Nét riêng ngày Tết miền Trung

Đây cũng là cuốn sách thứ 7 của nhà văn sinh năm 1987, hiện sống và làm việc ở Quảng Trị. Trước đó, Nhà xuất bản Trẻ đã xuất bản 6 tập sách của anh, gồm: 4 tập truyện ngắn: Cõng nhau trong một cõi người, Chuyến tàu vé ngắn, Trong cơn say níu sợi dây đứt, Con tin Stockholm; tập tùy bút Khói sẽ làm mắt tôi cay và truyện dài Bảy bảy bốn chín.

Nơi các hệ giá trị văn hóa truyền thống luôn được giữ gìn

Tập truyệnngắn Bán một cành mai ăn Tết lấy bối cảnh chính ở vùng nông thôn miền Trung, nơi cuộc sống còn gian khó nhưng các hệ giá trị văn hóa truyền thống luôn được giữ gìn. Thông qua các truyện ngắn, tác giả kể về không khí ngày Tết cổ truyền ở làng quê Việt, cùng các nhân vật thú vị, những tình tiết ly kỳ.

Truyện ngắn Bán một cành mai ăn Tết (tên truyện được tác giả chọn đặt cho cả tập truyện) dựng nên khung cảnh chợ Tết đầy ắp hoa và hy vọng mùa Tết đủ đầy của bao nhiêu người, trong đó có một cụ già mang bán một cành mai vườn, và một anh chàng đã thất vọng tới nỗi chỉ còn mong trúng số những ngày cuối năm này, để vớt vát cho một năm tay trắng.

Không có kết thúc có hậu nào cho họ: Ngày cuối cùng của chợ Tết, bà cụ không bán được cành mai và vé số của anh chàng kia cũng trật. Tối 30, anh chàng giúp bà buộc cành mai vào xe đạp chở về, tặng bà một trong hai tờ vé số xổ ngày mùng 4, coi như vịn vào chút đợi mong đó mà qua Tết. Hoặc cũng có thể xem đây là một kết thúc có hậu: ở tình người.

Cũng xoay quanh cây mai vàng mùa xuân, sách còn có nhiều câu chuyện độc đáo khác. Trong khó khăn, có người phải cắt một cành mai đem bán lấy tiền sắm Tết. Lại có nhà bán cây mai rồi nhưng khi đào gốc thì phát hiện ra một bí mật được chôn giấu cả nửa thế kỷ. Giữa chợ hoa xuân eo sèo, những người bán buôn thất bát bỗng nhặt được gói tiền…

Bán một cành mai ăn Tết cũng theo hành trình về quê ăn Tết của những con người tha hương, một chuyến tàu thôi cũng vẩn lên đủ thứ chuyện đáng để bận tâm. Những cuộc đoàn tụ, chia ly trước và sau kỳ Tết để lại biết bao vấn vương, tình người. Chuyện nợ nần cuối năm khiến người ta phải chạy đôn chạy đáo, có khi phải bỏ xứ mà đi…

Tập truyện Bán một cành mai ăn Tết. Ảnh: M.L.

Thông điệp nhân văn con người trao gửi cho nhau mỗi dịp Tết đến xuân về

Tết là thời gian mọi người rộng lòng hơn với nhau và với cuộc đời, Bán một cành mai ăn Tết đã thể hiện đúng tinh thần đó. Những con người ngày thường đôi khi dè chừng với cuộc đời, tức bực, vụn vặt... nhưng họ cũng dễ mềm lòng trước đồng bào vào khoảnh khắc Tết đến xuân về. Dù năm qua có khó khăn thất bại, vẫn có thể san sẻ với nhau một chút gì, dù chỉ là vài lời tử tế, để còn nuôi hy vọng cho năm sau, sau nữa…

Bằng những chi tiết độc đáo, riêng có của ngày Tết miền Trung, với giọng kể dí dỏm lôi cuốn, kết thúc khó đoán định, nhà văn Hoàng Công Danh đã tạo nên bầu không khí vừa bi, vừa hài, vừa lôi cuốn, vừa nghiêm túc trong tập sách. Hơn hết, trên những buồn vui nỗi người là thông điệp nhân văn mà con người trao gửi cho nhau mỗi dịp Tết đến xuân về.

Chia sẻ những điều mình muốn gửi gắm tới độc giả trong tập sách, nhà văn Hoàng Công Danh cho biết: Ngày Tết trong văn hóa của người Việt là khoảng thời gian thiêng liêng, nhiều cảm xúc khác ngày thường. Chính vì thế mà văn chương viết về Tết tất nhiên cũng phải khác. Nếu lấy một câu chuyện ngày thường gắn thêm hoa lá, khung cảnh mùa xuân, thì không thể ra một chuyện tết đúng nghĩa. Như vậy, truyện Tết, nó phải là những câu chuyện xảy ra trong khoảng thời gian đặc biệt ấy, với những nhân vật và hành động mà ngày thường ta không bắt gặp.

Hoàng Công Danh cũng cho biết bản thân anh là người thích Tết, thèm Tết, và thường tiếc nuối khi… hết Tết. Vì thế tầm giữa tháng chạp đến rằm tháng giêng anh “ăn Tết” rất kỹ. Tranh thủ khoảng thời gian đó để cảm nhận sự thay đổi của cảnh sắc, quan sát mọi người xung quanh, lượn lờ mấy cái chợ xem người ta buôn bán… Nhờ đó anh biết một vài điều xung quanh mình, thấy người bán buôn trăn trở chuyện lãi lỗ, biết người dân quê nghèo khó rất lo lắng bạc tiền để trang trải một cái Tết.

Gom những mẩu chuyện ấy vào một tập sách, Hoàng Công Danh hy vọng bạn đọc sẽ có những phút giây thư giãn với bao nhiêu bi hài ngày Tết của những nhân vật rất bình thường. Và biết đâu, nhờ đó bạn đọc càng thêm yêu Tết Việt.