnh rằng Sinuiju nên được phát triển tập trung xung quanh quảng trường để "phù hợp với một thành phố cửa ngõ của đất nước".
 |
| Tòa nhà chưa hoàn thành vào tháng 6/2019. Ảnh: Asahi. |
Theo các nguồn tin liên quan đến hoạt động thương mại giữa Trung Quốc và Triều Tiên, ông Kim bày tỏ sự tức giận về tòa nhà xây dở dang và ra lệnh cho chính quyền trung ương giúp mua sắm vật liệu cần thiết.
Đầu năm 2019, dự án lấy lại được tốc độ, giữa lúc có những cuộc thảo luận về hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai.
Kỳ vọng lại trỗi dậy ở Triều Tiên, rằng một hội nghị thượng đỉnh thành công có thể giúp dỡ bỏ một phần lệnh trừng phạt. Công việc thi công diễn ra cả ngày lẫn đêm, ngay cả trong cái lạnh dữ dội khi nhiệt độ xuống mức âm 20 độ C.
Song ông Kim không đạt được thỏa thuận với ông Trump khi họ gặp nhau tháng 2/2019. Việc xây dựng một lần nữa bị tạm dừng.
Các nguồn tin liên quan đến thương mại Trung Quốc - Triều Tiên cho biết nhà thầu đã không thể mua được khung cửa sổ, kính và các vật liệu hoàn thiện nội thất khác.
Khi đó, ông Kim chuyển sang nhấn mạnh việc "tự lực cánh sinh". Các thương nhân sang Trung Quốc cũng được yêu cầu "tự suy nghĩ xem mỗi người trong số họ có thể làm gì".
Không có thang máy
Một người trong ngành thương mại Trung Quốc - Triều Tiên có người quen đã chuyển đến một căn hộ trong tòa nhà ven sông, cho biết không có thang máy nào hoạt động bên trong vì thiếu điện.
Người sống trong từng căn hộ đã sắm các thiết bị phát điện bằng tiền túi của họ để nhà cửa luôn có điện.
 |
| Chỉ một vài ô cửa sáng đèn vào ban đêm. Ảnh: Asahi. |
Theo các nguồn thạo tin của Trung Quốc về các vấn đề Triều Tiên, cư dân mới được chọn từ những người có đóng góp cho đất nước, chẳng hạn như các nhà khoa học, và những người trước đây sống tại khu vực cũng được phân căn hộ.
Các nguồn tin mô tả cư dân được chọn là "những người từng đến Trung Quốc hoặc những nơi khác và quen thuộc với tình hình ở nước ngoài" hoặc “những người có thể tin cậy được trong việc tự mình vươn lên vì đất nước khi chứng kiến Trung Quốc phát triển như thế nào".
