Ngồi bên mạn tàu hoen gỉ, bong tróc màu vàng nghệ nằm bờ, ông Nguyễn Văn Lý (ngụ huyện Phù Mỹ), chủ tàu vỏ thép BĐ 99004-TS nhớ lại, tháng 12/2015, cháu trai là Nguyễn Văn Khỏe (34 tuổi) giám sát đóng tàu vỏ thép cho gia đình ở Nam Định không may gặp nạn.
Bị đuổi đánh, dọa giết khi dùng điện thoại ghi bằng chứng
Khỏe phát hiện Công ty TNHH Đại Nguyên Dương có nhiều dấu hiệu làm ăn gian dối, nghi ngờ dùng nhiều tấm sắt thép cũ Trung Quốc (hợp đồng là thép Hàn Quốc/Nhật Bản) đóng tàu cho gia đình nên dùng điện thoại chụp lại.
"Trong lúc chụp ảnh vật liệu sắt thép thì bị nhân viên đơn vị đóng tàu bắt gặp rồi xóa hết hình ảnh, rượt đuổi đánh, dọa giết. Quá sợ hãi, cháu trai tôi tìm cách trốn thoát rời Nam Định đón xe đò về quê", ông Lý kể.
 |
| Nhiều tàu vỏ thép của ngư dân Bình Định mới bàn giao đã gỉ sắt, xuống cấp. Ảnh: Minh Hoàng. |
Ông Hà Ngọc Tân, Phó chủ tịch UBND huyện Phù Mỹ (Bình Định), xác nhận bà con ngư dân phản ánh đã bị nhóm nhân viên Công ty TNHH Đại Nguyên Dương mang hung khí dọa giết. Khi họ dùng điện thoại chụp ảnh vật liệu, thiết bị làm "bằng chứng" chuyện làm ăn gian dối thì bị nhóm nhân viên rượt đánh, đuổi khỏi nhà máy.
Hiện huyện Phù Mỹ đã giao Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thu thập ý kiến ngư dân phản ánh đồng thời lập đoàn chuyên gia giám định độc lập các tàu cá vỏ thép của ngư dân bị hư hỏng sau vài tháng bàn giao.
"Căn cứ trên cơ sở kết quả giám định, nếu phát hiện đơn vị đóng tàu làm ăn gian dối, sai phạm hợp đồng như tự ý thay vật liệu, thiết bị thì cơ quan công an sẽ vào cuộc điều tra, làm rõ nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho bà con", vị Phó chủ tịch huyện cho hay.
Trong khi đó, ông Lê Thanh Hà, Trưởng công an huyện Phù Mỹ, cho biết thêm công an địa phương đang phối hợp với cơ quan chuyên môn Công an tỉnh Bình Định thu thập thông tin, nắm tình hình ngư dân có tàu vỏ thép mới bàn giao đã hư hỏng nằm bờ.
"Chúng tôi cũng đã nghe chuyện ngư dân bị rượt đuổi đánh, đe dọa trong lúc giám sát đóng tàu tuy nhiên mức độ mới dừng lại là nắm tình hình. Vụ việc vẫn còn chờ ý kiến chỉ đạo của huyện, tỉnh", ông Hà chia sẻ.
 |
| Chuyên gia của Tập đoàn Doosan(Hàn Quốc) kiểm tra máy tàu vỏ thép của ngư dân Bình Định. Ảnh: Minh Hoàng. |
"Ăn chặn" tiền thiết kế của ngư dân
Không chỉ ấm ức vì đơn vị đóng tàu tự ý thay đổi vật liệu, thiết bị sai nghiêm trọng với hợp đồng đã ký, nhiều chủ tàu vỏ thép Bình Định còn bức xúc vì họ "ăn chặn" tiền thiết kế mẫu tàu.
Ông Lê Văn Thãi, chủ tàu BĐ 99016-TS(Lê Gia 01), lắc đầu kể việc Công ty TNHH Một thành viên Nam Triệu ghi rõ dự toán 323 triệu đồng thiết kế mẫu tàu vỏ thép cho gia đình. "Tôi thắc mắc thì họ nói số tiền này chi trả cho mẫu thiết kế riêng. Khi yêu cầu chỉnh sửa một số hạng mục thì họ bảo tàu được thiết kế theo mẫu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, không thể tự ý điều chỉnh được", vị chủ tàu thổ lộ.
Lần dò tìm hiểu một số chủ tàu đóng tàu vỏ thép cùng địa phương ở Công ty Một thành viên Nam Triệu và Công ty TNHH Đại Nguyên Dương, ông Thãi bất ngờ hơn khi hai đơn vị này thu tiền thiết kế mẫu tàu với nhiều mức giá khác nhau từ 120 đến 323 triệu đồng.
Về vấn đề này, ông Trần Châu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, cho rằng các đơn vị đóng tàu thu tiền thiết kế mẫu tàu vỏ thép của ngư dân hàng trăm triệu đồng là "quá trắng trợn".
Nghị định 67 của Chính phủ ban hành ghi rõ là chủ tàu được hỗ trợ 100% chi phí các thiết kế mẫu tàu vỏ thép đối với tàu có tổng công suất máy chính từ 400CV trở lên. Do vậy, tỉnh kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn buộc các đơn vị đóng tàu trả lại ngay tiền thiết kế mẫu tàu cho ngư dân.
 |
| Ông Thái Đỏ, thuyền trưởng tàu Khánh Đỏ bức xúc vì đơn vị đóng tàu lắp hộp số sai với hợp đồng khiến tàu mới bàn giao đã hư hỏng nằm bờ. Ảnh: Minh Hoàng. |
Ngư dân bỏ tiền túi thuê giám định độc lập
Một số chủ tàu ở huyện Hoài Nhơn và Phù Cát (Bình Định) hiện đã tự bỏ tiền mỗi người từ 7 đến 10 triệu đồng, thuê Công ty TNHH Tư vấn và dịch vụ Tài chính Khải Bảo tại TP HCM giám định độc lập về tình trạng động cơ máy chính, hộp số của tàu.
Ông Thái Đỏ, Thuyền trưởng tàu Khánh Đỏ, cho hay sau khi thuê Công ty tư vấn giám định độc lập, nhiều anh em ngư dân mới tá hỏa hộp số tàu của mình có chỉ số vòng quay 3.0 (chứ không phải 5.0 như hợp đồng đã ký).
Còn ông Mai Trường, chủ tàu vỏ thép BĐ-99689-TS (huyện Hoài Nhơn), bức xúc vì hợp đồng máy tàu của gia đình là động cơ Mitsubishi mới hoàn toàn của Nhật Bản nhưng sau khi giám định thì mới phát hiện động cơ đã qua sử dụng.
Một số bộ phận của động cơ không đồng bộ theo thiết kế của nhà sản xuất. Năm chủ tàu vỏ thép ở địa phương này trưng cầu giám định thì phát hiện nhiều thiết bị đơn vị đóng tàu tự ý "hoán đổi" không đúng với hợp đồng.
"Tàu mới được bàn giao đưa về đi hai chuyến biển thì liên tục gặp sự cố hai máy thủy của con là máy cũ chứ không phải mới 100%. Điện thoại đơn vị đóng tàu thì họ giải thích vòng vo, chối bỏ trách nhiệm sửa chữa khiến chúng tôi hết sức bức xúc", ông Trường bày tỏ.
