"Trong năm 2020, gần như ngay lập tức, Covid-19 đã tác động trực diện lên thị trường cho thuê nhà phố", ông Troy Griffiths, Phó tổng giám đốc Savills Việt Nam, đánh giá.
Các khách thuê là doanh nghiệp vừa và nhỏ dễ bị mất doanh thu đột ngột hơn là các nhà bán lẻ quy mô lớn. Đại dịch đã buộc họ phải thay đổi chiến lược kinh doanh. Nhiều chuỗi cửa hàng ăn uống và chuỗi cửa hàng thời trang phải đóng cửa những chi nhánh hay địa điểm có doanh thu kém, làm tăng diện tích trống chung của cả thị trường.
"Các địa điểm bán lẻ phụ thuộc vào khách du lịch ở khu trung tâm bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi việc giãn cách xã hội và việc hạn chế đi lại du lịch", ông đánh giá.
Nhà phố cho thuê thiệt hại nặng
Ông Griffiths dẫn chứng, kể từ đầu tháng 2, nhiều nhà bán lẻ đã không gia hạn hợp đồng thuê. Những người muốn giữ lại các vị trí đắc địa sau đại dịch phải tạm thời đóng cửa hoặc tìm cách giảm giá thuê. Khảo sát gần đây của Savills cho thấy khách thuê mong muốn giảm đến 40% so với mức 20% tối đa được đưa ra.
Trong khi đó, tỷ lệ lấp đầy của các trung tâm mua sắm là 95%, vẫn ở mức cao nhờ vào việc cân đối hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả cũng doanh nghiệp, cũng như việc khách thuê vẫn muốn tiếp tục giữ lại các gian hàng của họ. Các trung tâm mua sắm với đa dạng các loại hình kinh doanh, giải trí và ăn uống thường có tỷ lệ lấp đầy cao hơn.
Theo số liệu của Savills, quý III vừa qua, nguồn cung bán lẻ tại TP.HCM là 1,5 triệu m2, công suất cho thuê trung bình đạt 94%, giảm 2% so với cùng kỳ năm trước.
 |
| Nhiều cửa hàng kinh doanh trong lĩnh vực ăn uống và thời trang buộc phải đóng cửa trong thời gian dịch bệnh. Ảnh: Chí Hùng. |
Đại dịch đã khiến một số nhà bán lẻ, chủ yếu ở các khu vực ngoài trung tâm phải chấm dứt hợp đồng hoặc chuyển địa điểm thuê. Giá thuê vẫn ổn định so với cùng kỳ năm trước, do các chủ đầu tư có diện tích đã được lấp đầy miễn cưỡng điều chỉnh giá thuê hoặc áp dụng các ưu đãi ngắn hạn, ví dụ như giảm khoảng 2 USD phí dịch vụ hàng tháng hoặc giảm giá thuê 30% cho khách thuê mới trong vài tháng.
Nhìn chung, thị trường bán lẻ Việt Nam có dấu hiệu sụt giảm dần kể từ đầu tháng 2 và sau đó là 2 đợt bùng dịch vào đầu tháng 4 và cuối tháng 7. Tuy nhiên, thị trường đang cho thấy sự phục hồi tích cực trong quý IV và quý I/2021 nhờ vào các dịp nghỉ lễ cuối năm và Tết Nguyên đán.
Bùng nổ thương mại điện tử
Đáng chú ý, năm 2020 cũng là năm bùng nổ của ngành thương mại điện tử. "Đại dịch đã buộc người mua sắm và nhà bán lẻ phải thay đổi hành vi, tạo cơ hội cho thương mại điện tử. Các nhà bán lẻ truyền thống đã áp dụng công nghệ để cải thiện hiệu suất và nâng cao dịch vụ", ông Griffiths bình luận.
"Tập trung nhiều hơn vào các trang web, nền tảng thương mại điện tử và tăng cường tiếp thị trên thiết bị di động và kỹ thuật số đều là những chiến lược tiếp cận mới. Những khách hàng dần quen thuộc với các chương trình khuyến mãi khi mua sắm trực tuyến và hưởng lợi từ hoạt động giao hàng tận nơi nhanh chóng", ông nói.
 |
| Người tiêu dùng đang dần trở nên quen thuộc với các dịch vụ mua và giao hàng trực tuyến. Ảnh: Chí Hùng. |
Báo cáo gần đây của Google Temasek dự đoán phân khúc nội địa tăng trưởng 43% theo năm, từ năm 2018 lên 15 tỷ đô la Mỹ vào năm 2025 nhờ vào 66% dân số là người dùng internet thường xuyên và 72% có điện thoại thông minh. Khi thương mại điện tử phát triển, các dịch vụ giao hàng cũng vậy, đặc biệt là F&B. Các siêu thị như Coopmart, Vinmart cũng đã mở rộng dịch vụ giao hàng tận nhà.
Sự tăng trưởng nhanh chóng này còn ảnh hưởng đến hành vi tiêu dùng. Nghiên cứu của Nielsen từ tháng 7 cho thấy, sau đại dịch, 64% người được hỏi sẽ tiếp tục sử dụng dịch vụ giao hàng trong khi 63% sẽ tăng cường mua sắm trực tuyến. Một cuộc khảo sát trên các trang web thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam bao gồm Shopee, Tiki, Lazada và Sendo cho thấy tốc độ tăng trưởng lượng truy cập vào các website này đang tăng nhanh.
Theo dự báo của Savills Việt Nam, năm 2021, 80% nguồn cung bán lẻ mới sẽ đến từ các khu vực ngoài trung tâm. Trong bối cảnh người tiêu dùng đối mặt với việc mất thu nhập, các chủ đầu tư đang trì hoãn việc ra mắt các sản phẩm mới, các thương hiệu nước ngoài tạm ngừng gia nhập thị trường và các doanh nghiệp đã thành lập hoãn lại kế hoạch mở rộng.
Khảo sát cho thấy nhiều khách thuê ngành ăn uống và thời trang đã đóng cửa và giảm diện tích thuê. Chuyên gia nhận định xu hướng giảm quy mô này có khả năng tiếp tục trong trung hạn.
“Giá thuê thấp hơn có thể sẽ tạo động lực cho ngành trong khi các nhà bán lẻ truyền thống sẽ cần phải đổi mới các chiến lược phù hợp hơn. Các lĩnh vực bị ảnh hưởng bởi Covid-19 như F&B, phòng tập và rạp chiếu phim sẽ phục hồi nhanh hơn sau cuộc khủng hoảng", ông Griffiths phân tích.
"Những lĩnh vực mở rộng hình thức trực tuyến mạnh mẽ hơn như thời trang có thể thấy lợi nhuận chậm hơn khi xem xét sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng sang bán hàng trực tuyến", ông tổng kết.
