Những vụ tuyển mộ khét tiếng của tình báo KGB

Trong khi tình báo phương Tây chú trọng trang thiết bị tinh vi thì cơ quan tình báo Liên Xô KGB đầu tư cho mật thám con người, chiêu mộ những người nắm giữ vị trí quan trọng trong chính quyền nước ngoài.

Cơ quan tình báo Liên Xô đã đặc biệt thành công ở Anh, nơi KGB tuyển mộ thành công vài quan chức Chính phủ cấp cao để cung cấp thông tin cho mình. KGB thành công đến mức năm 1971, 105 nhân viên Đại sứ quán Liên Xô ở London bị trục xuất do tình nghi hoạt động gián điệp.

1. Melita Norwood

Năm 1936, KGB tuyển mộ Melita Norwood - người làm việc cho Hiệp hội Kim loại Non Ferrous, một cơ sở nghiên cứu hạt nhân bí mật ở Anh. Với vai trò là một thư ký, Norwood có mật danh Hola có khả năng tiếp cận trực tiếp tài liệu của tổ chức này, khi đó đang đảm nhiệm trực tiếp việc chế tạo bom nguyên tử. Hàng đêm, bà bí mật chụp rất nhiều tài liệu mật về dự án “Tube alloys” lấy ra từ tủ của vị giám đốc và trao cho KGB. Chính vì vậy, nhiều người cho rằng, lãnh tụ Liên Xô Stalin còn nắm rõ về công trình nghiên cứu bom nguyên tử của Anh hơn cả Thủ tướng nước này là Clement Attlee.

Điệp viên Melita Norwood.

Hola cống hiến cho KGB vì lý tưởng, chứ không phải vì tiền. Trong một thời gian dài làm việc cho tình báo Liên Xô, bà không hề nhận một xu nào. Chỉ đến khi về hưu, năm 1960, bà mới đồng ý nhận khoản trợ cấp 20 bảng mỗi tháng. Vì những cống hiến của mình, bà đã được Liên Xô trao Huân chương “Cờ đỏ” năm 1979.

Người lật tẩy hoạt động tình báo của điệp viên Norwood là cựu đại tá KGB Vasili Mitrokhin đào ngũ sang Anh. Nhưng mãi đến ngày 11/9/1999, nữ điệp viên năm xưa nay đã là một bà già sống lặng lẽ mới bị kết tội làm gián điệp cho Liên Xô. Nhưng chỉ hơn 3 tháng sau, Bộ Tư pháp Anh chính thức tuyên bố bằng văn bản rằng, nữ gián điệp Norwood sẽ không bị truy tố và bà có thể yên tâm sống đến cuối đời mà không sợ phải ra toà. Cho đến trước khi chết, Norwood vẫn là một người rất hâm mộ Stalin, lên án Gorbachev và Eltsin vì cho rằng họ là những thủ phạm chính làm cho Liên Xô tan rã. Ngôi nhà của bà có treo đầy những khẩu hiệu và hình ảnh ủng hộ Chủ tịch Fidel Castro.

2. Cambridge Five

Tuy nhiên, một trong những vụ thành công nhất của KGB chính là việc tuyển mộ thành công Nhóm điệp viên Anh, sau này được biết đến với tên gọi “Cambridge five”, gồm: Burgess (1910-1963) điệp viên đồng tính trong MI6 (Cơ quan tình báo bí mật Anh), thư ký của Thứ trưởng Ngoại giao Hector McNeil, Bí thư của Đại sứ quán Anh tại London, Washington; Anthony F. Blunt (1907-1983), một cố vấn nghệ thuật của Nữ hoàng Elizabeth, điệp viên MI5 (Cơ quan Phản gián Anh) trong suốt Chiến tranh Thế giới lần thứ hai, Blunt cũng là người đồng tính và từng là người yêu của Burgess; Donald Maclean (1915-1983), Bí thứ tại Đại sứ quán Anh tại Paris, Washington, Cairo, London; Harold Adrian Russell Philby (1912-1988), một nhà báo đồng thời là điệp viên MI6, hay "Nhân vật thứ ba".

Nhóm Cambridge five.

Burgess và Blunt đóng góp cho KGB bằng cách chuyển các tài liệu bí mật của Bộ Ngoại giao - những tài liệu mô tả chiến lược quân sự của quân đồng minh. Trong khi đó, Donald Maclean, đặc biệt là trong suốt thời gian làm việc ở Đại sứ quán Anh ở Washington (1944-1948), là nguồn thông tin chính của Stalin về các diễn biến chính sách cũng như thông tin giữa Churchill và Roosevelt, sau đó là giữa Churchill và Truman. Mặc dù không chuyển dữ liệu kỹ thuật về bom nguyên tử nhưng Maclean đã báo cáo về diễn biến và tình hình phát triển bom nguyên tử, đặc biệt là lượng uranium mà Mỹ có. Ông là đại diện của Anh trong Hội đồng Mỹ - Anh - Canada về việc chia sẻ các bí mật nguyên tử. Chỉ riêng hiểu biết này đã giúp các nhà khoa học Liên Xô có được khả năng dự đoán số bom nguyên tử mà người Mỹ có thể chế tạo. Về phần mình, Kim Philby cũng đã thực hiện nhiều nhiệm vụ. Trong suốt Chiến tranh Thế giới lần thứ hai, ông đã thông tin cho Liên Xô về việc các đồng nghiệp của ông tại Trung tâm Giải mã nổi tiếng của Anh ở Bletchley Park đã phá vỡ mật mã “Enigma’’ của Đức quốc xã. Với công việc tại MI6, ông có thể nhận dạng các điệp viên Anh ở Nga. Ông không chỉ biết họ là ai mà còn là một trong những người chỉ đạo các kỹ thuật làm gián điệp cho nhiều người trong số họ.

3. Vợ chồng Julius và Ethel Rosenberg

Ngoài ra, KGB cũng rất thành công trong việc tuyển mộ các điệp viên tại Mỹ. Điển hình trong số đố là cặp vợ chồng Julius và Ethel Rosenberg. Hai người gặp nhau tại Liên minh Cộng sản của giới trẻ năm 1936 ở Mỹ. Họ bị buộc tội chuyển giao các bí mật hạt nhân cho Liên bang Xô Viết. Julius được KGB tuyển mộ năm 1942, và được xem là một trong những điệp viên lừng lẫy nhất của tổ chức này. Sau đó Julius cũng tuyển mộ nhiều người vào phục vụ cho KGB. Ông đã cung cấp cho cơ quan tình báo này hàng ngàn tài liệu từ Ủy ban Tư vấn quốc gia Mỹ về hàng không vũ trụ, trong đó có bản thiết kế hoàn chỉnh chiếc máy bay tiêm kích phản lực Lockheed P-80 Shooting Star.

Vợ chồng Julius và Ethel Rosenberg.

Vợ chồng Julius và Ethel Rosenberg bị xử tử trên ghế điện vì tội làm gián điệp. Vụ việc phát giác khi trung sĩ David Greenglass bị bắt trong lúc đang hoạt động tình báo ở Los Alamos và đã khai ra đồng minh là vợ chồng em gái Ethel và Julius Rosenberg.

4. Aldrich Hazen Ames

Năm 1985, KGB chiêu mộ Aldrich Hazen Ames, một nhân viên kỳ cựu của Cục tình báo Trung ương Mỹ CIA. Trong năm này, Ames đã tiết lộ tên của 3 điệp viên hai mang cho một liên lạc của KGB, nghĩ rằng điều ông đang làm không phải là tội phản quốc vì họ chỉ là các điệp viên KGB mang tính kỹ thuật. Ông nhận được 50.000 USD và vài tuần sau đó tiết lộ cho KGB về nhiều điệp viên Mỹ khác tại Liên Xô, trong đó có người bạn thân Sergey Fedorenko. Tổng cộng, Ames đã tiết lộ danh tính của 25 điệp viên CIA, 10 trong số họ đã bị kết án tử hình.

Điệp viên Aldrich Hazen Ames.

Ngoài việc tiết lộ danh tính mọi điệp viên Mỹ cài tại Liên Xô, Ames còn phá hỏng nhiều chiến dịch mật quan trọng của CIA và khiến hàng chục nhân viên cơ quan tình báo Mỹ này vào vòng nguy hiểm. Đổi lại, Ames nhận được từ KGB hơn 2 triệu USD và dành cho ông một tài khoản 2 triệu USD khác trong một ngân hàng ở Moscow. Theo đó,  Ames trở thành điệp viên được trả tiền cao nhất trên thế giới. Việc Ames bị bắt vào tháng 2/1994 đã khiến CIA bị bẽ mặt. Cho đến nay, Ames vẫn là điệp viên hai mang nguy hiểm nhất từng luồn lách hoạt động trong CIA.

5. Robert Hanssen

Trước đó, năm 1979, KGB đã tuyển mộ Robert Hanssen – nhân viên của FBI. Robert Hanssen đã cung cấp cho tình báo Liên Xô danh tính nhiều điệp viên Mỹ và nhận được 1,5 triệu USD trong 15 năm. Robert Hanssen bị bắt vào tháng 2/2001.

Điệp viên Robert Hanssen.

Thanh Hương

Theo Infonet