Vì vậy, có nhiều ý kiến đề xuất nên thí điểm cho người Việt vào casino để quản lý tốt hơn.
Đó là nội dung báo cáo nghiên cứu ngành vui chơi có thưởng ở VN do Viện Nghiên cứu phát triển bền vững vùng (VASS - Viện hàn lâm Khoa học xã hội VN) công bố sáng 30/9.
Thu hàng ngàn tỷ đồng
TS Nguyễn Đình Chúc, Viện phó VASS - đơn vị chủ trì nghiên cứu - nêu hàng loạt số liệu của Bộ Tài chính cho thấy dù còn nhiều hạn chế nhưng ngành vui chơi có thưởng, đặc biệt là casino, đã đóng góp không nhỏ cho ngân sách.
Cụ thể, theo Bộ Tài chính, VN có 64 công ty xổ số kiến thiết, 8 casino, 2 địa điểm cá cược thể thao... Trong đó, riêng 8 casino (chỉ cho người nước ngoài chơi) năm 2014 đã có doanh thu 1.379 tỷ đồng, nộp ngân sách 336 tỷ đồng. Năm 2014, doanh thu của các công ty xổ số kiến thiết khoảng 3 tỷ USD (khoảng 64.000 tỷ đồng), nộp ngân sách gần 1 tỷ USD.
Thế nhưng doanh thu vui chơi có thưởng bất hợp pháp lớn hơn rất nhiều. Chỉ thu thập thông tin những vụ việc cờ bạc, cá độ bóng đá được phát hiện, ông Chúc nêu riêng năm 2014 qua 10 đường dây đánh bạc trực tuyến được phanh phui, lượng tiền đánh bạc đã lên tới trên 10.000 tỷ đồng.
Đó là chưa kể theo báo cáo của Bộ Công an, đang có 200 chủ đề lớn tập trung ở 18 tỉnh thành, mỗi ngày một chủ thu vào khoảng 500 triệu đến hàng tỷ đồng...
 |
|
Du khách nước ngoài tại khu giải trí phức hợp Hồ Tràm Strip (Bà Rịa - Vũng Tàu). |
Đặc biệt, nhóm nghiên cứu đã trực tiếp đi khảo sát ở Tây Ninh, trung bình mỗi ngày có tới 200 lượt người VN xuất cảnh sang Campuchia chơi ở sòng bài. Những ngày thứ bảy, chủ nhật lên tới 700-800 lượt người.
Dọc biên giới VN, phía Campuchia cho xây 57 sòng bài, riêng sát biên giới Tây Ninh là 25 sòng bài. “Chủ yếu người chơi là khách Việt, có người ăn dầm ở dề tại đó nhiều ngày. Đây là thất bại chính sách vì để tình trạng này diễn ra lâu”, ông Chúc nhận định.
Doanh thu các sòng bài biên giới của Campuchia khoảng 250 triệu USD/năm (khoảng 5.000 tỷ đồng).
“VN quản lý tất cả tác động tiêu cực từ sòng bài Campuchia nhưng không thu được lợi ích gì”, báo cáo của VASS nêu.
Ông Chúc cho rằng cách thức quản lý bằng cấm đoán hiện thiếu hiệu quả, không ngăn được hoạt động bất hợp pháp, mất nguồn thu ngân sách, đồng thời chảy máu ngoại tệ...
Dẫn chứng kinh nghiệm từ các nước, ông Chúc nêu Singapore hạn chế người vào chơi bằng cách: người bản địa vào phải mất phí, đồng thời chứng minh tài chính để đảm bảo chịu được khoản lỗ nhất định.
Các nhà đầu tư muốn xây sòng bài phải làm cả một phức hợp vui chơi giải trí, dịch vụ lưu trú, nghỉ dưỡng, hội nghị... Kết quả, chỉ hai phức hợp có sòng bài đã giúp Singapore năm 2014 có thêm doanh thu 6,5 tỷ USD...
Sẽ tăng GDP, thu nhập, tạo việc làm?...
Đánh giá tác động cụ thể của casino vào nền kinh tế VN, nhóm nghiên cứu VASS đã trực tiếp khảo sát hai dự án casino lớn ở VN là Hồ Tràm Strip (Bà Rịa - Vũng Tàu) và khách sạn quốc tế Aristo Lào Cai. Với Hồ Tràm Strip, từ khi hoạt động đến nay dù mới chỉ là giai đoạn đầu nhưng đã đóng góp ngân sách khoảng 883 tỷ đồng, tạo 1.582 việc làm.
Đặc biệt, Aristo Lào Cai đã đóng góp tới 6,2% tổng thu ngân sách tỉnh này, tạo 808 việc làm.
Nêu các nghiên cứu trên thế giới, ông Chúc cho biết phát triển casino có liên quan tới phát triển kinh tế và gia tăng công ăn việc làm. Với các cam kết đầu tư vào VN (cả đã thực hiện và đang thu hút) tại Hồ Tràm Strip, Nam Hội An (Quảng Nam), Vân Đồn (Quảng Ninh) và Phú Quốc (Kiên Giang), ông Chúc nêu sử dụng mô hình cân bằng tổng thể, chỉ cần 3 tỷ USD vốn đầu tư vào casino ở VN, GDP của VN đã tăng trưởng 0,58%, đồng tiền VN tăng giá 0,35%.
Dẫn trường hợp Macau (Trung Quốc) cho 35 sòng bài hoạt động, báo cáo cho biết một năm đặc khu này (chỉ gần 1 triệu dân - PV) đã có doanh thu đạt 60 tỷ USD.
 |
|
Nguồn: Viện Nghiên cứu phát triển bền vững vùng. |
Tỷ lệ ủng hộ cao
Để đánh giá tổng thể ngành vui chơi có thưởng ở VN, nhóm nghiên cứu VASS đã điều tra ý kiến của người dân.
Trong số 305 người được hỏi, kết quả có 13% người cho biết từng vào sòng bài; trên 47,8% số người đồng ý cho người Việt vào casino; 29,3% cho rằng có thể cho vào chơi nhưng cần có hạn chế (như cấm một số đối tượng sinh viên, học sinh, công an, quân đội, cán bộ nhà nước...).
Tổng thể có tới gần 80% người được hỏi đồng ý cho người Việt vào casino nhưng cần có biện pháp hạn chế.
Đáng lưu ý, trong số 47,8% hoàn toàn đồng ý cho người Việt vào casino, nguyên nhân họ đưa ra khá ấn tượng: coi sòng bài là nơi giải trí (72%), coi đây là quyền lựa chọn cá nhân (47%), để Nhà nước thu được tiền (23%) và để hạn chế người Việt đánh bạc ở nước ngoài (17,7%)... Trong số 16,6% số người không đồng ý cho người Việt vào chơi ở casino, lý do chủ yếu vì lo gia tăng tệ nạn xã hội, tăng tội phạm có tổ chức và tăng bạo lực...
Theo GS.TS Nguyễn Quang Thuấn - Viện phó Viện hàn lâm Khoa học xã hội VN, hình thức vui chơi có thưởng gắn liền với hoạt động xã hội của loài người từ thời cổ đại đến nay.
Ở VN, dù chưa cho người Việt vào chơi trong casino nhưng thật ra xổ số kiến thiết cũng là hình thức vui chơi có thưởng, được cho phép từ sớm.
Trong khi đó, TS Nguyễn Đình Chúc cho rằng, việc quản lý kém hiệu quả ngành vui chơi có thưởng thời gian qua có một phần trách nhiệm từ sự không thừa nhận nhu cầu của người dân.
Ông Chúc kiến nghị cần học kinh nghiệm các nước, thí điểm cho công dân VN vào các casino. Tuy nhiên, cần có cơ quan chuyên trách quản lý casino, đặc biệt là các quy định chặt chẽ: thu phí vào cửa với người VN để hạn chế người chơi; phải chứng minh khả năng tài chính và chỉ được chơi trong khả năng đó; cho phép người thân, chủ nợ yêu cầu cấm một cá nhân nào đó vào sòng bài…
Ông Adam Sitkoff (Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội):
Nhà đầu tư Mỹ rất quan tâm
Sự phát triển ngành vui chơi có thưởng thường gây nhiều tranh cãi. Người ủng hộ cho rằng ngành này, đặc biệt là casino, giúp tăng thu nhập bình quân, tăng du lịch, góp phần phát triển kinh tế...
Nước Mỹ đang là trung tâm kinh doanh casino lớn nhất thế giới với hơn 1.000 sòng bài. Mỹ cũng đã có những quy định phù hợp để cân bằng các lợi ích, hạn chế tác động xã hội của sòng bài. Tôi biết khi nhắc đến sòng bài ở Mỹ thì mọi người nghĩ đến Las Vegas.
Tuy nhiên, nhiều người không biết hơn 3/4 số bang của Mỹ có kinh doanh sòng bài, chúng đã đóng góp nhiều vào phát triển kinh tế. Một phần kết quả của casino trên nhờ nhận thức của chúng tôi: cách tốt nhất quản lý casino là hợp pháp hóa nó để dễ dàng quản lý, để nó chỉ là một loại hình giải trí.
VN đang cân nhắc mở cửa sòng bài cho dân VN vào. Nhà đầu tư Hoa Kỳ rất quan tâm đến vấn đề này của VN, nhất là khi người VN đang quan tâm nhiều hơn đến các loại hình giải trí.
GS Hà Tôn Vinh (Đại học California Miramar):
Nên học tập kinh nghiệm Singapore
Tôi theo dõi sát sao chính sách về casino trong bảy năm qua và đang tập hợp 20 chuyên gia viết các đóng góp về kinh nghiệm và chính sách về casino cho Chính phủ VN theo yêu cầu của một số lãnh đạo VN. Hiện chúng tôi đã nhận được 600 trang tài liệu của các chuyên gia, dự kiến tháng 10/2015 sẽ trình Chính phủ VN khoảng 1.000 trang.
Hiện thế giới có xu hướng thành lập các casino kết hợp khu vui chơi giải trí. Las Vegas đã biến thành trung tâm hội nghị hội thảo, giải trí gia đình. Mô hình đó đã sang Macau, rồi Singapore. Nhiều tập đoàn lớn đang nhắm tới VN như điểm đến thứ tư.
VN nếu chỉ nghiên cứu casino đơn thuần, quá khứ sẽ đè nặng các báo cáo. Nên học kinh nghiệm các nước như Singapore.
Bởi thực tế một số casino tại VN chưa phát triển được vì chính sách chưa mở. Chẳng hạn khách nước ngoài vào casino chơi thua thì không sao, nhưng khi thắng thì đưa tiền về nước thế nào khi chỉ cho phép mang ra khoảng 5.000 USD?
Rồi thuế thu nhập từ vui chơi có thưởng cao quá, tới 39-40%. Tại Singapore, họ không khuyến khích người nghèo chơi nên người chơi nhỏ bị đánh thuế 15%, người chơi lớn thuế chỉ 5%.
Từng đề xuất cho người Việt vào casino
Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 30/9, đại diện Vụ Tài chính ngân hàng (Bộ Tài chính) cho biết cơ quan này vẫn đang tiếp tục nghiên cứu, tham khảo mô hình tổ chức hoạt động kinh doanh casino của một số nước, đặc biệt là các nước trong khu vực.
Do đó, hiện tại chưa thể nói được khi nào sẽ có hành lang pháp lý cho hoạt động kinh doanh casino.
Trong dự thảo nghị định về kinh doanh casino đã trình Chính phủ từ giữa năm 2014, Bộ Tài chính cũng đề xuất cho người Việt từ 21 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, đủ năng lực về tài chính được vào chơi casino.
Vì đây là lĩnh vực nhạy cảm, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội nên sẽ có những điều kiện chặt chẽ để kiểm soát đối tượng được vào chơi casino. Do đó khi nghị định ban hành, người Việt có được vào chơi hay không thì thẩm quyền thuộc Chính phủ.
Theo dự thảo nghị định về kinh doanh casino, đây là hoạt động kinh doanh có điều kiện, chịu sự quản lý, giám sát của cơ quan có thẩm quyền. Không chỉ người vào chơi mà cả người kinh doanh cũng phải đảm bảo quy định rất chặt chẽ.
Đối với chủ đầu tư, hoạt động kinh doanh casino phải gắn với hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp nhằm mục đích phát triển về du lịch, thương mại, phải đảm bảo an ninh, trật tự và an toàn xã hội.
Cơ quan chức năng chỉ cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh cho dự án casino mới khi doanh nghiệp đầu tư khu du lịch, dịch vụ, thương mại, vui chơi, giải trí, trong đó có casino.
Điều kiện cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh casino khi dự án phải nằm trong quy hoạch. Chủ đầu tư tham gia đầu tư dự án hoặc đối tác quản lý dự án phải có ít nhất 5 năm kinh nghiệm trong đầu tư, tổ chức, quản lý khu dịch vụ, du lịch và vui chơi giải trí tổng hợp, trong đó có kinh doanh casino, có mức vốn cam kết đầu tư vào dự án tối thiểu 4 tỷ USD.
Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh mức vốn cam kết đầu tư tối thiểu nêu trên trong từng thời kỳ, phù hợp với sự phát triển của thị trường.
Được biết, dự thảo nghị định về kinh doanh casino được nghiên cứu xây dựng cách đây khoảng 10 năm. Sau gần chục lần đưa ra lấy ý kiến các bộ ngành và trình Chính phủ, đến nay khung pháp lý cho hoạt động kinh doanh casino vẫn tiếp tục nghiên cứu.
