Chức năng gan thận kém có thể khiến mắt bị thâm quầng thường xuyên. Ảnh minh họa: R.N.

Quầng thâm mắt khiến chúng ta trông ủ rũ và phờ phạc. Vì vậy các nàng thường sẽ cố gắng che đi bằng kem che khuyết điểm, phấn highlight…

Tin đây tôi cũng muốn nhắc nhở các bạn nữ rằng khi đi khám, không nên trang điểm quá đậm vì điều này sẽ ảnh hưởng tới việc quan sát để chẩn đoán bệnh của bác sĩ. Tất nhiên, các phương pháp chẩn đoán khác như bắt mạch cũng có thể phát hiện được vấn đề, nhưng những tiểu tiết trên làn da sẽ cung cấp nhiều thông tin hữu ích, vì vậy đừng che chúng đi.

Quầng thâm mắt là một ví dụ điển hình. Chúng ta đều biết thức đêm hoặc ngủ không ngon giấc là nguyên nhân gây ra quầng thâm mắt. Tuy nhiên, nếu quầng thâm mắt tồn tại trong thời gian dài chứ không biến mất sau một vài giấc ngủ đầy đủ thì bạn cần chú ý ngay, lúc này nó có thể là dấu hiệu của bệnh tật.

Thông qua khám lâm sàng, người ta thấy rằng khoảng 20% bệnh nhân viêm gan mạn tính sẽ xuất hiện quầng thâm dai dẳng. Gan là cơ quan thải độc, khi gan gặp vấn đề, các độc tố tồn đọng trong cơ thể dẫn đến tình trạng tích tụ sắc tố dưới da. Vùng da quanh mắt lại mỏng và có kết cấu lỏng lẻo nên dễ xuất hiện quầng thâm.

Đông y cho rằng quầng thâm mắt tồn tại trong thời gian dài thường liên quan tới hiện tượng can âm hư. Ai cũng biết quầng thâm mắt sẽ xuất hiện nếu thường xuyên thức khuya, mà thức khuya rất có hại cho gan. Vậy thức khuya tổn thương tới gan ra sao?

Trong cuốn Hoàng đế nội kinh [1] có một câu rất nổi tiếng: “Nhân ngọa tắc huyết quy vu can”. Có nghĩa là khi ta ngủ, các tế bào và cơ quan đều sẽ nghỉ ngơi, nhu cầu về máu giảm, lúc này máu sẽ trở về gan, hay còn gọi là “can tàng huyết”.

Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên thức khuya, gan sẽ thiếu máu, mà “can khai khiếu vu mực” (các mạch của gan nối tới mắt), bởi vậy gan không được máu nuôi dưỡng đầy đủ cũng sẽ thể hiện ra ở mắt, biểu hiện cụ thể là quầng thâm quanh mắt, mắt bị khô, đục, hoặc cả hai.

Hiện tượng quầng thâm mắt có thể xảy ra do di truyền, nhưng đối với những người không thức khuya mà khi lớn mới xuất hiện quầng thâm mắt thì khả nǎng cao do khí huyết trong gan lưu thông kém. Cơ thể của họ thường suy nhược, một mặt máu không đủ nuôi dưỡng gan, mặt khác khí trệ, huyết ứ làm can khí không thể lưu thông thuận lợi, do đó máu đọng xung quanh mắt, hình thành quầng thâm.

Trong cả hai trường hợp, nếu bạn không chữa trị tận gốc thì không thể giải quyết triệt để vấn đề, ngược lại còn khiến nó nghiêm trọng hơn. Do đó, nếu thấy quầng thâm mắt xuất hiện lâu ngày, tốt nhất nên tìm tới sự giúp đỡ của bác sĩ để điều chỉnh kịp thời.

Mọi cơ quan trong cơ thể là một tổng thể, gan không khỏe cũng sẽ ảnh hưởng tới các bộ phận khác. Người xưa có câu “ất quý đồng nguyên”, ất là gan, quý là thận, thận tinh cần được nuôi dưỡng bởi can huyết, gan thiếu máu sẽ dễ xuất hiện tình trạng thận âm hư.

Tạng thận thuộc thủy, ứng với màu đen, thận hư dẫn đến hiện tượng quầng thâm mắt, vì vậy sẽ khiến bệnh tình nghiêm trọng và phức tạp hơn.

[1] Tài liệu y học nổi tiếng của Trung Quốc.