|
|
Xuất khẩu Việt Nam vào Anh phụ thuộc chủ yếu ở các doanh nghiệp FDI hơn là các thỏa thuận thương mại |
Nếu Anh rời khỏi EU trong cuộc bỏ phiếu ngày 23/6, nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ không bị ảnh hưởng lớn. Thay vào đó, những yếu tố nội tại như tăng trưởng tín dụng, GDP, cân bằng ngân sách, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp và những sự kiện trong nước khác mới có tác động lớn hơn đến kinh tế và thị trường chứng khoán (TTCK), đây là đánh giá của CTCK Maybank Kim Eng (MBKE) mới công bố chiều nay.
Theo thống kê, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam vào Anh đạt tăng trưởng kép (CAGR) gần 17% trong giai đoạn 2008-2015, đạt mức kỉ lục 4,65 tỷ USD trong năm 2015, tương đương 15% giá trị xuất khẩu của Việt Nam vào khu vực EU.
Điều này nên được nhìn nhận tích cực, EU là một trong những điểm đến đòi hỏi rất khắt khe đối với những nhà xuất khẩu Việt Nam.
Trong một thập kỷ qua, giá trị xuất khẩu của Việt Nam tăng gấp 5 lần, thị trường xuất khẩu cũng đa dạng hơn chủ yếu do độ mở sâu rộng của nền kinh tế Việt Nam hơn so với các nước trong khu vực. Do vậy, dù tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm gần đây nhưng xuất khẩu sang Anh chỉ chiếm khoảng 2,5% tổng xuất khẩu của Việt Nam năm 2015.
MBKE phân tích, cấu trúc xuất khẩu của Việt Nam vào Anh sẽ ít bị lệ thuộc bởi Brexit. Gần 47% hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Anh là điện thoại, máy tính, các linh kiện & thiết bị điện tử khác. Xuất khẩu của nhóm sản phẩm này phụ thuộc vào sự thành công (hay thất bại) của các dòng sản phẩm/mẫu mã mới của các nhà sản xuất như Samsung, Sony, Toshiba, Foxconn... hơn là các thỏa thuận thương mại ở mức quốc gia giữa Việt Nam với Anh như một phần của EU hay trên cơ sở độc lập.
Các mặt hàng xuất khẩu lớn tiếp theo đó là hàng dệt may, giày dép và các sản phẩm gỗ nói chung về bản chất có độ đàn hồi tốt hơn hay nói một cách khác là ít bị ảnh hưởng hơn.
Nhập khẩu từ Anh chỉ chiếm khoảng 4% tổng nhập khẩu vào Việt Nam. Hầu hết các mặt hàng có thể được thay thế tương đối dễ dàng nếu bất cứ điều gì xảy ra đối với các nguồn cung cấp.Việt Nam đã duy trì thặng dư thương mại với Anh ở mức 3,9 tỷ USD trong năm 2015 và 1,7 tỷ USD trong năm tháng đầu năm 2016.
MBKE cho rằng tác động của Brexit, nếu xảy ra, đến thương mại Việt Nam với Anh nhìn chung sẽ không đáng kể.
Ảnh hưởng lớn nhất đến Việt Nam nếu Anh rời khỏi EU chính là triển vọng Hiệp định thương mại FTA giữa EU và Việt Nam. Hiệp định thương mại này, với rất nhiều thỏa thuận phức tạp, đã được ký kết vào tháng 12/2015 với toàn bộ văn kiện được công bố rộng rãi từ đầu tháng 1 năm nay. Tuy nhiên do hiệp định này chưa được phê chuẩn bởi Nghị viện châu Âu, đàm phán có thể phải bắt đầu lại một cách riêng rẽ giữa Việt Nam với Anh và Việt Nam với EU [không có nước Anh]. Trong cả hai trường hợp, vấn đề có lẽ là sự khác biệt thời gian cho các thủ tục hành chánh hơn là việc phải đàm phán lại từ đầu.
Vấn đề ảnh hưởng lớn thứ 2 là có lẽ là tỷ giá, ít nhất là biến động trong ngắn hạn. Quan điểm của MBKE là USD/VND bị chi phối bởi cán cân thương mại nhiều hơn (Việt Nam thặng dư 1,6 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm) cũng như tâm lý/niềm tin của dân chúng và giới đầu tư, bị dẫn dắt bởi các yếu tố nội tại như chính sách điều hành tỷ giá mới với sự minh bạch theo tăng trưởng kinh tế, thu hút FDI, cải thiện môi trường, ...
Bên cạnh đó, với việc Ngân hàng Nhà nước dường như sẽ có những chính sách hỗ trợ tăng trưởng (nhằm đạt mục tiêu 6,7% GDP cả năm) và tình trạng thâm hụt ngân sách lớn hơn dự báo áp lực lên VND trong những tháng tới có thể sẽ tăng lên. Ít nhất từ đầu năm đến nay, VND đã tăng giá 0,9% so với USD.
Tương tự như vậy, thị trường chứng khoán có thể sẽ bị tác động bởi các yếu tố trong nước nhiều hơn. Cụ thể như tăng trưởng GDP (GDP Q2/16 sẽ được công bố trong tuần tới), họp Quốc hội khóa XIV từ ngày 20 tháng 7, tăng trưởng tín dụng, các định hướng về chính sách của Chính phủ (và Quốc hội) mới cũng như kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Nói cách khác, VN-Index vẫn có cơ hội để tăng điểm trong nửa năm cuối 2016.
Trước đó đã có một số quan điểm khác nhau về sự tác động của Brexit tới Việt Nam. Công ty chứng khoán BIDV nhận định hoạt động thương mại và đầu tư song phương sẽ không bị ảnh hưởng quá lớn, tuy nhiên Brexit sẽ tác động gián tiếp ảnh hưởng đến diễn biến tỷ giá và ổn định kinh tế vĩ mô ngắn hạn, đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường chứng khoán khi dòng vốn đầu tư nước ngoài gián đoạn và đảo chiều.
Ở góc độ quốc tế, nghiên cứu của Capital Economics cho rằng Việt Nam là quốc gia xếp thứ 2 trong khu vực về chỉ tiêu xuất khẩu đến Anh/GDP nên sẽ bị ảnh hưởng lớn, trong khi đó nhà báo Andrew Rawnsley (nhà báo nổi tiếng của tờ The Guardian) phát biểu “chúng tôi (nước Anh) không phải là đối tác quá lớn đối với Việt Nam”. Và điều này đúng ở cả góc độ kinh tế lẫn chính trị.
