“Vinh em,
Muốn viết thư cho em nhưng thực tình cũng không biết nói gì thêm với em. Ái tình anh đối với em, ái tình xây dựng trên lý trí và tình cảm, một tấm tình không những bao gồm tấm tình nam nữ mà cả tấm tình thương yêu giai cấp nữa. Tấm tình đó có thể nói là nồng nhiệt và cao cả.
Tất cả cái đó anh đã nói với em và như em đã nói, em đồng ý và đồng cảm với anh trên những điểm đó.
Riêng anh, anh biết em đã hiểu anh một phần, nhất là những điểm căn bản. Anh không nói gì hơn, anh chỉ mong em xây dựng tình yêu với anh như em đã nói với anh, không chen lẫn những quan niệm ích kỷ lạc hậu của thời xưa mà là một tình yêu của những con người mới, tình yêu cá nhân kết hợp trong tình yêu lý tưởng.
Thực thế em Vinh ạ, chỉ có những người cùng chung một lý tưởng cao cả mới yêu nhau, thương nhau trong điều kiện và hoàn cảnh như anh và em hiện tại được.
Không có một quan niệm đúng, anh không thể có tình yêu không chút ngần ngại với em được. Anh đã hiểu vì lẽ gì anh yêu em, do đó anh vinh hạnh sung sướng được yêu em, con người của dân tộc, của giai cấp hay nói cách khác, con người phục vụ cho độc lập dân tộc và dân chủ nhân dân.
Và chắc em cũng thế nếu không xây dựng tình yêu đúng đắn thì em không thể thấy vinh dự trong xây dựng tình yêu đối với anh được.
Em Vinh, chúng ta yêu nhau, chúng ta tin tưởng ở tương lai chúng ta, chúng ta tích cực công tác hiện tại, đó là cái ý nguyện của anh và chắc cũng là ý nguyện của em.
Em Vinh, ngày gặp lại anh không định trước được. Chúng ta sẽ tìm hiểu nhau trên thư từ trong lòng chân thành đối với nhau phải không em.
Em Vinh, lẽ tất nhiên lúc đặt vấn đề ái tình anh cũng đã nghĩ tới hôn nhân và tới việc xây dựng hạnh phúc cho anh và em. Nhưng lâu nay chưa tiện nói vì lúc nào chúng ta rất hiểu nhau rồi thì chúng ta sẽ bàn cũng không muộn.
Điều cốt yếu là em luôn luôn học hành tiến bộ, phát triển kiến thức của mình là đủ rồi. Vì trong điều kiện nào sự hiểu biết của chúng ta càng rộng thì khả năng hiệu suất công tác chúng ta lại càng nhiều.
Thôi bức thư đầu tiên để em hiểu thêm về anh.
Chúc em vui khỏe. Nhờ em chuyển lời chúc sức khỏe của anh với gia đình em. Mong thư em
Thân,
Đan
Tái bút: Em gửi thư cho anh thì đề: Hoàng Đan. Tiểu đoàn Lê Lợi. Trung đoàn 66-F304”.
(Thư ba gửi mẹ, 24/3/1953)
