Một ngày sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine, Kolya Rybytva, bà nội và em gái quyết định di tản khỏi Kyiv về phía tây. Cha mẹ và người anh trai lớn trong gia đình ở lại để tham gia cuộc kháng chiến bảo vệ thủ đô.
"Di tản là một trong những thời khắc khó khăn nhất với chúng tôi, nhưng tất cả hiểu chiến tranh không có chỗ cho những giải pháp dễ chịu", Rybytva nói.
Khi ra đi, thanh niên 24 tuổi chớm nghĩ có thể không bao giờ có cơ hội trở về nhà. Nhưng hai tuần trước, Rybytva đã quay lại Kyiv, khi quân đội Ukraine bắt đầu đẩy lùi lực lượng Nga khỏi các khu ngoại ô quanh thành phố, theo New York Times.
 |
| Người dân Kyiv đã không còn phải trú ẩn dưới ga tàu điện ngầm. Ảnh: New York Times. |
'Một nửa sức chiến đấu của Kyiv'
Trong hơn một tháng các cuộc pháo kích và không kích dữ dội, nhiều khu vực tại Kyiv đã bị tàn phá nặng nề, người dân phải trú ẩn dưới các ga tàu điện ngầm. Nhưng giờ đây, trạng thái tương đối bình yên đã dần khôi phục. Người dân thủ đô bắt đầu trở về ngôi nhà của họ.
"Cảm giác thật kỳ lạ, khó mà giải thích được. Kyiv không chỉ là ngôi nhà của chúng tôi, thành phố giờ là một biểu tượng", Rybytva cho biết.
Dù đã có nhiều người rời khỏi Kyiv, rất nhiều người khác bất chấp nguy hiểm, quyết tâm bám trụ để bảo vệ thủ đô. Giới chức thành phố ước tính khoảng 3 triệu người đã ở lại Kyiv trong những ngày chiến sự.
 |
| Tình nguyện viên đan lưới cho quân đội. Ảnh: New York Times. |
Những người ở lại thủ đô gia nhập đội quân tình nguyện, họ đóng vai trò quan trọng trong thế trận phòng thủ Kyiv, được ví như "quân chủng thứ 4 của quân đội".
Các tình nguyện viên, mà phần lớn cuộc sống bình thường của họ không liên quan gì tới quân ngũ, giúp vận chuyển trang thiết bị, mua sắm vũ khí và nhu yếu phẩm trực tuyến, và cung cấp cho binh sĩ.
Lực lượng tình nguyện đã tổ chức một hệ thống sơ tán quân y chiến trường, các bếp ăn dã chiến cung cấp đồ ăn cho quân đội tại các cứ điểm phòng thủ.
"Về cơ bản, các tình nguyện viên là một lực lượng quan trọng trong cuộc chiến này. Nếu không có họ, chúng tôi sẽ mất đi một nửa sức mạnh chiến đấu. Các tình nguyện viên đã làm một công việc phi thường, đôi khi phải mạo hiểm tính mạng. Tôi rất tự hào vì người dân Ukraine", Oleksandr Danylyuk, cựu Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Ukraine, nói.
Cuộc sống trở lại
Tại Kyiv tuần qua, người dân đã có thể lái xe trên phố, thay vì tiếp tục trú ẩn dưới ga tàu điện ngầm. Mọi tuyến đường đã có người qua lại, dù một số điểm kiểm soát quân sự còn đó.
150 xe bus và 30 tàu điện đã khôi phục hoạt động. Hội đồng thành phố Kyiv cho biết hơn 500 doanh nghiệp đã mở cửa lại trong tuần qua.
Các trường học cũng bắt đầu khôi phục chương trình dạy học trực tuyến, cho cả trẻ em trong nước cũng như trẻ em đang phải lưu lạc ở các nước châu Âu khác.
Các rào chắn, trạm kiểm soát, công sự bằng bao cát hiện vẫn là một phần của thủ đô. Nhưng ngược lại, những dòng xe ùn ùn trên cao tốc đổ vào thành phố, trái ngược với hàng đoàn ôtô di tản những ngày đầu chiến sự.
Andriy Smyrnov, Phó chánh Văn phòng tổng thống Ukraine, cho biết tòa án các cấp sẽ sớm xét xử trở lại bởi một số thẩm phán đã quay lại thủ đô.
 |
| Người dân dọn dẹp đống đổ nát do bom đạn để lại. Ảnh: New York Times. |
Lúc này, khi hoạt động kinh doanh đã mở cửa, người dân tiếp tục hỗ trợ quân đội, bên cạnh các công việc vì lợi nhuận.
Yana Zhadan, chủ một chuỗi nhà hàng ở thủ đô, cho biết công ty của cô vẫn tiếp tục cung cấp pizza miễn phí cho binh sĩ và những người dân cần thực phẩm.
"Công ty của tôi giờ hoạt động với ba mục tiêu, hỗ trợ nhân viên, hỗ trợ kinh tế của thành phố thông qua đóng thuế, và hoạt động tình nguyện", Zhadan nói.
Trong hơn một tháng qua, bếp trưởng của Zhadan đã nấu ăn miễn phí cho quân đội và người dân. Giờ đây, doanh nghiệp này sẽ bắt đầu kinh doanh ở mức đủ để duy trì hoạt động.
"Tất cả đều muốn được làm công việc của mình bởi đó là cách mọi người có thể đóng góp thiết thực nhất cho đất nước. Cuộc sống đã trở lại, trẻ con chơi trên phố, hoa được bán trong siêu thị, người dân Kyiv trở nên thân thiết hơn", Zhadan cho biết.
Với Rybytva, thanh niên này cũng tham gia công tác tình nguyện khi di tản về phía tây Ukraine. Nhưng sau đó Rybytva khao khát từng ngày để trở về thủ đô.
"Nhìn bề ngoài tưởng như có thể quay trở lại cuộc sống quen thuộc, nhưng tôi nhận ra mọi thứ sẽ không bao giờ như trước. Khi nhìn thấy những con phố thân quen, tôi không dám tin mình đã trở lại Kyiv. Đó là thứ cảm xúc kỳ lạ, vừa vui, vừa buồn", Rybytva nói. "Tôi tự hào vì Kyiv đã đứng vững".
