Trong văn chương, có không ít nhân vật người thầy, người cô ấn tượng, những người truyền cảm hứng, khơi gợi niềm tin ở không chỉ nhân vật trong sách mà cả độc giả. Những nhân vật ấy mang đến một hình mẫu lý tưởng về người giáo viên, cho độc giả, nhất là các bạn trẻ cảm thấy thêm tin tưởng vào thầy, cô giáo.
Danh sách dưới đây là một vài tác phẩm tôn vinh hình ảnh người giáo viên luôn nỗ lực hết mình để dìu dắt học trò trên chặng đường trưởng thành.
 |
| Thầy hiệu trưởng Dumbledore trong loạt truyện Harry Potter. Ảnh: wizardingworld. |
Loạt truyện Harry Potter - J.K Rowling
Trong tác phẩm kinh điển này, những người giáo viên xuất hiện muôn màu muôn vẻ. Có những người khá... đáng sợ, nhưng cũng có nhiều người đáng mến. Dù có thế nào, họ cũng luôn tìm cách đặt sự an toàn của học trò lên hàng đầu (trừ bà Umbridge). Có 2 đại diện nổi bật, xuất hiện xuyên suốt trong bộ truyện đó là cô McGonagall hay thầy Dumbledore.
Cô McGonagall là một giáo sư nghiêm khắc nhưng công bằng. Cô được học sinh kính trọng và ngưỡng mộ vì trí thông minh và kỹ năng của mình. Xuyên suốt bộ sách, cô thể hiện sự dũng cảm và can đảm của mình, cùng niềm đam mê và lòng trung thành với trường Hogwarts.
Trong khi đó, thầy hiệu trưởng Dumbledore là người có phần kỳ lạ nhưng luôn đầm ấm với học sinh. Ông đặc biệt lo toan cho an nguy của học sinh mình khi thế lực hắc ám ập đến và sẵn sàng hy sinh mạng sống của mình để cứu trường Hogwarts, bảo vệ thế giới phù thủy.
Điều kỳ diệu - R.J Palacio
Điều kỳ diệu là cuốn tiểu thuyết cảm động kể về cậu bé Auggie với khuôn mặt "đặc biệt" khiến cậu trở thành mục tiêu trêu chọc và bắt nạt của bạn bè. Một trong những nhân vật luôn tìm cách bảo vệ cậu chính là thầy Browne.
Ấn tượng đầu tiên trong lớp học rất quan trọng. Và trong buổi học đầu tiên, thầy Browne đã ngay lập tức cho thấy sự hiện diện của ông có thể làm yên lòng những cô cậu học trò. Thầy Browne nhận thấy khác biệt thể chất của Auggie, nhưng ông đối xử với cậu bình thường và không coi sự khác biệt ấy là trở ngại.
Mặc dù thầy Browne không phải là một nhân vật lớn trong cuốn sách, triết lý ông tuyên truyền trở thành chủ đề xuyên suốt của tác phẩm: Khi được lựa chọn giữa làm điều đúng đắn hay làm điều tử tế, hãy chọn tử tế!
Tạm biệt thầy Chips - James Hilton
 |
| Sách Tạm biệt thầy Chips của James Hilton. Ảnh: TĐ. |
Thầy Chips ban đầu không phải là một người thầy truyền cảm hứng. Ông cứng nhắc, tẻ nhạt và phải chật vật để quản lý được đám học trò tinh nghịch (bằng cách trở nên khó tính).
Đến khi thầy Chips gặp được tình yêu của đời mình, trái tim thầy như được sưởi ấm và thầy đem theo hơi ấm ấy đến các lớp học của mình. Dần dần, thầy trở thành một người bạn thân thiết, một người anh cả với nhiều lứa học sinh trong trường.
Ngay cả khi bị "cho nghỉ hưu", thầy cũng muốn gắn bó với trường. Thầy Chips quyết định thuê một phòng đối diện trường, để mỗi chiều, thầy mời những học sinh sang uống trà, ăn bánh và hỏi han về một ngày ở trường của chúng. Đám học trò sẽ tìm đến thầy mỗi khi cần lời khuyên và dành tình cảm cùng sự kính trọng lớn với thầy.
Tro tàn của Angela - Frank McCourt
Cuốn sách là hồi ký của chính tác giả, thuật lại những ký ức tuổi thơ của ông. Đó là tuổi thơ chìm trong đói nghèo và bệnh tật. Nhưng giữa khung cảnh u ám ấy, người thầy O'Halloran hiện lên như người truyền lửa cho nhân vật chính. Thầy O'Halloran là một hiệu trưởng, đồng thời là người “dạy một lúc ba lớp trong cùng một phòng, lớp sáu, lớp bảy và lớp tám” tại ngôi trường mà Frank McCourt theo học.
Thầy O’Halloran trong ký ức của Frank McCourt là một người thầy cần mẫn và dịu dàng, luôn từ tốn giải thích cho học trò biết điều gì là quan trọng, tại sao lại quan trọng. “Chưa có giáo viên nào từng giải thích tại sao với chúng tôi. [...] Thầy là giáo viên duy nhất dừng giảng bài và hỏi: 'Các em có hiểu những gì thầy đang nói không? Có em nào thắc mắc gì không?'".
Những bài học của thầy đã đi theo cậu học sinh Frank McCourt cả đời. "Các em có thể nghèo, giày của các em có thể rách, nhưng đầu của các em phải là một cung điện”, thầy O'Halloran đã nói vậy.
 |
| Tiểu thuyết Anne tóc đỏ dưới chái nhà xanh đã nhiều lần được chuyển thể thành phim. Ảnh: The Guardian. |
Anne tóc đỏ dưới chái nhà xanh - L.M Montgomery
Cô Muriel Stacy trong tác phẩm của L.M Montgomery là một giáo viên luôn đặt niềm vui và trải nghiệm học tập của học sinh lên vị trí ưu tiên. Cô là một người có suy nghĩ thoáng và tiến bộ, điều này khiến nhiều người bảo thủ cho rằng cô không chuyên nghiệp hay không có vẻ như một nhà giáo.
Bỏ ngoài tai những lời nhận xét, cô Stacy tin tưởng vào những gì cô dạy và cách cô dạy. Đám học sinh cũng vì vậy mà yêu quý cô. Cô Stacy truyền cảm hứng và dẫn dắt nhiều học trò, đặc biệt là Anne, người mà sau này đã chọn nghề giáo viên vì ngưỡng mộ cô.
