Những nhóm y tá sức khỏe cộng đồng, bác sĩ bệnh truyền nhiễm và chuyên gia dịch tễ học đang ráo riết truy vết và phỏng vấn người nhiễm virus corona cùng bất kỳ ai họ từng tiếp xúc.
Việc tập hợp kho dữ liệu là một phần đợt huy động nguồn lực y tế cộng đồng lớn nhất trong lịch sử New York, theo Wall Street Journal.
 |
| Hội đường Do thái Chính thống Young Israel tại New Rochelle, hạt Westchester, được xem là nơi khởi phát chuỗi lây nhiễm virus corona lớn nhất New York. Ảnh: Reuters. |
"Lây nhiễm cộng đồng là một cuộc chơi khác hoàn toàn"
Tại New York, số ca nhiễm virus được dự báo sẽ tăng theo cấp số nhân. Từ chỗ chỉ tập trung vào hành khách đến New York để nhận diện ca nghi nhiễm từ ngoài vào, sự quan tâm đã thay đổi chóng mặt sang khống chế số ca nhiễm vì dịch bệnh giờ đây đã lây lan trong cộng đồng.
"Lây nhiễm cộng đồng là một cuộc chơi khác hoàn toàn. Điều này khiến kiểm soát tình hình trở nên khó hơn rất nhiều", Thị trưởng New York Bill de Blasio cho biết.
Ngày 10/3, Thống đốc Andrew Cuomo thông báo số ca nhiễm ở bang New York đã tăng thêm khoảng 25 trường hợp. Trước đó một ngày, tổng số bệnh nhân dương tính là 142 người. Hàng nghìn người khác đang trong diện khuyến cáo cách ly trên khắp cả bang. Hàng chục người khác đã nhận lệnh cách ly bắt buộc.
Hạt Westchester trở thành điểm nóng bùng phát dịch. Một số trường học địa phương buộc phải đóng cửa. Giới chức bang cảnh báo sẽ còn nhiều địa điểm khác phải ngừng hoạt động trong nỗ lực chặn đứng đà lây nhiễm ở New Rochelle, được xem là tâm điểm bùng phát ở hạt Westchester.
Những y tá thuộc lĩnh vực y tế cộng đồng, trùm kín bởi trang thiết bị bảo hộ cá nhân, gõ cửa từng nhà và lấy mẫu bệnh phẩm để nghiên cứu quy mô lây nhiễm của virus. Họ còn tiến hành phỏng vấn sâu trực tiếp với những người tiếp xúc gần gũi với "bệnh nhân số 0" ở hạt Westchester.
"Giả sử có một người gọi vào đường dây nóng và nói: Tôi từng gặp người này người kia", Sherlita Amler, ủy viên y tế hạt Westchester, người đang giám sát nỗ lực ngăn chặn dịch virus corona (Covid-19) tại địa phương, chia sẻ những câu hỏi điển hình mà đội ngũ điều tra phải đặt ra có thể tạo ấn tượng xâm phạm đời tư.
Bạn đã ở đâu? Bạn có hút cùng một điếu thuốc không? Bạn có hôn nhau không? Cuộc gặp kéo dài bao lâu? Còn ai nữa có mặt? Bạn có cùng uống cà phê không? Bạn có ho không và ho có đàm hay ho khan?
"Và đó chỉ mới là một mảnh ghép trong bức tranh", bà chia sẻ.
Câu trả lời cho mỗi câu hỏi "tọc mạch" đó sẽ giúp làm sáng tỏ dần bức tranh tổng thể để đánh giá mức rủi ro xuất hiện ca nhiễm mới.
Nếu một người quá yếu và không thể trả lời phỏng vấn, các điều tra viên này sẽ chuyển sang trao đổi với một thành viên gia đình hoặc bạn bè có quan hệ thân thiết.
 |
| Nhân viên nhà ga tàu điện ngầm tạo Broadway, New York, lau chùi thanh chắn tại chốt soát vé dành cho hành khách. Ảnh: Reuters. |
"Chúng tôi không đủ người để giám sát hết tất cả"
Ít nhất 1.000 người có liên hệ với ca bệnh đầu tiên ở Westchester đang được khuyến cáo tự cách ly ở địa phương và tự theo dõi các triệu chứng tương tự người nhiễm virus corona. Hàng nghìn người khác tại thành phố New York cũng được yêu cầu thực hành những biện pháp tương tự.
Đó cũng chính là kiểu cách ly tự nguyện được áp dụng cho hành khách đến New York từ những quốc gia đã phát hiện ca nhiễm. Phần lớn trường hợp được giám sát bằng liên lạc qua điện thoại.
Khi có đến hàng trăm người tham gia cách ly tự nguyện, nó trở thành một quy trình vận hành trên cơ sở giữ danh dự với nhau. Bác sĩ Amler cho biết các thám tử bệnh dịch của mình giờ phải đảm trách thêm nhiệm vụ vận động và giáo dục người dân thực hành đầy đủ thời hạn cách ly.
Nếu một người hiểu rõ vai trò của họ trong phòng ngừa dịch bệnh, việc thuyết phục họ làm đúng điều cần thiết sẽ trở nên dễ dàng hơn. Thực tế là hạt Westchester "không đủ nhân lực để giám sát tất cả người dân", Amler cho biết.
SARS-CoV-2 khác với phần lớn trong số 70 loại bệnh truyền nhiễm khác mà các thám tử dịch bệnh của New York từng truy vết. Giới chức y tế chỉ có hai công cụ trong tay là xét nghiệm nhanh và cô lập ca nhiễm để đối phó, theo Neil Vora, Giám đốc Tin học, Dữ liệu và Ứng phó dịch bệnh thuộc Cơ quan Sức khỏe và Vệ sinh Thành phố New York.
Một số bệnh truyền nhiễm, như bệnh sởi, lây lan nhanh chóng nhưng vẫn có thể đối phó được nhờ có sẵn vaccine. Trong khi đó, với SARS-CoV-2, Phó tổng thống Mike Pence hồi cuối tháng 2 cho biết vaccine sớm nhất là cuối năm 2020 mới phát triển xong.
Thị trưởng Blasio nói thành phố New York đang cần thêm thám tử dịch bệnh và đang phải mượn thêm nhân sự từ hệ thống y tế cộng đồng của thành phố. Theo một phát ngôn viên, đội ngũ "thám tử" của thành phố là những chuyên gia dịch tễ học được huy động trong đủ mọi lĩnh vực, từ sinh thống kê đến thú y.
Bà Vora chia sẻ công việc điều tra đôi khi cần sự khéo léo để đảm bảo khai thác đủ thông tin từ người dân New York. Ví dụ, nếu bạn chọc giận một hành khách vừa trở về từ Trung Quốc và đang trong diện cách ly, có rủi ro người đó sẽ dừng trả lời những cuộc gọi giám sát.
"Bạn trao đổi với họ liên tục trong nhiều ngày, chắc chắn bạn sẽ tạo dựng được mối quan hệ. Phần lớn trường hợp rất thân thiện, nhưng đôi lúc người ta trở nên hằn học vì họ thích đảm bảo đời tư", Vora cho biết.
Bên cạnh nỗ lực của đội ngũ y tế cộng đồng, thành phố New York còn có lực lượng cảnh sát y tế. Họ được phép kiểm tra không báo trước tại nhà dân để đảm bảo các trường hợp cách ly bắt buộc đang tuân thủ đúng quy định.
Phát ngôn viên thành phố cho biết đối với những người đang trong diện phải cách ly hoặc nên cách ly, thành phố sẽ hỗ trợ một số dịch vụ bao gồm tư vấn tâm lý và nhu yếu phẩm như lương thực.
"Thời điểm hiện tại, chúng ta có cơ hội khống chế dịch bệnh này. Nhưng chúng ta phải xem diễn biến kéo dài thêm một chút để có thể biết chắc chắn", Amler cho biết.
