Nơi 'ẩn náu' của 16 bức tượng thánh trước vụ cháy Nhà thờ Đức Bà Paris
Thứ tư, 17/4/2019 17:10 (GMT+7)
17:10 17/4/2019
Khi ngọn lửa thiêu rụi mái vòm Nhà thờ Đức Bà đêm 15/4, 16 tượng thánh nổi tiếng trên mái nhà thờ đang an toàn ở xưởng phục chế nằm cách thủ đô Paris hơn 500 km.
Trong nhiều năm trời, những chuyên gia phục chế cổ vật đã lo sợ các bức tượng thánh bằng đồng trên mái Nhà thờ Đức Bà Paris sẽ rơi thẳng xuống đất sau hàng trăm năm bao quanh ngọn tháp trung tâm được xây từ thế kỷ thứ 19. Bằng một sự may mắn đến hy hữu, những pho tượng của 12 tông đồ và 4 vị truyền giáo Tân Ước thoát được biển lửa ngày 15/4 sau khi được di dời chỉ vài ngày trước đó đến cơ sở bảo trì. Phần mái nhà thờ và ngọn tháp nơi đặt những bước tượng này đã đổ sụp trong vụ hỏa hoạn đầu tuần. Ảnh: Reuters.
Những bức tượng đồng sau hơn 160 năm đặt trên mái Nhà thờ Đức Bà đã xuống cấp trầm trọng khi được đưa đến công ty SOCRA, chuyên phục chế những tác phẩm điêu khắc bằng đá và đồng, có trụ sở tại vùng Dordogne ở miền Tây Nam của Pháp. Trong quá trình vận chuyển đến nhà kho, những bức tượng được tháo rời đầu để giảm rủi ro hư hại. Các chuyên gia tại đây đang chuẩn bị làm sạch xỉ và phục chế lại màu nâu đồng cho tượng. Ảnh: AFP.
Theo kế hoạch ban đầu, dự án sẽ hoàn thành vào năm 2022 và các bức tượng sẽ được lắp lại lên mái Nhà thờ Đức Bà. Patrick Palem, một chuyên gia thâm niên tại SOCRA, cho biết công ty đã cho thay đổi tiến độ và tạm hoãn việc phục chế sau thảm họa cháy Nhà thờ Đức Bà hôm 15/4. Trả lời New York Times, Palem nói nhân viên của dự án phải hỗ trợ thành phố Paris với các vấn đề cấp bách hơn sau thảm họa. Ảnh: Reuters.
Công ty dự kiến phải hỗ trợ trùng tu nhiều bức tượng bị hư hại nghiêm trọng hơn sau vụ hỏa hoạn, trong đó có những bức tượng thú đá (gargoyle) nổi tiếng của tòa thánh điện. Ảnh: Reuters.
16 tượng đồng trên mái Nhà thờ Đức Bà, mỗi pho tượng nặng hơn 220 kg, được di dời cẩn thận bằng cần cẩu vào ngày 11/4, "bay" trên vòm trời Paris rồi chuyển bằng xe tải về nhà kho của SOCRA. Bức tượng gà trống Gaulois nằm trên ngọn tháp cao nhất của Nhà thờ Đức Bà, được xem như biểu tượng không chính thức của nước Pháp, đã được tìm thấy trong đống đổ nát của mái vòm sau vụ cháy 15/4 với những hư hại nghiêm trọng. Ảnh: Reuters.
Các bức tượng được cho lắp đặt trên mái Nhà thờ Đức Bà trong giai đoạn đại trùng tu từ năm 1859 - 1860, bởi kiến trúc sư Eugene Viollet-le-Duc. Gương mặt của ông cũng chính là khuôn mẫu để đúc tượng Thánh tông đồ Thomas. "Có thể nói ông ấy đã sống sót qua vụ hỏa hoạn, nhưng thử tưởng tượng ông ấy sẽ cảm thấy đau buồn như thế nào sau khi biết về thảm kịch vừa qua", Stephen Murray, chuyên gia về kiến trúc trung cổ Pháp, nhận định hóm hỉnh. Ảnh: Reuters.
Violett-le-Duc là một kiến trúc sư theo trường phái Phục hưng Gothic, nổi tiếng với những công trùng trùng tu mang tính sáng tạo, trong đó có việc lắp đặt thêm những bức tượng thú đá làm đầu máng thoát nước cho mái Nhà thờ Đức Bà. Ảnh: Reuters.
Viollet-le-Duc cũng cho trùng tu khu vực mặt trước của nhà thờ, cả trong và ngoài với quyết định thay mới gần 60 pho tượng. Vào thời của mình, kiến trúc sư gốc Áo cũng chịu vô số chỉ trích vì tầm nhìn độc đáo của ông, bị cáo buộc là phá hoại lịch sử. Ảnh: Reuters.
Khi những bức tượng đồng của Violett-le-Duc được dời đi vào tuần qua, đó cũng là lần đầu tiên từ những năm 1860 các chuyên gia được có cơ hội tận tay kiểm tra chúng. Trong nhà xưởng của SOCRA, Palem và các chuyên gia khác đã thử thẩm định phần đầu của tượng Thánh Thomas và phía bên trong bức tượng, kiểm tra cấu trúc còn đủ vững chắc hay có vết nứt nào đáng lo ngại. Ảnh: Getty.
Các chuyên gia của SOCRA có nhiều năm kinh nghiệm trong công việc phục chế những tác phẩm nghệ thuật bằng đồng. Họ từng phối hợp trùng tu những bức tượng ở Điện Versailles và Thánh đường Mont-Saint-Michel ở Normandy. Kế hoạch ban đầu của SOCRA là phục chế mỗi lần 2/16 bức tượng lấy về từ Nhà thờ Đức Bà. Ảnh: AFP.
Ngày 15/4, những nhân viên của SOCRA lại phải đối diện một cơn ác mộng mới với vụ cháy gây hư hại đáng kể cho những tác phẩm nghệ thuật khác còn nằm ở Nhà thờ Đức Bà. Mọi kế hoạch đều thay đổi. Trong ảnh, các kỹ sư ngày 16/4 bắt đầu di dời những bức tượng bị hư hại ở mặt trước Nhà thờ Đức Bà sau đám cháy. Ảnh: Reuters.
"Với tôi, vụ cháy giống như một người bạn thân vừa mất, một đứa cháu trai vừa qua đời. Sự kiện thật khủng khiếp, không chỉ vì yếu tố tôn giáo mà nhà thờ còn chiếm một phần lớn trong những di sản của đất nước", Palem chia sẻ trọng tâm mới của công ty sẽ là hỗ trợ "xây dựng lại và làm mới Nhà thờ Đức Bà, có thể tốn từ 10 - 20 năm với chi phí có thể lên đến hàng trăm triệu euro". Ảnh: Reuters.
Thánh đường nổi tiếng giữa Paris đã bị tàn phá nặng nề sau vụ hỏa hoạn kinh hoàng hôm 15/4, nhưng kiến trúc tòa nhà cùng nhiều di sản vô giá vẫn còn nguyên vẹn một cách thần kỳ.
Mất gần 200 năm và công sức của biết bao con người để hoàn thành kiệt tác kiến trúc từng chứng kiến lịch sử của Napoleon, Victor Hugo hay Chiến tranh Trăm năm.
