Thủ lĩnh tối cao Hamas Yahya Sinwar thiệt mạng hôm 16/10. Ảnh: New York Times. |
Hôm 17/10, Israel xác nhận đã tiêu diệt thủ lĩnh tối cao Hamas Yahya Sinwar - người đứng đầu kế hoạch tấn công hôm 7/10/2023. Suốt hơn một năm qua, Israel liên tục truy lùng vị thủ lĩnh nhưng bất lực.
Thế nhưng, theo một số nguồn tin, hôm 16/10, một đơn vị chỉ huy biệt đội huấn luyện nước này đang tuần tra tại miền Nam Gaza thì chạm trán với một nhóm thành viên Hamas. Lực lượng này - được máy bay không người lái hỗ trợ - đã đọ súng và ba chiến binh đối phương thiệt mạng.
Ít ai ngờ thủ lĩnh được mệnh danh là "bóng ma" vì sự thoắt ẩn thoắt hiện của ông, lại có mặt trong nhóm này và thiệt mạng. Tình báo Israel và Mỹ từ lâu đánh giá ông Sinwar ẩn náu sâu dưới lòng đất, bố trí xung quanh mình bằng các con tin Israel để tránh bị ám sát.
Đây là vụ việc gần nhất trong hàng loạt vụ Israel ám sát các thành viên cấp cao của Hamas và Hezbollah trong suốt một năm qua, theo Guardian.
Saleh al-Arouri - Phó chủ tịch Hội đồng chỉ đạo và thành viên sáng lập Hamas - đã thiệt mạng trong một vụ không kích hồi tháng 1 vừa qua. Người đàn ông 57 tuổi này được cho là chịu trách nhiệm điều hành các hoạt động quân sự của Hamas tại khu vực Bờ Tây, cũng như đóng vai trò chủ chốt trong mạng lưới tài chính của nhóm. Ông al-Arouri có khả năng cũng điều phối mối quan hệ giữa Hamas và các lực lượng khác, trong đó có Hezbollah và Palestinian Islamic Jihad (PIJ).
Mohammed Deif - chỉ huy quân sự kỳ cựu của Hamas. Ảnh: X. |
Hai tháng sau, một cuộc không kích khác đã giết chết Marwan Issa - một chỉ huy quân sự cấp cao và là một trong số ít người biết về kế hoạch tấn công hôm 7/10/2023. Ông Issa bị nhắm mục tiêu khi di chuyển giữa các địa điểm và không có con tin đi cùng. Sau vụ việc, giới lãnh đạo Hamas đã ngừng liên lạc nội bộ lẫn ra bên ngoài trong vài ngày vì lo sợ hệ thống bị xâm nhập.
Hồi tháng 7, Israel đã tấn công khu vực al-Mawasi - một khu vực nhân đạo được thông báo là an toàn tại Dải Gaza - và giết chết Mohammed Deif. Ông là chỉ huy quân sự kỳ cựu của Hamas, người đứng đầu danh sách truy nã gắt gao nhất của Israel kể từ năm 1995 và là thân tín của ông Sinwar. Người đàn ông 58 tuổi này đã thoát chết trong 7 vụ ám sát trước đó, mặc dù bị thương tật vĩnh viễn.
Ông Deif giám sát thực hiện các chiến dịch đánh bom liều chết vào những năm 1990, quá trình chế tạo tên lửa và xây dựng khu phức hợp đường hầm khổng lồ trên khắp Dải Gaza. Ông cũng được giao nhiệm vụ huấn luyện lực lượng Nukhba của Hamas. Cuộc tấn công này cướp đi sinh mạng của 90 dân thường.
Fuad Shukr - thành viên sáng lập của Hezbollah - đã thiệt mạng trong một cuộc không kích vào ngày 30/7. Thành viên 63 tuổi này từng tham gia vào các vụ đánh bom liều chết lớn nhằm vào các mục tiêu của Mỹ, Pháp và Israel vào năm 1983. Ông đóng vai trò chủ chốt trong việc phát triển năng lực quân sự của Hezbollah, đảm nhận chức tổng tham mưu trưởng và là cố vấn quân sự cấp cao cho thủ lĩnh Hassan Nasrallah.
Đám đông giơ cao hình ảnh của chỉ huy Fuad Shukr trong lễ tang ở Beirut, Lebanon. Ảnh: NurPhoto/REX/Shutterstock. |
Chỉ một ngày sau đó, Ismail Haniyeh - thủ lĩnh chính trị của Hamas - thiệt mạng khi một quả bom phát nổ đúng nơi ông lưu trú tại một nhà khách của chính phủ ở Tehran. Ông Haniyeh, 60 tuổi, khi đó ở thủ đô Iran để dự lễ nhậm chức của tân Tổng thống Masoud Pezeshkian.
Dù là một thành viên đồng sáng lập của Hamas, ông Haniyeh được cho là không biết trước về vụ việc hôm 7/10/2023, và mối quan hệ rất căng thẳng với ông Sinwar. Có thông tin hàng chục thành viên trong gia đình ông đã thiệt mạng vì không kích và pháo kích của Israel ở Gaza.
Ngày 27/9, Hassan Nasrallah - người chèo lái Hezbollah trong hơn ba thập niên - đã bị Israel hạ sát trong một loạt đòn tấn công vào trụ sở ngầm của nhóm tại Dahieh, vùng ngoại ô phía nam của thủ đô Beirut. Nơi ẩn náu của thủ lĩnh Hezbollah bị hư hại, khiến ông bị ngạt thở trong boongke không có hệ thống thông gió, sau đó qua đời trong đau đớn do hít phải khí độc.
Người đàn ông 64 tuổi từng nắm trong tay một lực lượng ủng hộ nhiệt thành, cân bằng vai trò quân sự với các hệ thống phúc lợi xã hội, xây dựng cánh chính trị và đàm phán các cuộc khủng hoảng nổ ra trên khắp khu vực.
Vấn đề Trung Đông
Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Châu Phi - Trung Đông: Những vấn đề chính trị và kinh tế nổi bật". Cuốn sách giới thiệu cuộc cải cách thể chế chính trị và kinh tế ở châu Phi và Trung Đông từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay. Cuốn sách bao trùm nhiều vấn đề về sắc tộc, khả năng giải quyết mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, chính sách của các nước lớn, dầu mỏ, khí đốt ở hai khu vực này,...