“Nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin muốn chiếm một phần lãnh thổ Ukraina, Crimea sẽ là mục tiêu dễ dàng hơn so với phía đông”, Olga Oliker, một nhà phân tích chính trị cao cấp của Viện Nghiên cứu Chính sách công RAND, bình luận.
Crimea là bán đảo tự trị có vai trò quan trọng về chiến lược. Phần lớn dân số ở đây ủng hộ Nga. Nhưng, theo Oliker, có thể ông Putin sẽ đưa quân sâu hơn vào lãnh thổ Ukraina, chứ không chỉ dừng lại ở Crimea.
 |
| Một lính Nga canh gác tại cảng của thành phố Sevastopol, bán đảo Crimea hôm 2/3. Ảnh: EFE |
Jame Stavridis, một đô đốc nghỉ hưu của Mỹ và từng là chỉ huy tối cao của NATO, nói rằng NATO nên vạch ra các kế hoạch để phản ứng với khả năng Nga chiếm Ukraina và ủng hộ quân đội Ukraina.
“Giống như một kỳ thủ có thiên hướng tấn công, những hành động của Putin đang áp đảo thế cờ”, Stavridis bình luận.
Nếu chỉ dựa vào những bản tin trước đây, giới quan sát không thể xác định chi tiết các lực lượng Nga trên bán đảo Crimea. Ban đầu, khi lính vũ trang phong tỏa đường, chiếm các phi trường quan trọng, họ mặc quân phục không phù hiệu. Nhưng với trang bị đầy đủ, họ nhanh chóng chiếm lĩnh các vị trí thiết yếu ở vùng nông thôn. Đại sứ Ukraina tại Liên Hiệp Quốc nói rằng 16.000 lính Nga đang hoạt động tại Crimea.
Cuối tuần trước, Nga tổ chức tập trận gần biên giới Ukraina với sự tham gia của 150.000 binh sĩ, hơn 90 máy bay, 120 trực thăng, 880 xe tăng và 80 tàu chiến. Bộ binh và lính dù cũng tham gia. Với lực lượng như thế, giới truyền thông nhận định Nga có đủ quân và khí tài để tràn vào miền đông Ukraina một cách dễ dàng.
Nếu Nga tiếp tục lấn sâu vào lãnh thổ Ukraina, Oliker nhận định rất có thể binh sĩ sẽ bao vây các vị trí quân sự của Ukraina và yêu cầu binh sĩ của nước láng giềng đầu hàng. Một trong hai bên sẽ nổ súng trước và chiến tranh bùng nổ. Khi quân Nga tràn sang Georgia vào năm 2008, lính Georgia bắn trước. Rất có thể kịch bản tương tự sẽ diễn ra ở Ukraina.
Giáo sư Thomas Nichols, một chuyên gia về an ninh quốc gia của Hải quân Mỹ, dự đoán quân Nga có thể sẽ chiếm những thành phố ủng hộ Moscow gần biên giới. Điện Kremlin sẽ không sử dụng không quân hoặc pháo binh, trừ khi họ vấp phải sự kháng cự mãnh liệt. Ngay cả khi quân Nga tiến vào những thành phố thân Nga, căng thẳng tại những thành phố đó vẫn tăng.
“Nếu Putin tìm cách chiếm những thành phố dọc theo biên giới ở phía đông Ukriana, một cuộc khủng hoảng mới sẽ bùng phát”, giáo sư Nichols nói.
Những hành động tiếp theo của Nga sẽ phụ thuộc vào mục tiêu chính trị rộng hơn của Putin. Nếu ông muốn sáp nhập Crimea vào lãnh thổ Nga vĩnh viễn, quân Nga sẽ chỉ tiến tới một cự li nhất định. Nhưng nếu Putin muốn thay đổi chính phủ tại Kiev, ông sẽ đưa quân vào sâu hơn nữa trong lãnh thổ nước láng giềng. Nichols cho rằng Mỹ, châu Âu và NATO đã không hành động quyết liệt để ngăn chặn Nga. Vì thế, theo ông, Moscow chẳng có lý do gì để dừng lại.
