Ở nơi giá hành tây đang được so với vàng

Hành tây tại chợ ở Manila hôm 28/1. Ảnh: Reuters.

Đặt chất lượng lên trên lợi nhuận trong thời kỳ lạm phát, Ely Cundangan - quản lý nhà hàng ở Manila - vẫn cho một lượng hành tây nhất định vào nồi khi làm món hầm tủy bò.

"Nguyên liệu trở nên đắt đỏ tới mức chúng tôi gần như không có lãi. Nhưng chúng tôi không thể thay đổi công thức”, Reuters trích lời ông Cundangan - 76 tuổi - nói. “Khách hàng chắc chắn sẽ chú ý tới, và chúng tôi muốn khách hàng luôn hài lòng”.

Làm hoa từ hành và ớt cho ngày Valentine

Đắc cử vào tháng 6/2022, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr đã phải vật lộn để thực hiện những cam kết giảm lạm phát trong chiến dịch tranh cử. Lạm phát tại nước này đã đạt 8,7% trong tháng 1, khi giá lương thực tăng 11,2%, mức cao nhất kể từ năm 2009.

Mặc dù Philippines đang phải chi trả nhiều hơn cho nhập khẩu năng lượng, chính giá thực phẩm thiết yếu leo thang mới là phần khó khăn nhất. Giá hành tây - nguyên liệu quan trọng trong hầu hết món ăn Philippines - tăng từ khoảng 70 peso/kg (1,28 USD) vào tháng 4/2022 lên tới 700 peso vào tháng 12 cùng năm, khiến nguyên liệu này còn đắt hơn thịt.

Nguyên nhân phần lớn là do chậm trễ nhập khẩu. Hành nhập khẩu, chủ yếu từ Ấn Độ và Trung Quốc - phải có giấy phép vệ sinh và kiểm dịch thực vật cho mục đích kiểm dịch và an toàn sinh học.

Thừa nhận một phần sai sót nằm ở khâu lập kế hoạch, ông Marcos - người cũng nắm chức Bộ trưởng Nông nghiệp - đã nỗ lực tăng tốc độ nhập khẩu.

Cô dâu ở Philippines cầm bó hành thay hoa trong lễ cưới. Ảnh: Philippines Star.

Giá đã giảm từ mức cao nhất của tháng 12/2022, nhưng tại khu chợ ở Manila, con số này vẫn gấp đôi so với mức một năm trước.

“Giá hành tây giờ được so với vàng”, Joey Reyes - chủ cửa hàng tạp hóa, người đợi giá giảm thêm nữa trước khi bắt đầu tiếp tục dự trữ hành - cho biết.

Nhiều người đã bày tỏ sự thất vọng của mình theo cách hài hước. Một cô dâu từ thành phố Iloilo đã trở thành chủ đề gây chú ý khi dùng hành tây làm hoa cưới, trong khi người kinh doanh tại Manila đã bán những bó hoa trang trí bằng hành và ớt trong ngày Valentine.

“Chúng tôi muốn có kiểu cắm hoa khác (cho ngày Valentine), đặc biệt khi giá hành tăng và chúng tôi muốn đi theo xu hướng này”, Nhits Evangelista - người bán hoa 25 tuổi - nói.

Đầu tháng này, một chi nhánh của Japan Home Centre - chuỗi cửa hàng bán lẻ nổi tiếng ở Manila - đã chấp nhận thanh toán bằng hành tây trong một ngày. Cửa hàng cam kết tặng hành tây cho các ngân hàng thực phẩm gửi tới những gia đình không đủ khả năng chi trả.

Không chỉ là hành tây

Nhiều nông dân lo lắng việc chậm trễ nhập khẩu sẽ khiến giá hành giảm, khi mùa thu hoạch hành bắt đầu tháng 2-4. “Chúng tôi rất lo lắng. Chúng tôi sẽ chẳng nhận được gì dù đã chăm chỉ. Cho dù vụ mùa tốt tới đâu, nếu giá giảm, tôi sẽ không kiếm được nhiều tiền”, Jon-Jon Taberna - 41 tuổi, nông dân trồng hành ở tỉnh Nueva Ecija - cho biết.

Không chỉ hành tây, giá trứng và đường cũng góp phần làm tăng chi phí thực phẩm. Do nhập khẩu chậm trễ và mùa màng thiệt hại vì thời tiết xấu, giá một kg đường đã tăng gần gấp đôi, lên 100 peso so với một năm trước. Trong khi đó, trứng - có giá 6 peso/khay vào năm ngoái - giờ lên tới 10 peso, giữa lúc các trại sản xuất giống đang quay cuồng vì dịch cúm gia cầm.

Philippines tiêu thụ khoảng 17.000 tấn hành mỗi tháng. Ảnh: Reuters.

Chính trị gia đối lập đã chỉ trích ông Marcos vì không sớm hành động kiểm soát giá cả leo thang. Nhiều ý kiến nói ông nên từ chức bộ trưởng và bổ nhiệm người có thể toàn tâm toàn ý làm riêng nhiệm vụ này.

Trong khi đó, các quan chức nói lạm phát cao chỉ là vấn đề tạm thời và sẽ giảm khi nguồn cung được giải quyết. Tuy nhiên, chỉ số lạm phát cao hơn dự đoán trong tháng 1 khiến các nhà kinh tế cho rằng lãi suất ở nước này sẽ tăng hơn nữa.

Tăng trưởng kinh tế của Philippines được dự báo giảm mạnh trong năm nay. Một số nhà kinh tế học cho rằng quan điểm về lạm phát của giới chức có thể quá lạc quan.