Corticoid có thể sử dụng dưới dạng bôi ngoài da, dạng viên uống hay dạng tiêm chích, được kê đơn để làm dịu những đợt bùng phát bệnh. Tuy nhiên, khi ngưng sử dụng, chất này có thể là tác nhân gây bùng phát bệnh mạnh hơn. Dưới đây là một số hướng dẫn sử dụng corticoid an toàn.
Corticoid đường uống
GS. BS. Mark Lebwohl, trưởng bộ môn da liễu trường Đại học Y khoa Icahn (Mt. Sinai, New York) kiêm chủ tịch danh dự của Ủy ban Y tế NPF khuyến cáo: “Sẽ là sai lầm nếu bệnh nhân vảy nến được kê đơn thuốc corticosteroid đường uống. Việc ngưng sử dụng corticoid đường toàn thân là yếu tố phổ biến nhất khiến vảy nến mủ hay vảy nến đỏ da toàn thân trở nặng. Đây là những dạng hiếm, có thể đe dọa tính mạng của bệnh nhân”.
Bác sĩ Ben Enst, đồng giám đốc Trung tâm Điều trị Vảy nến và Viêm khớp vảy nến, Đại học Khoa học và Y tế Oregon (bang Portland, Mỹ) đồng ý với nhận định trên và lưu ý: “Corticosteroid đường uống đóng vai trò nhỏ trong điều trị bệnh nhân viêm khớp vảy nến. Đôi khi chúng được sử dụng để giảm đau và giảm viêm tạm thời trong khi chuyển sang DMARD (thuốc hỗ trợ điều trị thấp) dạng uống hay dạng sinh học”.
Bác sĩ Enst cho biết thêm: “Sử dụng lâu dài corticoid có thể gây ra loãng xương, gãy xương, huyết áp cao, béo phì, tiểu đường, bệnh tim, nguy cơ nhiễm trùng gia tăng, đục thuỷ tinh thể, chậm lành vết thương, mụn trứng cá và các tác dụng phụ không mong muốn khác”.
Trong khi đó, bác sĩ Lebwohl lưu ý: “Bệnh nhân vảy nến đang dùng steroid đường uống nên trao đổi với bác sĩ về phương thức an toàn trước khi chuyển sang sử dụng những loại thuốc khác”.
 |
| GS. TS. BS. Michael Tirant tư vấn miễn phí cho bệnh nhân vảy nến.
|
Nếu đang dùng một corticoid đường uống, bệnh nhân cần lưu ý không được ngừng thuốc đột ngột vì có thể gây bùng phát bệnh nghiêm trọng, mệt mỏi và đau khớp. Bệnh nhân cần dùng thuốc đúng liều và thời gian như đã được kê đơn, không tự ý tăng gấp đôi liều thuốc hoặc dùng trong thời gian dài hơn chỉ định. Các bệnh nhân cần nhớ rằng việc ngừng nhanh một thuốc corticoid có thể khiến cơ thể không thể sản xuất đủ corticoid để nâng đỡ huyết áp và các chức năng cần thiết khác. Một vài trường hợp hiếm có thể dẫn đến tử vong.
Corticoid bôi ngoài da
Corticosteroid bôi ngoài da từ lâu đã được sử dụng trong điều trị bệnh vảy nến. Bác sĩ Enst cho biết: “Corticosteroid bôi ngoài da là thuốc chủ yếu trong điều trị vảy nến, dành cho bệnh nhân có tổn thương da hạn chế hoặc cho bệnh nhân có tổn thương da lan rộng hơn. Thuốc sử dụng kết hợp với phương pháp điều trị bôi ngoài da khác, điều trị chiếu tia hay điều trị toàn thân”.
Mặc dù corticoid bôi ngoài da hiếm khi gây tác dụng phụ nghiêm trọng như corticoid đường uống nhưng vẫn phải sử dụng rất thận trọng.
Theo đó, chỉ sử dụng corticoid bôi ngoài da trên những vùng da được bác sĩ chỉ định. Corticoid bôi ngoài da thay đổi rất nhiều về nồng độ, từ nhóm thuốc mạnh sử dụng trên khuỷu tay, chân tới nhóm thuốc yếu hơn dùng cho vùng da mỏng như mặt, nách, bộ phận sinh dục, vùng nếp gấp. Ngoại trừ những thuốc bôi yếu, sử dụng các thuốc bôi này ở những vùng da nhạy cảm có thể gây mỏng da hoặc teo da vĩnh viễn.
 |
| Điều trị bệnh vảy nến bằng phương pháp Dr Michaels thảo dược trong 8 tuần.
|
Bác sĩ Enst khuyên bệnh nhân nên tránh sử dụng ở vùng mắt. Sử dụng lâu dài quanh mắt có thể dẫn đến tăng nhãn áp và đục thuỷ tinh thể. “Cần hiểu rằng khi corticoid bôi ngoài da được sử dụng một thời gian dài trên một diện tích da lớn hoặc thuốc đặc biệt mạnh, corticoid có thể đi vào máu và có khả năng gây những tác dụng phụ giống như corticoid đường uống, đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến trẻ em”.
Corticoid đường tiêm
Theo bác sĩ Enst, cũng như corticoid đường uống, corticoid đường tiêm cho bệnh nhân vảy nến nên được sử dụng rất hạn chế.
“Việc tiêm thuốc có thể giúp ích trong điều trị viêm khớp vảy nến xuất hiện ở một hay 2 khớp. Điều này giúp giảm nhanh triệu chứng. Nhưng sử dụng trong một thời gian dài và tiêm thuốc lặp lại nhiều lần có thể làm tổn thương khớp nặng hơn, dẫn tới những biến chứng giống như corticoid đường uống”, ông cho biết.
Hệ thống phòng khám chuyên khoa Dr Michaels Psoriasis & Skin Clinic tại 87 Trần Não, quận 2, TP.HCM và 114A Mai Hắc Đế, Hà Nội.
Phòng khám áp dụng phương pháp Dr Michaels: sử dụng các loại thảo dược để điều trị các bệnh vảy nến, viêm da cơ địa và nhiều bệnh da liễu khác. Phòng khám được áp dụng theo tiêu chuẩn, phác đồ tương tự các phòng khám chuyên khoa Dr Michaels tại Australia, châu Âu với nguồn thảo dược được sản xuất, nhập khẩu từ Australia. Phương pháp Dr Michaels do giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Michael Tirant (người Australia) phát triển hơn 30 năm qua và được thừa nhận rộng rãi trong điều trị vảy nến, viêm da cơ địa và nhiều bệnh da liễu khác.
Các thử nghiệm lâm sàng cũng như các nghiên cứu đánh giá y học tại nhiều nước châu Âu đã chứng minh phương pháp Dr Michaels đạt hiệu quả cao, an toàn và không có tác dụng phụ, ngay cả với trẻ em và phụ nữ có thai.
