Theo CNN, Liên minh châu Âu (EU) đã ban bố kế hoạch tiết kiệm khí đốt cho mùa đông để đối phó với kịch bản tồi tệ nhất.
Cụ thể, kế hoạch đặt mục tiêu cho 27 quốc gia thành viên phải giảm nhu cầu khí đốt xuống 15% trong khoảng thời gian từ tháng 8/2022 đến tháng 3/2023. Mức giảm này được đặt ra dựa trên mức tiêu thụ khí đốt trung bình của các nước trong cùng kỳ 5 năm trước đó.
Kế hoạch tập trung vào việc giảm nhu cầu sử dụng khí đốt của các doanh nghiệp và những tòa nhà công cộng, thay vì nhà riêng.
 |
| Châu Âu có thể đối mặt khủng hoảng năng lượng nếu Nga chặn hoàn toàn dòng khí đốt tự nhiên tới lục địa. Ảnh: Reuters. |
Chạy nước rút
Trong số những biện pháp được đề xuất, Ủy ban châu Âu (EC) khuyến khích các ngành công nghiệp chuyển sang sử dụng những nguồn năng lượng thay thế, bao gồm than. EC cũng đưa ra các hệ thống đấu giá nhằm bù đắp cho những doanh nghiệp phải giảm tiêu thụ khí đốt.
EC hy vọng sẽ nhất trí thông qua đạo luật mới, qua đó buộc các quốc gia giảm nhu cầu khí đốt khi "tình trạng thiếu hụt khí đốt trở nên nghiêm trọng, hoặc nhu cầu đối với khí đốt cao bất thường".
Đến tháng 9, các quốc gia sẽ phải cập nhật và thông báo kế hoạch cắt giảm khí đốt của mình.
"Nga đang tống tiền chúng tôi. Họ sử dụng năng lượng như một vũ khí", Chủ tịch EC Ursula von der Leye tuyên bố trong cuộc họp báo công bố kế hoạch mới.
Nord Stream 1 - đường ống huyết mạch dẫn khí đốt từ Nga sang châu Âu - vừa đóng cửa 10 ngày để bảo trì. Đường ống này cung cấp 55 tỷ m³ khí đốt mỗi năm, chiếm gần 40% tổng lượng nhập khẩu khí đốt từ Nga của EU.
Đến nay, Nord Stream 1 đã hoạt động trở lại, trái với lo ngại của châu Âu. Nhưng trên thực tế, Moscow đã ngừng cung cấp khí đốt cho một số nước và công ty năng lượng châu Âu. Nguyên nhân là những nước này từ chối yêu cầu thanh toán bằng đồng ruble của Nga.
Vào tháng trước, công ty khí đốt quốc doanh Nga Gazprom đã cắt giảm 60% nguồn cung cấp khí đốt cho Đức qua đường ống Nord Stream 1.
Tình hình sẽ ngày càng tồi tệ trong mùa hè và mùa thu. Vấn đề không còn là cuộc khủng hoảng có xảy ra hay không, mà là cuộc khủng hoảng đến vào lúc nào
Ông Vladimir Petrov - nhà phân tích tại công ty năng lượng Rystad Energy
Công ty này lý giải cho quyết định trên là vì phương Tây đã giữ lại các tuabin quan trọng tại Canada, sau khi lệnh trừng phạt Nga về cuộc chiến tại Ukraine được ban bố.
Theo Intercontinental Exchange, kể từ khi Nga triển khai "chiến dịch quân sự đặc biệt" tại Ukraine hồi cuối tháng 2, giá khí đốt đã tăng vọt 85% do nguồn cung gián đoạn.
Đức sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng khi nguồn cung khí đốt giảm. Nền kinh tế lớn nhất khu vực từ lâu đã phụ thuộc vào khí đốt của Nga để cung cấp năng lượng cho các hộ gia đình và ngành công nghiệp nặng.
Vào tháng 6, sau khi Nga giảm lưu lượng khí đốt qua đường ống Nord Stream 1, Đức đã kích hoạt chương trình phân phối khí đốt khẩn cấp 3 giai đoạn.
Kể từ khi chiến sự giữa Nga và Ukraine nổ ra, chính quyền nước này đã cố gắng cắt giảm tỷ trọng nhập khẩu khí đốt của Nga từ 55% xuống 35%. Hậu quả của việc cắt giảm này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng lấp đầy kho dự trữ khí đốt của Đức trước mùa đông, cũng như đẩy đất nước vào tình trạng suy thoái.
Trước đó, nhà phân phối khí đốt Uniper của Đức tuyên bố công ty đang gặp khó khăn và đã rút khoản tín dụng trị giá 2 tỷ euro (tương đương 2,05 tỷ USD) từ Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) do ảnh hưởng của việc gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt của Nga.
Theo Cơ quan Hạ tầng Khí châu Âu, mức dự trữ khí đốt trên toàn Liên minh châu Âu hiện đạt gần 65%.
"Con số này lớn hơn nhiều so với cùng thời điểm năm ngoái, nhưng vẫn còn xa so với mục tiêu 80% mà EU đã đặt ra cho các quốc gia thành viên vào tháng 11", ông Henning Gloystein - Giám đốc năng lượng, khí hậu và tài nguyên tại Eurasia Group - nhấn mạnh.
Tình thế nguy hiểm
EU đang chạy đua để đảm bảo nguồn cung cấp khí đốt thay thế nhằm tránh tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng có thể xảy ra trong mùa đông sắp tới. Tuy nhiên, một cuộc khủng hoảng hoàn toàn có thể xảy ra sớm hơn dự kiến và điều này tùy thuộc vào động thái tiếp theo của Nga.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), việc ngắt hoàn toàn khí đốt của Nga có thể làm giảm GDP ở Hungary, Slovakia và Cộng hòa Séc - những quốc gia đặc biệt phụ thuộc vào xuất khẩu khí đốt của Moscow - tới 6%.
"Tình hình sẽ ngày càng tồi tệ trong mùa hè và mùa thu. Vấn đề không còn là cuộc khủng hoảng có xảy ra hay không, mà là cuộc khủng hoảng đến vào lúc nào", ông Vladimir Petrov - nhà phân tích tại công ty năng lượng Rystad Energy bình luận.
Ông Fatih Birol - Giám đốc điều hành Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) - cho rằng châu Âu đang rơi vào tình thế nguy hiểm. Ông cảnh báo các quốc gia sẽ phải đối mặt với "một mùa đông dài và khắc nghiệt".
 |
| Giới chuyên gia cảnh báo châu Âu có thể đối mặt với một mùa đông dài và khắc nghiệt. Ảnh: Reuters. |
Theo IEA, ngay cả khi các quốc gia châu Âu lấp đầy 90% các kho dự trữ khí đốt, họ vẫn có khả năng phải đối mặt với sự gián đoạn nguồn cung vào đầu năm 2023 nếu Nga quyết định chặn dòng khí đốt từ tháng 10.
Theo IEA, châu Âu phải tìm cách tiết kiệm 12 tỷ m³ khí đốt - tương đương khoảng 3% lượng tiêu thụ hàng năm - trong 12 tuần tới để ngăn chặn một cuộc thảm họa.
Ngoài ra, cơ quan này cũng đưa ra một số giải pháp mà các quốc gia châu Âu có thể thực hiện, bao gồm sử dụng nhiều than và dầu hơn.
"Châu Âu không thể dựa vào các nguồn cung khí đốt khác ngoài Nga. Bởi sản lượng từ những nguồn cung này không đủ lớn để lấp đầy khoảng trống mà Nga để lại", giám đốc IEA bình luận.
