Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Nhóm máu nào lâu đời nhất

Bên cạnh kháng thể kép, một quan sát đã chỉ ra lý do khiến ta tin rằng nhóm máu O phát triển mạnh mẽ nhất từ khoảng 60.000 năm trước.

nhom mau co nhat anh 1

Tranh minh họa: Louie Chin/Vanity Fair.

Con người hiện đại có thể đã di cư từ châu Phi vào khoảng 60.000 năm trước. Mặc dù tổ tiên loài người chắn chắn đã phân bố rộng rãi khắp châu Âu và châu Á vào thời điểm đó, khi ấy, con người đã phát triển nhiều công cụ săn bắn hái lượm và có khả năng kiểm soát lửa. Cũng vào thời điểm này, sự đa dạng ngữ âm cần thiết để giao tiếp đã được hình thành.

Những kỹ năng này đã thúc đẩy con người vươn lên đỉnh chuỗi thức ăn, giúp họ trở thành những kẻ săn mồi nguy hiểm nhất trên Trái đất. Họ bắt đầu đi săn có tổ chức theo bầy đàn; trong một thời gian ngắn, họ đã có thể chế tạo các vũ khí và công cụ cải tiến. Những tiến hóa quan trọng này mang lại cho con người sức mạnh và sự ưu việt hơn cả những khả năng thể chất vốn có.

Là những thợ săn khéo léo và đáng gờm, từ đó, con người hiện đại đã sớm không còn sợ hãi bất kỳ con vật nào. Do không có đối thủ tự nhiên ngoài chính bản thân mình, dân số loài người bùng nổ nhanh chóng. Protein - thịt - là nhiên liệu của họ và có lẽ kiểu gen được phát triển dựa theo chức năng tại thời điểm này. Bên cạnh kháng thể kép, một quan sát đã chỉ ra lý do khiến ta tin rằng nhóm máu O phát triển mạnh mẽ nhất trong thời kỳ này.

Trong khoảng những năm 1940 và 1950, nhà di truyền học Arthur Mourant đã nghiên cứu sự phân bố các nhóm máu ABO trên khắp thế giới. Điều làm công trình nghiên cứu của Mourant trở nên rất quan trọng là việc ông đã nghiên cứu sự phân bố nhóm máu trên những người bản địa. Tìm hiểu sự phân bố nhóm máu ở dân số hiện đại về cơ bản không có hiệu quả, do trong thiên niên kỷ qua, loài người đã hòa nhập và phân bố xen lẫn nhau trên một quy mô lớn.

Những phát hiện của Mourant rất thú vị. Trong hầu hết mô hình xã hội nơi mà dân cư bản địa (như người Inuit hoặc thổ dân châu Mỹ) bị cô lập hoặc tách biệt khỏi các nhóm người khác trong một thời gian dài, tỷ lệ người nhóm máu O tăng vọt, có lúc lên đến hơn 90% tổng dân số. Và nếu điều kiện cho phép, tất cả những quần thể này vẫn đi theo mô hình săn bắn hái lượm.

Các gen có thể biến đổi chức năng dựa trên những thay đổi của môi trường: Thay đổi một thói quen đủ lâu và cơ thể sẽ hình thành các gen cần thiết để chuyển hóa dựa trên thay đổi đó. Như chúng ta sớm tìm ra, người mang nhóm máu O sở hữu nhiều đặc điểm về hệ tiêu hóa để trở thành một người săn bắn hái lượm hiệu quả.

Thời kỳ sơ khai, con người phát triển mạnh nhờ chế độ ăn có thịt và tốn một khoảng thời gian nhất định để họ có thể chiến thắng trong phạm vi săn mồi của mình. Bằng chứng cho thấy ở thời kỳ đồ đá, những thợ săn khá khỏe mạnh: Hóa thạch xương chỉ ra họ cao hơn so với tổ tiên của họ. Điều này có thể đã dẫn đến bùng nổ dân số, một vấn đề thường gặp ở các xã hội theo tập quán săn bắn hái lượm. Ngày càng có thêm miệng ăn và lượng thực phẩm dự trữ giảm dần đã thúc đẩy nhu cầu di cư.

nhom mau co nhat anh 2

Những cuộc di cư thường dẫn đến xung đột, đặc biệt khi họ di cư đến vùng đất đã có người chiếm đóng trước đó. Những người thợ săn bắt đầu chiến đấu và đánh giết lẫn nhau khi có người xâm chiếm vùng săn bắt độc quyền của họ. Như mọi khi, con người được cho là kẻ thù lớn nhất của chính bản thân mình. Những khu vực thuận lợi cho săn bắn dần trở nên khan hiếm. Những cuộc di cư của loài người bắt đầu.

Các nhóm thợ săn ngày càng di chuyển xa hơn để tìm kiếm thực phẩm. Khi những vùng săn bắn màu mỡ ở sa mạc Sahara, châu Phi dần trở nên khô cạn và khi những khu vực đã từng đóng băng ở phía Bắc dần trở nên ấm áp hơn, loài người bắt đầu di chuyển từ châu Phi sang châu Âu và châu Á.

Sự thay đổi này đã gieo mầm cho Trái đất của chúng ta một nền tảng dân số căn bản, chủ yếu bao gồm nhóm máu O, nhóm máu chiếm số đông đến tận ngày nay.

Vào thời điểm 20.000 năm trước Công nguyên, loài người hiện đại đã di chuyển hoàn toàn đến châu Âu và châu Á, tàn sát vô số các đàn thú đến mức họ phải tìm kiếm những nguồn thực phẩm khác. Khi đó, con người nhanh chóng trở thành loài ăn tạp, với chế độ ăn hỗn hợp giữa quả mọng, cây bụi, các loại hạt, rễ cây và các loài động vật nhỏ.

Dân số cũng phát triển mạnh dọc theo các đường biển và sông hồ trên Trái đất, nơi có nhiều cá và các loại thực phẩm khác. Đến khoảng 10.000 năm trước Công nguyên, con người đã chiếm đóng mọi khu vực trên Trái đất, ngoại trừ Nam Cực.

Sự di chuyển của loài người ở thời sơ khai đến những vùng khí hậu lạnh hơn tạo ra con người có màu da sáng hơn, cấu trúc xương nhẹ và tóc thẳng hơn. Một cách tự nhiên, theo thời gian, con người đã thích nghi với những vùng đất họ sinh sống.

Con người di chuyển về phương Bắc, màu da của họ trở nên sáng hơn, giúp họ có thể chống lại cái lạnh buốt giá tốt hơn so với da sẫm màu. Màu da sáng hơn cũng có khả năng chuyển hóa Vitamin D tốt hơn trong môi trường ngày ngắn, đêm dài.

Ở thời kỳ đồ đá, người săn bắn hái lượm dần trở kiệt sức; thành công của họ cũng vướng phải những khó khăn đáng kể. Dân số quá đông dần làm cạn kiệt môi trường săn bắt. Những vùng đất tưởng chừng như là một nguồn cung cấp thực phẩm bất tận đều sớm biến mất. Điều này làm gia tăng sự cạnh tranh giữa những vùng săn bắn còn lại. Cạnh tranh dần trở thành chiến tranh và chiến tranh lại dẫn đến nhiều cuộc di cư hơn.

Điều thú vị là lịch sử hình thành của hầu hết xã hội loài người đều bao gồm một câu chuyện đẹp như thiên đường ở thời sơ khai, theo sau đó là sự sụp đổ dần và cuối cùng kết thúc bằng sự trục xuất. Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực văn hóa dân gian tin rằng những câu chuyện này đều bắt nguồn từ ký ức xa xưa của con người về một thời kỳ tự do và trù phú, theo sau bởi giai đoạn thiếu thốn và chật vật.

Nếu bạn thuộc nhóm máu O, những ký ức về thời kỳ thiên đường ấy đã được in sâu vào bộ nhớ di truyền.

BS Peter J D’Adamo, Catherine Whitney / NXB Dân trí & Medinsights

Bạn có thể quan tâm