Ngày ân xá lớn nhất lịch sử Mỹ và 'hoàng hôn' nhiệm kỳ của ông Biden

Chuyến bay nửa vòng Trái Đất đến Angola trong lần công du kéo dài 3 ngày đã khiến Tổng thống Joe Biden có phần xuống sức, phản ánh dấu hiệu thời gian bắt đầu tác động lên nhà lãnh đạo 82 tuổi, New York Times nhận định.

Chuyến thăm chính thức đến Angola cũng đánh dấu buổi hoàng hôn trong nhiệm kỳ của ông Biden tại Nhà Trắng, đồng thời khép lại sự nghiệp chính trị kéo dài hơn nửa thế kỷ với đầy những thăng trầm.

Chặng "nước rút về đích"

Các cố vấn nói rằng ông Biden vẫn còn minh mẫn khi ngồi trong Phòng Tình huống để xử lý các vấn đề quốc tế như cuộc khủng hoảng ở Trung Đông hay kêu gọi các bên đàm phán ngừng bắn.

Dẫu vậy, việc ông Biden tiếp tục đảm nhận vị trí lãnh đạo áp lực bậc nhất thế giới thêm 4 năm nữa vẫn là chuyện khó hình dung. Điều đó không có nghĩa là ông Biden có thể rời nhiệm sở một cách vô tư và nhẹ nhàng, New York Times nhận định.

Quyết định rời khỏi cuộc đua tổng thống hồi tháng 7 của ông Biden được giới quan sát nhận định là một nước đi sáng suốt. Tuy nhiên, việc ông Donald Trump đả bại bà Kamala Harris vẫn phần nào phản ánh thái độ của người Mỹ đối với chính quyền ông Biden.

"Chuyện này rất khó để nuốt trôi", Ted Kaufman, cố vấn lâu năm và là người kế nhiệm ghế thượng nghị sĩ Delaware của ông Biden, nói với New York Times. "Nhưng ông ấy đã trải qua những chuyện khó khăn hơn. Ông ấy có một danh sách dài những việc cần làm và sẽ tập trung hoàn thành chúng".

Tổng thống Joe Biden bắt đầu bước vào giai đoạn "vịt què", tức chuẩn bị mãn nhiệm. Ảnh: New York Times.

Theo Chánh văn phòng Nhà Trắng Jeffrey D. Zients, ông Biden quyết tâm định hình di sản chính trị của mình trước khi rời nhiệm sở nên muốn "chạy nước rút về đích".

Một mục tiêu trọng điểm còn sót lại là dàn xếp thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza. Nếu hoàn thành được mục tiêu này, ông Biden có thể được xem là "đại công cáo thành", theo New York Times.

Để thể hiện sự khoan hồng trong những ngày cuối cùng ngồi ghế tổng thống, hôm 12/12, ông Biden đã tạo ra ngày ân xá lớn nhất lịch sử Mỹ bằng cách giảm án cho 1.500 tù nhân đang chịu án treo và ân xá cho 39 người bị kết án về các tội bất bạo động.

Tuy nhiên, điều đó là chưa đủ để làm lu mờ quyết định ân xá con trai gây chấn động nước Mỹ của ông Biden. Thông báo ân xá hoàn toàn và vô điều kiện cho Hunter Biden về các bản án khai man và mua vũ khí bất hợp pháp đã thổi bùng những luồng ý kiến trái chiều, thậm chí là từ chính những đồng minh đảng Dân chủ của tổng thống đương nhiệm.

Rào cản tuổi tác

Tương tự những tổng thống Mỹ bước vào giai đoạn "vịt què" (chuẩn bị mãn nhiệm), ông Biden dần bước ra khỏi vũ đài chính trị.

Trong khi ông Trump đang áp đảo chính trường so với những tổng thống đắc cử đời trước, chủ nhân đương nhiệm của Nhà Trắng dường như đã trở thành dĩ vãng trong tâm trí phần đông người Mỹ, New York Times nhận định.

Với phong cách của một chính trị gia truyền thống kiểu mẫu, ông Biden chọn cách tiếp cận hòa nhã trước chính quyền kế nhiệm, bất chấp việc ông Trump từng cảnh báo sẽ "bỏ tù" các đối thủ chính trị.

Một số đồng minh và cố vấn của ông Biden đã kỳ vọng tổng thống đương nhiệm hành xử quyết đoán hơn trong giai đoạn "hoàng hôn" của nhiện kỳ.

"Cho đến những ngày cuối cùng, ông ấy (Biden) nên thúc đẩy mạnh mẽ những điều mà bản thân đại diện, qua đó khép lại di sản và khắc ghi hình ảnh bản thân vào tâm trí công chúng Mỹ", nhà lãnh đạo nhân quyền Al Sharpton, đồng minh của ông Biden, nhận định.

Tuy nhiên, vấn đề tuổi tác vẫn được xem là một rào cản lớn trên con đường theo đuổi mục tiêu của ông Biden trong những ngày "xế chiều", theo New York Times.

Trong nghi lễ đón tiếp ở Angola hồi đầu tháng 12, Tổng thống João Lourenço đã giữ chặt cánh tay của ông Biden để dìu bước nhà lãnh đạo 82 tuổi.

Tổng thống Angola João Lourenço (áo đen, thứ hai từ trái sang) dìu ông Biden. Ảnh: New York Times.

Sau đó cùng ngày, khi đến thăm Bảo tàng Nô lệ Quốc gia Angola, ông Biden đã không vào gian chính để xem triển lãm. Các hiện vật đã được đem ra ngoài cho Tổng thống Biden tham quan. New York Times dẫn hai nguồn tin nội bộ nói rằng họ làm vậy vì lo ngại ông Biden sẽ ngã khi đi lên bậc thang cao vào gian chính.

Nhà Trắng phủ nhận thông tin nói trên.

Một số người có mặt cùng ông Biden trong chuyến công du đến Angola và đợt tham quan rừng Amazon hồi tháng 11 nói rằng tổng thống duy trì một lịch trình tương đối nhẹ nhàng và thỉnh thoảng nói lẩm bẩm khiến những người xung quanh khó hiểu.

Tại một cuộc họp kín, ông Biden được cho là đã trôi dạt vào hồi tưởng về một cuộc tranh luận nổi tiếng giữa John F. Kennedy và Richard M. Nixon vào năm 1960, theo New York Times.

Tổng thống Joe Biden trong chuyến thăm rừng nhiệt đới Amazon. Ảnh: New York Times.

Cùng lúc đó, một số phụ tá của ông Biden lại nói rằng tổng thống đương nhiệm vẫn còn minh mẫn khi tham gia các cuộc họp tại Nhà Trắng. Ông Biden đã điện đàm với các nhà lãnh đạo thế giới để sắp xếp thỏa thuận ngừng bắn ở Lebanon và thảo luận về tình hình Syria.

"Ông ấy trông vẫn ổn", Elaine Kamarck, thành viên kỳ cựu của Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ, người đã gặp ông Biden trong một sự kiện gần đây, nhận xét. "Tôi khá ngạc nhiên khi ông ấy có mặt xuyên suốt bữa tối. Ai cũng tưởng ông Biden sẽ biến mất nhưng không, ông ấy đã ngồi hết bữa tối và trông rất ổn".

Các quan chức Nhà Trắng nói rằng trong khi ông Trump đang thu hút sự chú ý từ dư luận, đội ngũ Tổng thống Biden tất bật chuẩn bị nguồn tài chính cho quá trình hành pháp hóa các mục tiêu quan trọng như năng lượng sạch, sản xuất và cơ sở hạ tầng trước khi chính quyền tương lai có cơ hội ngăn chặn những quyết định này.