Ngày 11/10, Bộ trưởng Bộ Năng lượng Mỹ Rick Perry tuyên bố: “Mỹ sẽ không bỏ qua các nguy cơ an ninh quốc gia đến từ nỗ lực của Trung Quốc để có được công nghệ hạt nhân nằm ngoài quá trình hợp tác hạt nhân Mỹ - Trung đã được công bố”.
Bộ Năng lượng Mỹ cho biết quyết định sẽ khiến việc đưa công nghệ hạt nhân sang Trung Quốc khó khăn hơn. Trung Quốc hiện là một trong số ít thị trường ở châu Á đang phát triển các dự án hạt nhân như nguồn cung điện carbon thấp để đáp ứng nhu cầu kinh tế.
Cơ quan này cũng cho biết Mỹ sẽ không chấm dứt xuất khẩu sang Trung Quốc nhưng sẽ thể hiện sự tăng cường giám sát và “có thể từ chối” đối với các giấy phép mới liên quan đến Tổng công ty Năng lượng Hạt nhận của chính phủ Trung Quốc.
Năm ngoái, công ty này đã bị truy tố cùng với một công dân Mỹ nhập tịch về tội âm mưu phát triển vật liệu hạt nhân nhạy cảm với bí quyết của Mỹ mà không thông qua quá trình phê duyệt theo yêu cầu.
Mỹ đã cân nhắc thận trọng các hoạt động xuất khẩu hạt nhân thông qua ủy quyền của Bộ Năng lượng được gọi là ủy quyền Part 810, xác minh xem liệu những công nghệ này có được sử dụng vì mục đích hòa bình và không được gửi tới nước thứ 3 hay không.
 |
| Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Rick Perry tuyên bố thắt chặt xuất khẩu các sản phẩm hạt nhân dân sự sang Trung Quốc. Ảnh: KUT. |
"Trong nhiều thập kỷ qua, Trung Quốc đã duy trì một chiến lược phối hợp do chính phủ điều hành để có được công nghệ hạt nhân mang lại lợi ích kinh tế”, một quan chức Mỹ giấu tên cho biết.
Quan chức này thừa nhận rằng Trung Quốc, nước đang chạy đua để tăng cường khả năng sản xuất năng lượng sạch, vẫn là một thị trường xuất khẩu hạt nhân quan trọng. “Chúng tôi hiểu rằng công nghiệp hạt nhân của Mỹ có thể sẽ chịu tổn hại trong ngắn hạn vì quyết định này”, ông nói.
“Tuy nhiên, nỗ lực phối hợp của Trung Quốc để cạnh tranh và thay thế các sản phẩm hạt nhân của Mỹ có thể khiến Mỹ mất đi việc làm trong nước và chỗ đứng trên thị trường toàn cầu trong thời gian dài”.
Năm 2015, cựu tổng thống Barack Obama đã ký kết thỏa thuận gia hạn hợp tác hạt nhân giữa Mỹ và Trung Quốc, lập luận rằng Bắc Kinh đã chuyển sang thắt chặt kiểm soát như trong quá trình đàm phán gia hạn.
Tổng thống Trump đã đổi mới chính sách so với ông Barack Obama và ông George W. Bush, hai người đã “để cho Trung Quốc vượt khỏi tầm kiểm soát” bằng việc nhập khẩu một lượng lớn hàng hóa.
“Mỹ đã giúp xây dựng lại Trung Quốc hơn bất kỳ nước nào khác. Nhưng giờ chuyện này sẽ chấm dứt”, ông Trump nói trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình “Fox and Friends” ngày 11/10.
Tổng thống Trump đã cam kết sẽ khiến Trung Quốc phải chịu thiệt hại kinh tế nếu nước này không ngừng đối đầu trong chiến tranh thương mại. “Họ đã sống sung sướng trong thời gian quá dài, và nói một cách thẳng thắn thì tôi đoán họ nghĩ rằng người Mỹ là những kẻ ngu ngốc. Nhưng người Mỹ không ngu ngốc”, ông Trump nói.
Tổng thống Trump còn thông báo mức thuế quan do ông áp đặt đã “có tác động lớn”. “Nền kinh tế của họ đã suy giảm rất đáng kể”, ông nói. “Nếu tôi phải làm thì tôi sẽ có rất nhiều cách. Tôi không muốn làm như vậy, nhưng đổi lại họ phải ngồi vào bàn đàm phán”.
Tuần trước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo chiến tranh thương mại sẽ khiến tăng trưởng kinh tế năm 2019 của Trung Quốc giảm sút và tốc độ tăng trưởng sẽ ở mức chậm nhất kể từ năm 1990. Tương tự, nền kinh tế Mỹ và toàn cầu cũng sẽ sụt giảm.
