Hướng tới Ngày Quốc tế phụ nữ 8/3, tại thủ đô Moskva của Liên bang Nga, một triển lãm nhỏ nhưng rất đáng chú ý đã khai mạc: Nữ tình báo phụng sự tổ quốc. Đây là triển lãm vinh danh các nữ điệp viên Liên Xô trước đây, nước Nga ngày nay.
Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, Giám đốc Cơ quan Tình báo đối ngoại Liên bang Nga, ông Sergei Naryshkin, đến dự và phát biểu khai mạc sự kiện này.
Triển lãm là những câu chuyện, hiện vật kể về số phận và công việc của các nữ tình báo Nga huyền thoại thuộc nhiều thế hệ, những người mà tên tuổi của họ gần đây vẫn còn được giữ kín.
Hiện vật được trưng bày là đồ dùng cá nhân của các nữ điệp viên, nhiều đồ vật được chính gia đình nhân vật cung cấp. Trong số những gương mặt ưu tú có bà Anna Filonenko (1918-1998). Giai đoạn 1954-1960, bà cùng chồng đã hoạt động ở châu Á, Nam Mỹ, cũng như Mỹ và Bồ Đào Nha.
Bà được tặng thưởng Huân chương Sao Đỏ cao quý của Liên Xô. Bà cũng là người đã cố vấn làm bộ phim tình báo 17 khoảng khắc mùa xuân nổi tiếng, được nhiều thế hệ khán giả Việt Nam ngưỡng mộ.
 |
| Tóm tắt sự nghiệp các nữ điệp viên tình báo Laura Grigulevich và Lona Cohen (1913-1992). Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN. |
Tiếp đến là nữ tình báo viên đầu tiên trong lịch sử lãnh đạo một cơ quan tình báo đối ngoại thường trực hợp pháp là đại tá Zoya Rybkina (1907-1992). Bà còn được biết đến là nhà văn thiếu nhi dưới cái tên thời con gái là Voskresenskaya. Bà từng hoạt động ở Trung Quốc, Đức, Áo, Phần Lan...
Đó còn là bà Nadezhda Troyan (1921-2011), người tham gia vào chiến dịch trừ khử thủ lĩnh Đảng Quốc xã Belarus ở Cuba. Với chiến công này, bà được phong danh hiệu Anh hùng Liên Xô năm 1943.
Anh hùng Liên bang Nga Leontine Theresa Cohen hay Lona Cohen (1913-1992), người gốc Mexico, được đánh giá là điệp viên huyền thoại nhờ khả năng bình tĩnh, mưu trí, tỉnh táo trong mọi tình huống nguy nan.
Trong suốt 25 năm phục vụ ngành tình báo, bà là đầu mối vô cùng quan trọng của Moskva. Hay là Laura Grigulevich (1916-1997), vợ điệp viên Iosif Grigulevic. Bà cùng chồng đã tham gia nhiều sứ mệnh quan trọng của Liên Xô trước đây.
 |
| Ảnh vợ chồng điệp viên tình báo Goar Vartanyan và Gevork Vartanyan. Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN. |
Trong ngày khai mạc triển lãm còn có sự hiện diện của hai nữ tình báo viên là các bà Lyudmila Nuikina và đại tá tình báo Tamara Netyksa.
Bà Lyudmila Nuikina cùng chồng đã hoạt động ở 18 quốc gia cho tới năm 1986. Với những thành tích của mình, bà đã được tặng Huân chương Sao Đỏ cao quý.
Còn đại tá Tamara Netyksa sinh năm 1949. Bà hoạt động cùng chồng ở nước ngoài trong giai đoạn 1978-1998, được tặng thưởng nhiều huân, huy chương cao quý.
