 |
| Cover |
Đại sứ Italy tại Cộng hòa Dân chủ (CHDC) Congo Luca Attanasio đã thiệt mạng trong một vụ tấn công ở miền Đông nước này vào ngày 22/2, theo BBC.
"Bộ Ngoại giao xác nhận cái chết hôm nay tại Goma của Đại sứ Italy tại Cộng hòa Dân chủ Congo, Luca Attanasio, và của một cảnh sát từ Carabinieri", thông cáo của Bộ Ngoại giao Italy cho biết.
 |
| Chân dung ông Luca Attanasio lúc sinh thời. Ảnh: Bộ Ngoại giao Italy. |
Ông Attanasio được cho là có mặt trong đoàn xe thuộc Chương trình Lương thực Liên Hợp Quốc (WFP).
Theo trang web của cơ quan này, ông Attanasio là người đứng đầu phái bộ ngoại giao Italy tại Kinshasa từ năm 2017 và được bổ nhiệm làm đại sứ vào năm 2019.
Một sĩ quan quân cảnh Italy đi cùng phái bộ nói trên và một tài xế người Congo cũng thiệt mạng.
Theo các quan chức tại Vườn Quốc gia Virunga gần nơi xảy ra sự việc, cuộc tấn công ở tỉnh North Kivu được cho là một vụ bắt cóc có chủ đích.
Kế hoạch bắt cóc nhân viên Liên Hợp Quốc
Đại sứ Attanasio, 46 tuổi, "đã có mặt trên một ôtô trong một đoàn xe của MONUSCO, Phái bộ Ổn định Tổ chức Liên Hợp Quốc tại CHDC Congo" vào thời điểm xảy ra vụ tấn công, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Italy.
Đoàn xe di chuyển khoảng 15 km về phía bắc thủ phủ Goma của tỉnh North Kivu vào khoảng 10h15 sáng ngày 22/2 (giờ địa phương).
Thống đốc tỉnh North Kivu Carly Nzanzu nói với BBC rằng đoàn xe đã bị "phục kích bởi một nhóm sáu kẻ tấn công, họ đã bắn cảnh cáo trước khi khống chế toàn bộ hành khách vào Vườn Quốc gia Virunga".
"Sau đó, đội kiểm lâm của Vườn Quốc gia Virunga đã can thiệp và giải cứu 4 con tin", ông Nzanzu kể lại.
"Thật không may, trước khi bỏ chạy, những kẻ tấn công đã bắn đại sứ và vệ sĩ của ông, họ cũng giết tài xế người Congo khi mở màn cuộc tấn công", Thống đốc Nzanzu nói thêm.
 |
| Lược đồ nơi xảy ra vụ tấn công. Ảnh: BBC. |
Đại diện WFP cho biết Đại sứ Attanasio bị tấn công khi đi từ Goma đến làng Rutshuru ở miền Đông CHDC Congo để thăm "chương trình trường học".
"Vụ tấn công xảy ra trên một cung đường đã được dọn sạch trước đó để di chuyển mà không có lực lượng an ninh hộ tống", cơ quan có trụ sở tại Rome cho biết trong một tuyên bố.
Danh tính của hai nạn nhân còn lại cũng đã được xác nhận. Sĩ quan quân cảnh Vittorio Iacovacci, 30 tuổi, bắt đầu phục vụ tại Đại sứ quán Italy từ tháng 9/2020. Theo truyền thông địa phương, tài xế người Congo bị bắn hạ tên là Moustapha Milambo.
Ngoài ra, một số hành khách trong chuyến xe của phái bộ Liên Hợp Quốc bị thương.
Hiện chưa rõ tổ chức nào đứng sau vụ tấn công. Tuy nhiên, Bộ Nội vụ CHDC Congo cáo buộc một nhóm phiến quân Hutu được gọi là Lực lượng Dân chủ Giải phóng Rwanda (FDLR) chủ mưu kế hoạch bắt cóc.
Theo Reuters, nhiều nhóm vũ trang hoạt động trong và xung quanh Virunga, nằm dọc theo biên giới của CHDC Congo với Rwanda và Uganda. Thời gian gần đây, các nhóm này liên tục tấn công kiểm lâm Virunga và đụng độ với một lực lượng lớn của Liên Hợp Quốc đang đấu tranh để giữ hòa bình ở miền Đông CHDC Congo.
Quân đội vũ trang của CHDC Congo (DRC) đã triển khai lực lượng kiểm tra và đảm bảo an ninh khu vực xảy ra vụ tấn công.
 |
| Lực lượng vũ trang được triển khai ở North Kivu sau vụ tấn công. Ảnh: Reuters. |
Nghi vấn về mức độ an ninh
Ông Attanasio là đại sứ đầu tiên bị giết tại CHDC Congo kể từ sau vụ Đại sứ Pháp Philippe Bernard bị bắn chết trong cuộc bạo loạn ở thủ đô Kinshasa vào năm 1997.
Thông thường, các đoàn xe cứu trợ di chuyển ở phía đông CHDC Congo được bảo vệ nghiêm ngặt bởi quân đội Liên Hợp Quốc. Do đó, nhiều câu hỏi đã được đặt ra về mức độ an ninh đối với đoàn xe bị tấn công.
Một số luồng ý kiến đặt nghi vấn khi nhiều yếu nhân có mặt tại khu vực bất ổn hàng đầu ở CHDC Congo mà không được hộ tống bởi quân đội. Đặc biệt, vùng này là địa bàn hoạt động của nhiều nhóm vũ trang từ Rwanda, Burundi, Cộng hòa Trung Phi (CAR) và Uganda trong 25 năm qua.
 |
| Virunga là một trong những khu vực nguy hiểm nhất ở CHDC Congo. Ảnh: Getty. |
Cuộc tấn công một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tìm giải pháp cho các vấn đề chính trị ở một số quốc gia bất ổn tại châu Phi, nhà phân tích Emery Makumeno của hãng tin BBC nhận định.
Thủ tướng Italy Mario Draghi đã lên tiếng gửi lời "chia buồn sâu sắc nhất" đối với nạn nhân trong vụ đụng độ. Trong khi đó Tổng thống Italy Sergio Mattarella lên án đây là "cuộc tấn công hèn hạ".
Ngoại trưởng Italy Luigi Di Maio bày tỏ "sự bàng hoàng và tiếc thương vô hạn" trước vụ sát hại "dã man".
"Chúng tôi sẽ làm mọi cách để tìm ra chân tướng sự việc", ông Di Maio tuyên bố.
Ngoại trưởng CHDC Congo Marie Tumba Nzezacho biết một cuộc điều tra về vụ tấn công đang được tiến hành.
 |
| Ngoại trưởng Italy Luigi Di Maio khẳng định các bên liên quan sẽ điều tra chân tướng vụ tấn công làm 3 người chết, bao gồm đại sứ nước này tại CHDC Congo, vào ngày 22/2. Ảnh: Getty. |
CHDC Congo đã chìm trong cuộc nội chiến tàn khốc trong nhiều năm, kéo theo sự bất ổn về chính trị và an ninh của cả một số quốc gia láng giềng.
Các cuộc xung đột đã khiến khoảng năm triệu người thiệt mạng trong khoảng thời gian 1994-2003. Một số nhà quan sát gọi đây là "đại chiến châu Phi".
Tuy nhiên, ngay cả khi cuộc nội chiến kết thúc, tình hình tại CHDC Congo vẫn không được cải thiện đáng kể. Hàng chục nhóm vũ trang địa phương đã nổi dậy và tiếp tục hoạt động ở các khu vực phía đông nước này.
Phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc đã có mặt tại CHDC Congo từ năm 1999. Đây là một trong những hoạt động bảo an lớn nhất thế giới với hơn 17.000 bộ binh và nhân viên an ninh.
Virunga - nơi ông Attanasio bị tấn công - trải rộng trên diện tích 7.800 km2 và là một trong những công viên nguy hiểm nhất trên lục địa.
Vào năm 2018, một cuộc phục kích tại Vườn Quốc gia Virunga đã làm một kiểm lâm và ba thường dân thiệt mạng, trong đó có hai du khách người Anh. Những người bị bắt cóc sau đó đã được thả.
